Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

Na Khan Younis focust leger Israël zich op Rafah • Sancties VS tegen kolonisten Westoever

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël en de situatie in Jemen.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Amerikaanse leger vernietigt onbemande Houthi-boot met explosieven op Rode Zee

Het Amerikaanse leger heeft naar eigen zeggen een vaartuig vernietigd dat vol met explosieven op de Rode Zee voer. De onbemande boot naderde vrachtschepen en schepen van de Amerikaanse marine. Eerder vandaag schoot het leger ook een drone uit de lucht die boven de Golf van Aden vloog, een belangrijke handelsroute ten zuiden van Jemen.

Sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas hebben Houthi's herhaaldelijk vrachtschepen op de Rode Zee aangevallen. Dit doen de militanten uit solidariteit met de Palestijnen. Ze opereren vanuit Jemen en richten hun aanvallen op schepen die volgens hen gelieerd zijn aan Israël. Volgens de VS schoten Houthi's vandaag twee raketten af, die zonder iets te raken in zee zouden zijn beland.

Een van de belangrijkste scheepvaartroutes voor de wereldhandel loopt langs Jemen. Om een vrije doorgang voor schepen te waarborgen, hebben meerdere landen een samenwerkingsverband opgetuigd. Afgelopen maand hebben de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk meermaals luchtaanvallen uitgevoerd op Houthi-doelen in Jemen.

De Rode Zee loopt van het Suezkanaal naar Bab el Mandeb

Hamas: voorstel wapenstilstand ontvangen, nog geen besluit

Hamas bevestigt dat het een voorstel heeft ontvangen voor een wapenstilstand met Israël in ruil voor vrijlating van gijzelaars. Een woordvoerder zegt dat het voorstel wordt bekeken en dat er nog geen akkoord is.

De details van het voorstel zijn nog niet openbaar. Eerder zei bemiddelaar Qatar dat Israël al akkoord is met het plan, maar dat heeft het land nog niet bevestigd.

Na Khan Younis richt leger Israël focus nu op Rafah

Het Israëlische leger heeft de Khan Younis-brigade van Hamas naar eigen zeggen volledig vernietigd. In de zuidelijke stad is wekenlang zeer zwaar gevochten. Volgens minister Gallant van Defensie is de zuidelijke stad Rafah, aan de grens met Egypte, het volgende doelwit.

In een verklaring beweerde Gallant dat inmiddels 10.000 Hamas-strijders zijn gedood en er nog eens 10.000 zodanig zijn verwond dat ze niet meer inzetbaar zijn. Deze claim kan niet worden gecontroleerd. The Wall Street Journal schreef onlangs dat de VS het aantal gedode Hamas-leden lager inschat dan Israël. De militante beweging heeft naar schatting 20 tot 30 procent van zijn manschappen verloren.

"We bereiken ons doel in Khan Younis en we zullen ook Rafah bereiken en alle terroristen doden die ons bedreigen", zei Gallant. In het gouvernement Rafah bevinden zich naar schatting een miljoen vluchtelingen.

Een Israëlische tank bij Gaza, foto: vandaag

VS legt vier Israëlische kolonisten sancties op wegens aanval op Palestijnen

De Verenigde Staten hebben vier Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever gesanctioneerd. Washington houdt het viertal verantwoordelijk voor aanvallen op Palestijnen in door Israël bezet gebied. De VS roept het land opnieuw op actie te nemen tegen geweld door kolonisten.

Alle Amerikaanse tegoeden van de vier Israëliërs worden bevroren. Het is opvallend dat Washington deze sancties instelt, omdat Israël een belangrijke bondgenoot is. Premier Netanyahu zegt dat deze "ongebruikelijke maatregelen" onnodig zijn. Israël beweert dat iedereen die de wet overtreedt, wordt aangepakt.

Sinds het uitbreken van de oorlog in Gaza is het geweld tegen Palestijnse burgers op de bezette Westoever fors toegenomen. Vorig jaar werden volgens mensenrechtenorganisaties vele tientallen Palestijnen gedood door Israëlische kolonisten, soms met hulp van het leger. Ook waren er mishandelingen en werden huizen in brand gestoken.

Qatar: Israël akkoord met gevechtspauze, Hamas positief

Volgens bemiddelaar Qatar zit er een nieuw bestand tussen Israël en Hamas aan te komen. Hamas zou een eerste positieve reactie hebben gegeven op een voorgestelde gevechtspauze. Maar een Qatarese functionaris benadrukt dat er nog geen deal is gesloten.

Israël is volgens de Qatarese woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken al wel akkoord met het voorstel. In Parijs hebben vertegenwoordigers van Egypte, Qatar, Israël, de VS en Hamas onlangs overleg gehad.

Gewapende man gijzelt zeven mensen in Turkse fabriek

Een gewapende man houdt zeven werknemers gegijzeld in een fabriek in Turkije. Volgens de politie protesteert hij daarmee tegen de oorlog in de Gazastrook.

De fabriek, gelegen aan de rand van Istanbul, is van het Amerikaanse bedrijf Procter & Gamble dat producten als wasmiddelen en cosmetica maakt. Op de zeven gijzelaars na zijn alle werknemers geëvacueerd. Hoe de gijzelaars eraan toe zijn is onduidelijk. Wat de man wil is evenmin bekend. De politie probeert de man over te halen om de gijzelaars vrij te laten.

Turkse media delen een foto waarop de man te zien zou zijn in de fabriek. Hij verbergt zijn gezicht in een Palestijnse sjaal en heeft een pistool in zijn hand. Op de muur achter hem staat een leus over de oorlog in Gaza geschilderd.

'VS keurt plan goed om Iraanse doelen in Irak en Syrië aan te vallen'

De Verenigde Staten hebben een plan goedgekeurd om een reeks aanvallen uit te voeren op Iraanse doelen in Irak en Syrië. Dat zeggen functionarissen tegen de BBC en het Amerikaanse CBS News. De aanvallen zouden op meerdere dagen moeten worden uitgevoerd. Wanneer hangt onder meer van het weer af, zeggen de functionarissen.

De Amerikaanse minister Austin van Defensie zegt dat de VS met "een meervoudige reactie zal komen op de drone-aanval in Jordanië". Bij die aanval van afgelopen weekend op een Amerikaanse militaire basis kwamen drie Amerikaanse militairen om het leven en raakten er zeker veertig gewond.

Minister van Defensie VS reageert op het overlijden drie soldaten: 'We zijn woedend'

'Aanval op schip met Liberiaanse vlag op Rode Zee'

Houthistrijders hebben een ballistische raket afgevuurd op een schip uit Bermuda dat onder Liberiaanse vlag voer op de Rode Zee, zegt het Amerikaanse leger. De aanval vond plaats ten westen van de Jemenitische havenstad Hodeida.

Volgens het Britse maritieme agentschap UKMTO is er geen schade aan het schip en is de bemanning niet in gevaar. De raket zou in zee zijn ontploft, ver van het schip. De Houthi's hebben de aanval niet opgeëist.

Brits parlementslid stapt op na doodsbedreigingen

Het Brits parlementslid Mike Freer van de Conservatieve Partij doet niet mee aan de komende verkiezingen. Hij stapt op vanwege doodsbedreigingen en het fysieke geweld waarmee hij te maken krijgt door zijn steun aan Israël, zegt hij tegen de BBC.

Volgens Freer was een brandstichting in zijn kantoor de druppel. Twee mensen staan daar later dit jaar voor terecht.

Hij droeg al meer dan twee jaar een steekvrij vest uit angst voor een aanval. Als politicus kun je verwachten dat je met haat te maken krijgt, zegt hij, ''maar het is niet eerlijk tegenover onze gezinnen."

VS: drone die Amerikanen doodde is van Iraanse makelij

De drone die in het weekend neerkwam op een Amerikaanse basis in Jordanië, waarbij drie Amerikaanse militairen omkwamen, is van Iraanse makelij. Dat zeggen Amerikaanse functionarissen tegen persbureau Reuters. Bij de aanval raakten ook zeker veertig Amerikanen gewond.

De functionarissen, die anoniem willen blijven, zeiden er niet bij om welk model drone het gaat. Het Pentagon had al gezegd dat er aanwijzingen zijn dat de aanval het werk is van de sjiitische militie Kataib Hezbollah. Die beweging staat op internationale terrorismelijsten, wordt gesteund door Iran en heeft banden met Hezbollah in Libanon.

Amerika ging er al van uit dat het om een Iraanse drone ging, aar omdat er pas recent fragmenten van de drone zijn geborgen, kon dat nu pas worden vastgesteld.

De aanval leidt tot zorgen over verdere escalatie in het Midden-Oosten. De regering-Biden zegt, ondanks druk vanuit de Republikeinse partij, geen oorlog met Iran te willen.

Palestijns ministerie: aantal doden boven de 27.000

Het aantal Palestijnse doden in de Gazastrook is opgelopen tot 27.019, zegt het ministerie van Volksgezondheid, dat onder bewind staat van Hamas. In de afgelopen 24 uur zijn 118 mensen gedood, 190 mensen raakten gewond.

Aan Israëlische kant kwamen tot nu toe zeker 220 militairen om. Volgens het Israëlische leger werden er bij de terroristische aanval van Hamas op 7 oktober meer dan 1100 Israëliërs en buitenlanders vermoord.

UNRWA: opvangcentra ontheemde Gazanen 270 keer aangevallen

Het Israëlische leger heeft sinds 7 oktober minstens 270 keer UNRWA-faciliteiten voor ontheemde gezinnen in de Gazastrook aangevallen. Dat zegt het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen op X. Bij de aanvallen zijn volgens UNRWA 372 mensen gedood.

De organisatie noemt de situatie "volledig hopeloos". "Omdat mensen nergens anders heen kunnen, blijven ze schuilen in dezelfde VN-faciliteiten, ook na aanvallen."

UNRWA verkeert op dit moment in een moeilijke situatie. Nederland en andere westerse landen hebben de financiering voor de VN-hulporganisatie stopgezet vanwege de vermeende betrokkenheid van een klein aantal medewerkers bij de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober.

Ministers Defensie VS en VK spreken over dreigingen in Midden-Oosten

De Amerikaanse minister van Defensie Austin en zijn Britse evenknie Shapps hebben gisteren in het Pentagon gesproken over de veiligheidsdreiging in het Midden-Oosten, meldt het Pentagon.

Ze bespraken kwesties als "de escalerende aanvallen van aan Iran gelieerde milities op Amerikaanse troepen in het Midden-Oosten" en "de illegale Houthi-aanvallen op de internationale scheepvaart in de Rode Zee". Ook spraken ze over humanitaire hulp aan Gaza en steun aan Oekraïne, zegt woordvoerder Pat Ryder in een verklaring.

Lloyd Austin (r) en de Britse minister Grant Shapps (l)

Leger VS: drie Iraanse drones vernietigd

De Amerikaanse marine heeft gisteravond drie Iraanse drones uit de lucht geschoten, meldt de Amerikaanse legerleiding. Ook meldt het leger een Houthi-luchtdoelraket te hebben onderschept. Volgens het Amerikaanse leger is in beide gevallen de torpedobootjager USS Carney ingezet.

Eerder zei de legerleiding al gisterochtend een luchtdoelraket van de Houthi-rebellen in Jemen te hebben vernietigd. De raket stond klaar om gelanceerd te worden en vormde een bedreiging voor Amerikaanse vliegtuigen in de regio, aldus de Amerikanen. De Houthi's beschieten al maanden schepen in de Rode Zee die volgens hen een link met Israël hebben.

Nederlandse kabinet: UNRWA is niet snel te vervangen

Ook het Nederlandse kabinet denkt dat er voorlopig geen andere organisatie is die in Gaza de rol van UNRWA kan overnemen. "We hebben UNRWA, of je het nu leuk vindt of niet, hard nodig om de komende tijd hulp te blijven leveren", zei demissionair minister Van Leeuwen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking gisteren in de Kamer.

Toch heeft het kabinet nieuwe hulp aan deze VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen stopgezet, omdat Israël zegt dat twaalf UNRWA-medewerkers uit Gaza betrokken waren bij de aanval van Hamas in Israël op 7 oktober. De opschorting is volgens Van Leeuwen een "politiek signaal" aan UNRWA, om duidelijk te maken hoe serieus Nederland de aantijgingen neemt. Hij spreekt vandaag met UNRWA-topman Lazzarini.

Nederland is voor de VN-organisatie een van de belangrijkste donorlanden. De opschorting van de hulp door Nederland heeft voor dit jaar geen gevolgen. De 19 miljoen euro die Nederland had toegezegd, is eerder deze maand al overgemaakt.

Nieuw liveblog

Welkom in het liveblog van donderdag 1 februari over de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël en de situatie in Jemen.

De laatste updates van woensdag, onder meer over tunnelstelsel van Hamas onder Gaza, vind je hier.