Volendam van weggestuurde Smit gokte op transferinkomsten: 'Enorm risico'
"Het is risky business om te gokken op transferinkomsten." De woorden die Job Gulikers, onderzoeker van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), verbindt aan het financiële beleid van 'crisisclub' FC Volendam zijn duidelijk. "Ik vraag mij echt af waarom de club zoveel risico's neemt."
De vraag die Gulikers stelt, zal hij zelf proberen te beantwoorden. Eerst terug naar vorige week, toen de bestuurscrisis bij de club culmineerde. Voorzitter Jan Smit en zijn medebestuurders werden ontslagen door de raad van commissarissen. Ze zouden het voortbestaan van de club in gevaar brengen.
Smit, al tien jaar bestuurslid (waarvan ruim één jaar als voorzitter) zei op social media dat de club de afgelopen jaren op sportief en financieel vlak stappen heeft gemaakt. Het technisch hart, met Wim Jonk, stapte vrijdag ook op.
'Fors verlies'
Volendam is na het weekend niet bepaald in rustiger vaarwater terechtgekomen, want met een zeventiende plaats laat het ook op sportief vlak te wensen over. De aanleiding voor de 'kampenstrijd' waren echter de financiële resultaten.
Op basis van het jaarverslag over het afgelopen seizoen kan gezegd worden dat Volendam er financieel niet florissant voor staat. Er werd een verlies geleden van drie miljoen euro. "En dat op een begroting van elf miljoen euro. Dat is een fors verlies", zegt Gulikers, die zich verdiept in de geldkant van het voetbal.
In het verslag staat echter ook de volgende zin: "In de prognose 2023/2024 is als gevolg van positieve transferresultaten sprake van een fors positief resultaat." Oftewel, verkochte spelers brengen geld in het laatje, maar dat is nu nog niet te zien, omdat bedragen van uitgaande transfers een jaar later in het jaarverslag staan.
Hier beroept Smit zich op. Hij zegt dat transfers van Derry John Murkin, Carel Eiting en Micky van de Ven (die van Wolfsburg naar Tottenham Hotspur ging, maar op wie Volendam een doorverkooppercentage bedong) afgelopen zomer ervoor zorgen dat de club volgend jaar wel zwarte cijfers schrijft.
Risicovolle koers
Dat een club als Volendam gokt op inkomsten uit transfers noemt Gulikers riskant. "Oké, het kan een business-strategie zijn. Je ziet ook dat andere clubs hun resultaten proberen op te poetsen met transfers, maar daar is de situatie vaak heel anders."
Hij vertelt dat meer dan de helft van de eredivisieclubs transferinkomsten nodig hebben om verliezen weg te poetsen en dat winst maken dan alsnog geen uitgemaakte zaak is. "Het verschil met andere clubs is dat zij verliezen kunnen opvangen met eigen vermogen of door een puissant rijke eigenaar of externe financier." Hij doelt bijvoorbeeld op Marcel Boekhoorn bij NEC en Frans van Seumeren in het verleden bij FC Utrecht.
De onderzoeker zegt dat Volendam bijna geen eigen vermogen had op het moment dat de risicovolle koers werd ingezet en op te grote voet leeft. Zo zijn de salarissen sinds de promotie en het eerste seizoen van Smit als voorzitter flink gestegen. "Dat is niet raar. Je hebt in de eredivisie meer inkomsten en je wil investeren in spelers die handhaving veilig kunnen stellen. Je moet alleen wel kijken naar de potentie van de club."
Volgens Gulikers heeft Volendam een klein stadion, relatief weinig sponsorinkomsten, een klein achterland en Europees voetbal is niet aan de orde. Ook leert de geschiedenis dat spelers doorgaans weinig opleveren.
Hierdoor zit Volendam structureel aan een plafond. "Ik verwijs graag naar RKC-directeur Frank van Mosselveld die zegt dat een club zijn plek in het voetballandschap moet kennen. Ik vraag mij af of ze dat bij Volendam wel weten."
RKC Waalwijk en Go Ahead Eagles zijn volgens Gulikers enkele voorbeeldclubs. Zo werkt de club uit Deventer met een nulbegroting. Dit betekent dat er niet meer geld wordt uitgegeven dan er binnenkomt en dat de transferinkomsten niet inbegrepen zijn. Die worden daar gezien als extraatje.
Volgens Gulikers is het helemaal niet gek om groei na te streven, ook niet als je FC Volendam bent. "Maar ga dan wel voor gestage groei. Zorg dat het fundament goed is voordat je een huis gaat bouwen. Nu worden er enorme risico's genomen."
Zijn conclusies baseert hij niet op één jaarverslag. "Ik zeg altijd tegen mijn studenten: één is geen. We zien dat Volendam in vier van de afgelopen vijf seizoenen verlies heeft geleden, maar de verliezen kwamen niet in de buurt van afgelopen seizoen."
De jaarresultaten van afgelopen seizoen zorgen er in ieder geval voor dat Volendam onder verscherpt toezicht van de KNVB staat. Jaarverslagen worden onafhankelijk getoetst op verschillende criteria. Op basis van dit Financial Rating Systeem (FRS) heeft Volendam een schamele zes punten. Ter vergelijking: FC Twente heeft met 40 punten de volle mep.
'Proflicentie niet in gevaar'
In een plan van aanpak moet duidelijk worden op welke manier Volendam financieel gezonder te werk gaat. De proflicentie is volgens de KNVB in ieder geval niet in gevaar. "FC Volendam heeft een licentie voor onbepaalde tijd. De verplichting tot het indienen van een plan van aanpak heeft geen directe gevolgen voor de licentie."
De bond meldt verder dat er wel sancties kunnen volgen als de club zich niet aan de gemaakte afspraken/normstellingen houdt.
Ook Gulikers zegt dat Volendam-fans niet hoeven te vrezen voor een faillissement. "Als alles meezit, wordt het negatieve eigen vermogen zo goed als weggepoetst. Het huidige beleid is alleen geen gezonde basis voor de lange termijn."
