Milei wint verkiezingen Argentinië, maar is afhankelijk van samenwerking
Er waren twee verkiezingsrondes voor nodig, maar Argentinië koos gisteren een nieuwe president: de uiterst rechtse Javier Milei van de partij La Libertad Avanza. De 53-jarige econoom kwam tijdens de campagne met veel ingrijpende plannen en beloofde een 'kettingzaag' in de overheidsuitgaven te zetten, maar de vraag is hoe snel hij die plannen ten uitvoer kan brengen.
Het belangrijkste thema van de verkiezingen was de economie. Meer dan 40 procent van de Argentijnse bevolking leeft in armoede en de jaarlijkse inflatie is gestegen tot ruim 140 procent. Veel van de 45 miljoen inwoners van het Zuid-Amerikaanse land zijn diep ontevreden over het overheidsbeleid van de afgelopen jaren.
Amerikaanse dollar
Milei kwam tijdens zijn campagne met radicale plannen om de situatie in het land te verbeteren. Zo wil hij dat Argentinië de Amerikaanse dollar gaat gebruiken in plaats van de Argentijnse peso. Milei wil daarnaast flink snijden in de overheidsuitgaven en volledige ministeries opheffen, zoals die van Gezondheid en Onderwijs. Ook de Centrale Bank mag geen rol spelen in het Argentinië van Milei.
"Vandaag begint het einde van de neergang van Argentinië", zei Milei in zijn overwinningstoespraak. Als Argentinië niet snel aan de slag gaat met structurele veranderingen, stevent het land af op "de ergste crisis in de geschiedenis", zei hij.
Ondanks zijn overwinning zal Milei moeten samenwerken met andere partijen. La Libertad Avanza heeft namelijk geen meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, en moet dus steun zoeken bij andere partijen.
Een maand geleden kwam er bij de presidentsverkiezingen geen duidelijke winnaar uit de bus. Daarom volgde gisteren een tweede ronde tussen de twee kandidaten die de vorige keer de meeste stemmen kregen: Sergio Massa en Javier Milei. Milei kreeg toen ongeveer 30 procent van de stemmen en Massa 36 procent.
In de laatste uitslag zijn de rollen omgedraaid. Milei kreeg nu 56 procent van de stemmen, waar Massa eindigde met 44 procent. Dat heeft vooral te maken met de partij die in de eerste ronde derde werd, de partij van de conservatieve Patricia Bullrich. In oktober kreeg haar partij ruim 27 procent van de stemmen. Ze mocht niet door naar de tweede ronde en riep haar achterban op om op Milei te stemmen.
Dat geeft Milei ook een mogelijkheid om aansluiting te zoeken en politieke steun te krijgen voor zijn plannen. Bullrich feliciteerde Milei met een "historische overwinning" op het platform X . "Een nieuw Argentinië begint", schreef Bullrich, die zijn ideeën "helder" noemde.
Grondwetswijziging
Ook met steun van andere politici is het de vraag of Milei zijn plannen na zijn aantreden op 10 december snel door zal kunnen voeren.
De hoofdrechter van het Argentijnse Hooggerechtshof waarschuwde twee maanden geleden dat het 'dollarisatieplan' van Milei ongrondwettelijk is, evenals het afschaffen van de Centrale Bank. Om de Argentijnse peso te vervangen door de Amerikaanse dollar is dus een grondwetswijziging nodig, wat doorgaans een lang proces is.
Milei beloofde tijdens zijn campagne met radicale vrijheid en verandering de situatie van Argentijnen te verbeteren. Maar er klinkt ook kritiek op de mogelijk gevolgen van zijn plannen.
Een groep van meer dan honderd internationaal vooraanstaande economen waarschuwde eerder deze maand in een gezamenlijke brief voor de gevolgen van de plannen van Milei. Zo schreven ze dat "een grote verlaging van de overheidsuitgaven de reeds hoge niveaus van armoede en ongelijkheid zal verhogen en zou kunnen leiden tot aanzienlijk toegenomen sociale spanningen en conflicten".
