Friese pepernoten in gevaar vanwege strengere EU-regels
Verschillende bakkersbedrijven in Friesland zijn gestopt met het produceren en verkopen van Friese pepernoten, pepernoten van taaitaaideeg. Dat komt door strengere regelgeving van de Europese Commissie. Het heeft alles te maken met een stof die vrijkomt bij het bakken van de pepernoten: acrylamide. Uit onderzoek is gebleken dat een hoge inname van de stof schadelijk kan zijn voor de gezondheid.
Pepernotenproducent Modderman BV in Rotsterhaule heeft de productie van Friese pepernoten uit voorzorg stopgezet. Volgens Omrop Fryslân is het bedrijf de enige grote producent van Friese pepernoten, wat betekent dat de lekkernij bijna niet meer in de winkels ligt.
Nadine Modderman van Modderman BV zegt tegen de regionale omroep dat de zorgen over acrylamide al langer spelen. Zo bezocht toezichthouder de NVWA in 2021 bakkerijen en testte verschillende soorten producten op acrylamide. Daaruit kwam naar voren dat de hoeveelheid acrylamide bij de meeste bakkerswaren binnen de norm viel, behalve bij pepernoten. Bij 41% van de geteste pepernoten was het gehalte toen al te hoog.
Nu de regels zijn aangescherpt zijn ook de maximumlimieten omlaag gegaan. "En de NVWA handhaaft daar ook op", zegt Modderman. "Ze komen elk jaar bij ons langs om monsters te nemen." Het is niet bekend of de kruid- en pepernoten dit jaar al door de waakhond zijn getest.
Recept aanpassen
Bij de producten waar te veel acrylamide wordt aangetroffen moeten producenten maatregelen nemen. Zo kunnen zij bijvoorbeeld het recept aanpassen. Modderman bekijkt nu hoe het verder moet met de Friese pepernoot.
Nadine Modderman legt uit dat de productie van het product vrij duur en arbeidsintensief is. Aanpassingen zijn daarom moeilijk en kostbaar voor het bedrijf. Bovendien is het een regionaal product. "Het leeft hier erg, maar beneden de rivieren niet", zegt ze. "En wij moeten het hebben van massaproductie. Ook moet het voor een appel en een ei in de winkel liggen."
Volgens Modderman wil het bedrijf de kenmerken van de originele Friese pepernoot zoveel mogelijk behouden. "We moeten eerst proeven doen met de receptuur en de instellingen van de oven. Het Sinterklaasseizoen is nu voorbij voor ons, maar we hopen wel stappen te nemen om volgend jaar weer Friese pepernoten te maken."
Volgens Omrop Fryslân hebben ook kleinere bakkersbedrijven te maken met de strengere regels. Bakker Van den Berg in Burgum, die tien verkooppunten heeft in het noordoosten van de provincie, is daarom ook gestopt met het bakken en verkopen van Friese pepernoten.
Het is nog onzeker of het bedrijf de pepernoten volgend jaar weer in het assortiment heeft. "We moeten er nog eens naar kijken of het anders kan. Dat hopen we natuurlijk wel. Maar wanneer is nog de vraag."
Er zijn ook bakkers die ze nog wel hebben, bijvoorbeeld bakkerij Baarsma in Boornbergum. "Maar die van mij zijn anders", zegt de eigenaar. "Die zijn ook veel lichter van kleur. Vooral bij die donkere, bruine komt acrylamide om de hoek kijken." Al zegt hij er wel bij dat hij er niet zeker van is of er te veel acrylamide in zijn pepernoten zit. "Dat zou kunnen, dat weet ik niet. Ik heb ze nooit laten onderzoeken."
