Rechtbank Den Haag legt 12 jaar op aan oud-commandant van pro-Assad-militie

In Den Haag is een 36-jarige man veroordeeld tot 12 jaar cel wegens oorlogsmisdrijven in Syrië. Hij was in Syrië commandant van een militie die het Assad-regime hielp en volgens de rechtbank een criminele organisatie is.

De man is medeplichtig bevonden aan marteling. Hij is de eerste handlanger van het regime die in Nederland is berecht.

De veroordeelde, Mustafa A., verblijft sinds 2020 in Nederland en vroeg hier asiel aan. Na een tip werd hij in het voorjaar van 2022 aangehouden in Kerkrade. Nu is hij veroordeeld voor een "buitengewoon ernstig internationaal misdrijf", zoals de rechtbank het omschrijft.

De veroordeelde was onder meer direct betrokken bij een gewelddadige arrestatie in 2013. Een Palestijnse man is toen 's nachts uit zijn huis gehaald bij Aleppo. Hij was een vermeend oppositielid, waar het regime jacht op maakte vanwege de burgeroorlog.

Wrede martelpraktijken

Het slachtoffer werd overgedragen aan de inlichtingendienst van de Syrische luchtmacht en vervolgens gefolterd. "Deze inlichtingendienst was en is berucht vanwege haar wrede martelpraktijken, vaak met dodelijke afloop", staat in de verklaring van de rechtbank. De veroordeelde was hiervan op de hoogte.

Ooggetuigen hebben A. herkend als degene die op de uitkijk stond bij de arrestatie van de Palestijn. A. was een prominent lid van de Liwa al-Quds. Deze militie wordt omschreven als een van de belangrijkste en trouwste bondgenoten van dictator Assad. De groepering sloeg in opdracht van regime demonstraties neer, was betrokken bij plunderingen, geweld tegen burgers en ontvoeringen, staat in het vonnis.

Burgeroorlog woedt voort

Vreedzame protesten tegen Assad in 2011 sloegen om in een nog altijd voortdurende burgeroorlog. Vele honderdduizenden mensen zijn gedood, miljoenen Syriërs sloegen op de vlucht. Het regime is verantwoordelijk voor executies, marteling en opsluiting van burgers op grote schaal.

De 36-jarige man, die is geboren in een Palestijns vluchtelingenkamp in Syrië, is hier vervolgd omdat het gaat om een internationaal misdrijf en hij in Nederland verblijft. De rechtbank in Den Haag is de enige in Nederland waar dit soort zaken wordt behandeld. De afgelopen jaren zijn hier al wel Syriërs veroordeeld wegens oorlogsmisdaden, maar dat waren leden van jihadistische organisaties en geen bondgenoten van het regime.

Schadevergoeding geëist

Het Palestijnse slachtoffer heeft inmiddels asiel verkregen in Zweden. Hij had ook een schadevergoeding geëist van 40.000 euro. Maar de Haagse rechtbank oordeelt dat dit verzoek naar het Syrisch recht moet worden beoordeeld. Daarvoor is nader onderzoek nodig, "maar daarvoor is in deze strafzaak geen plaats." De man kan de schadeclaim alsnog indienen bij een burgerlijke rechter.

De veroordeelde is vrijgesproken van betrokkenheid bij een tweede opsluiting en marteling. Dat gebeurde dezelfde nacht in 2013 en betrof ook een Palestijnse man. Dit slachtoffer is eveneens gemarteld, maar de rechtbank heeft niet vastgesteld of A. hier direct bij betrokken is geweest.