Eerste langeafstandsvlucht op duurzame brandstof succesvol én prijzig

• Jules Jessurun

  redacteur Online

Het was gisteren een primeur. Als eerste commerciële luchtvaartmaatschappij voerde Virgin Atlantic een vlucht uit met 100 procent duurzame vliegtuigbrandstof. Het vliegtuig, een Boeing 787 Dreamliner, steeg op in Londen en landde in New York. Een klein stapje op weg naar een duurzame luchtvaart, of een gamechanger?

Het vliegtuig vloog op brandstof die voor 88 procent bestaat uit oliën en vetten en voor 12 procent uit maisresten. Grote kanttekening is dat er geen passagiers aan boord waren omdat het om een testvlucht ging. "Virgin vliegt met speciale toestemming. Als de brandstof 50 procent duurzaam zou zijn, hadden ze wel passagiers mee mogen nemen, maar met 100 procent mag dat nog niet", zegt luchtvaartdeskundige van de TU Delft Joris Melkert.

Virgin-eigenaar Richard Branson wilde met de vlucht vooral aantonen dat het mogelijk is om met duurzame brandstof te vliegen en aandacht vragen voor de hoge prijs van deze brandstoffen. Hij zou graag zien dat overheden daar meer subsidie op geven. Melkert: "Op dit moment is de prijs van dit soort brandstof ongeveer vier keer zo hoog als van de huidige kerosine. De marges in de luchtvaart zijn flinterdun, dus geen enkele luchtvaartmaatschappij kan zich dat veroorloven. Dan breng je jezelf om zeep."

Weinig gemaakt

De hoge prijs komt deels doordat de brandstof nog niet veel gemaakt wordt. Maar dat komt ook doordat er vanuit de luchtvaartmaatschappijen weinig vraag naar is door de hoge kosten. Melkert: "Het is dus een beetje een kip en ei-verhaal".

Het grote voordeel van het gebruik van dergelijke brandstoffen is dat je de motoren niet of nauwelijks hoeft om te bouwen voor het gebruik van de biokerosine. De brandstof lijkt veel op 'gewone' kerosine met slechts wat kleine verschillen. Melkert: "In 2012 hebben we op de TU Delft al geëxperimenteerd met voor 90 procent synthetische kerosine. Dat ging ook al goed en nu is de stap gezet naar 100 procent."

Green Deal

Melkert denkt het gebruik van deze duurzamere brandstoffen pas echt gaat toenemen als er hardere internationale regels komen. In het kader van de zogenoemde Europese Green Deal is nu afgesproken dat alle vliegtuigen die vanuit Europa opstijgen vanaf 2025 brandstof moeten gebruiken die gemengd is met minimaal 2 procent duurzame brandstof. In 2026 moet de brandstof voor 6 procent duurzaam zijn en dat moet oplopen tot 70 procent in 2050.

KLM voerde in 2011 als eerste commerciële luchtvaartmaatschappij ter wereld een vlucht uit die deels vloog op duurzamere vliegtuigbrandstof, gemaakt van gebruikt frituurvet. Inmiddels gebruikt de luchtvaartmaatschappij brandstof die voor 1 procent bestaat uit duurzame brandstof. De luchtvaartmaatschappij streeft ernaar om in 2030 brandstof te gebruiken die voor 10 procent duurzaam is, meldt KLM. De luchtvaartmaatschappij meldt op de eigen website dat daarmee de tickets ook duurder gaan worden.

'Brandstof van maisresten niet de oplossing'

Melkert denkt niet dat de 100 procent biologische kerosine van bijvoorbeeld mais en gebruikte oliën de uiteindelijke oplossing is voor duurzamer vliegen. "We moeten toe naar synthetische kerosine waarbij je CO2 uit de lucht haalt en dat combineert met duurzaam opgewekte waterstof. Dan kun je kunstmatige kerosine maken waarbij de grondstoffen die je gebruikt oneindig zijn." En er zullen ook vliegtuigen komen die volledig op waterstof vliegen. Melkert: "Dat is heel energierijk, maar neemt ook veel ruimte in. Daarvoor moeten nieuwe toestellen gebouwd worden."

Hij verwacht dat die er vanaf "het midden van de jaren dertig" in toenemende mate zullen zijn. "Ik geloof heel erg in de combinatie. Dat langeafstandsvluchten op synthetische brandstof worden gevlogen en de kortere vluchten op waterstof."