Blijdschap na klimaatdeal, maar sommige landen wilden scherpere tekst

Het klimaatakkoord dat vanochtend op de klimaattop in Dubai is bereikt leidt tot veel positieve reacties. Het wordt een historische stap genoemd. In de slotverklaring hebben de 198 landen voor het eerst gesproken over het geleidelijk afstappen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Tegelijkertijd zijn er ook kritische reacties, omdat de tekst volgens sommige landen en organisaties wel wat scherper had gemogen.

Eurocommissaris Hoekstra voor Klimaat spreekt van een "historisch besluit". "Daarmee hebben we bereikt wat we voor ogen hadden: 1,5 graad binnen bereik en we markeren het begin van het einde voor fossiele brandstoffen." Hij verwijst daarmee naar de doelen uit het Parijsakkoord in 2015, waarin staat dat de opwarming van de aarde beperkt moet worden tot maximaal 2 graden, maar bij voorkeur tot 1,5 graad.

De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry noemt het document "een stevige boodschap voor de wereld". Hij erkent dat veel delegaties een nog stevigere tekst hadden gewild, maar volgens hem is er gehandeld in het algemeen belang en werkt de internationale politiek nog steeds, ondanks de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten. Dit is een compromis, zegt hij.

Jetten opgelucht

Rob Jetten, de demissionair minister voor Klimaat, spreekt van een belangrijk moment voor het klimaat. "Het had van Europa nog wel wat ambitieuzer gemogen, maar het feit dat dit akkoord er ligt, is wel belangrijk", zegt hij.

"Als we de komende jaren de klimaatverandering echt willen stoppen, dan zullen we zo snel mogelijk afscheid moeten nemen van het fossiele tijdperk. Daar hadden wat ons betreft hardere teksten in gemogen, maar er is de afgelopen dagen echt hard tegen hard onderhandeld met landen als Saudi-Arabië. Het feit dat die fossiele brandstoffen nu überhaupt in de tekst staan is wel echt een overwinning voor Europa."

Bekijk hier de reactie van Jetten:

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock zegt ook opgelucht te zijn. "Er heerst grote vreugde bij de Duitse delegatie en bij mij, nu de wereld heeft besloten het tijdperk van fossiele brandstoffen te beëindigen."

Een delegatie van olieland Saudi-Arabië is ook blij met de uitkomsten van de top. Volgens een vertegenwoordiger kunnen landen op hun eigen manier voldoen aan het halen van de klimaatdoelen. "We moeten iedere kans gebruiken om de uitstoot te verlagen", zegt de vertegenwoordiger.

Kritische reacties

VN-klimaatchef Simon Stiell is kritischer, maar zegt ook dat er stappen in de goede richting zijn gezet. "Hoewel we het tijdperk van fossiele brandstoffen nog niet hebben beëindigd, is dit resultaat wel het begin van het einde", zei hij in Dubai.

Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks) spreekt van een "kraakhelder signaal naar fossiele landen en investeerders: olie, gas en kolen zijn op hun weg naar buiten, duurzame energie heeft de toekomst." Eickhout zegt dat landen de doelen nu moeten vertalen in nieuwe nationale ambities, zodat ze daaraan gehouden kunnen worden. "Deze oproep had ik echter nog wel iets scherper willen zien."

Actiegroep Extinction Rebellion had er ook meer van verwacht. "Het is nog steeds veel te langzaam. We moeten meteen afstand nemen van fossiele bronnen, het gaat nu alleen over energie. Het moet veel concreter, er zijn geen duidelijke afspraken gemaakt."

Fossielvrij NL spreekt van een afgezwakt compromis. "Het voldoet niet aan de urgentie die op dit moment speelt. We hebben al het extreme weer gezien afgelopen zomer. Het is enorm belangrijk dat fossiel met naam en toenaam genoemd wordt. Die urgentie klinkt niet in de tekst door."

Eilandstaten: liever scherpere tekst

De delegatie van de eilandstaat Samoa had ook eigenlijk een ambitieuzere tekst gewild, maar was niet op tijd met de opmerkingen. Samoa vertegenwoordigde in Dubai ook andere kleine eilandstaten. "We wilden de staande ovatie niet onderbreken toen we de zaal in liepen, maar we zijn een beetje verward over wat er is gebeurd. De noodzakelijke koerswijziging die wij nodig hebben, is niet bereikt", zegt Samoa.

Klimaatexpert Maarten de Zeeuw van Greenpeace Nederland zegt dat het akkoord een kantelpunt is. "Het einde van de fossiele industrie is nu onvermijdelijk, maar helaas is het geen waterdicht akkoord", zegt hij. "Schijnoplossingen zoals aardgas als 'transitiebrandstof' en CO2-opslag zwakken het akkoord af. Dat is een teleurstelling. Wij zullen de regeringen houden aan deze afspraken. Dat betekent dat het nieuwe kabinet moet stoppen met fossiele subsidies, de gaswinning versneld moet afbouwen en dat de luchtvaart moet inkrimpen."

Na het bereiken van het akkoord was er een staande ovatie: