Celstraf voor betaalde seks met een minderjarige vaak veel lager dan eis

• Milo Hornstra

  Redacteur Binnenland

Mensen die tegen betaling seks hebben met een minderjarige, krijgen vaak een beperkte gevangenisstraf vergeleken met de eis. Het Openbaar Ministerie vraagt veel hogere straffen, maar de rechter oordeelt anders, blijkt uit onderzoek van het Centrum Kinderhandel en Mensenhandel.

Het is strafbaar om betaalde seks te hebben met een minderjarige. De rechter moet voor zo'n vergrijp een gevangenisstraf opleggen. In zestig procent van de zaken legt de rechter maar één dag cel op, in combinatie met een taakstraf.

De straffen die het Openbaar Ministerie eist zijn vaak een stuk hoger. In bijna alle zaken vindt het OM dat een celstraf van meer dan een maand opgelegd moet worden.

"Er bestaat een groot verschil in inzicht tussen de rechtspraak en ons", zegt Warner ten Kate, officier van justitie mensenhandel van het OM. "Sinds 2015 hechten wij veel waarde aan dit soort zaken en hebben wij onze pijlen erop gericht."

Ten Kate wijst op een zaak waarbij een 16-jarig meisje gedwongen werd om betaalde seks te hebben met tientallen mannen in een hotel in Valkenburg. De mannen werden veroordeeld tot één dag cel met een taakstraf, tot de Hoge Raad aan toe.

"We hebben sindsdien meer zaken voor de rechter gebracht en er een eigen richtlijn voor opgesteld", zegt Ten Kate. "Maar de rechter volgt ons niet altijd in de strafmaat."

Rechter Jacco Janssen stelt als woordvoerder van zijn collega's dat wetenschap van de leeftijd van groot belang is voor een uitspraak. "Als de verdachte echt weet dat het een minderjarige is, krijgt hij een hoge celstraf, met als oriëntatie vier maanden. Maar is niet aannemelijk dat de verdachte het wist dan straffen wij lager."

Hij voegt eraan toe dat een taakstraf ook een serieuze straf is. "Daarin zit ook een preventieve werking. Een gevangenisstraf werkt een terugval van de veroordeelde in de hand. Bij een taakstraf kan je bij je gezin en werk blijven, waardoor het leven na de straf beter verloopt."

Shamir Ceuleers van het Centrum Kinderhandel en Mensenhandel (CKM) kijkt daar anders naar. "De rechter moet klanten anders gaan beschouwen. Internationale wetgeving eist dat klanten worden gezien als een van de kernoorzaken van mensenhandel. Toch lijkt in Nederland de rechter klanten vooral te beschouwen als onschuldige toeschouwers, die nu eenmaal strafbaar zijn omdat de wet dat voorschrijft."

Drie maanden geleden pleitte het CKM voor meer kennis over klanten van gedwongen prostitutie. Uit dit onderzoek blijkt dat alle veroordeelden mannen zijn, met een gemiddelde leeftijd van 37 jaar. Op het moment van het vergrijp hadden de meeste mannen een relatie en kinderen. Een derde had al een strafblad.

Bijna alle minderjarigen zijn meisjes. Hoewel de meesten 16 of 17 jaar oud waren tijdens de seks, was er ook een kind van 13 jaar bij. De minderjarigen woonden voornamelijk bij hun ouders thuis. De afspraak werd in de meeste gevallen door een derde persoon geregeld.

Websites die seksadvertenties aanbieden spelen daar een belangrijke rol in. In 80 procent van de zaken is het eerste contact gelegd via zo'n website. "Al jaren verdienen deze websites geld aan uitbuiting en misbruik van minderjarigen", zegt Ceuleers van het CKM. "Toch ondernemen ze al die tijd geen actie. Daarom moet er nu op een andere manier ingegrepen worden."