GL-PvdA pakt macht schoolkoepels niet aan, maar Timmermans bereid te heroverwegen
In eerdere kabinetten werkte de PvdA mee aan de verzelfstandiging van publieke sectoren zoals het openbaar vervoer en de volkshuisvesting. Nu komt de partij in het gezamenlijke verkiezingsprogramma met GroenLinks terug op dat beleid: de overheid moet de regie weer pakken.
Het onderwijs laat de partij echter buiten schot, terwijl daar ook problemen spelen: een lerarentekort , kansenongelijkheid en zorgen over de basisvaardigheden van leerlingen. In Nieuwsuur zegt lijsttrekker Frans Timmermans toch over onderwijshervormingen in gesprek te willen gaan.
'Schoolbesturen maken er een zootje van'
Veel leraren en onderwijsexperts verwijten schoolbesturen niet met goede oplossingen te zijn gekomen voor de problematiek. Deze besturen bepalen nu grotendeels hoe de 50 miljard euro die jaarlijks naar het onderwijs gaat wordt besteed. "Wij geven de schoolbesturen een zak met geld en zij maken er een zootje van", zegt geschiedenisleraar John Arts. "De mensen die écht hart hebben voor het onderwijs hebben geen zeggenschap over het onderwijs."
In een Ipsos-peiling in opdracht van Nieuwsuur zegt ook bijna driekwart van de potentiële GL-PvdA-achterban dat de overheid in het onderwijs de regie moet nemen. Maar het was PvdA-minister Jo Ritzen die aan de wieg stond van het huidige systeem en de partij heeft in latere kabinetten er niet aan willen tornen.
Nu zegt Timmermans met leraar Arts in gesprek te willen gaan over zijn klachten "ook om de wijze waarop het onderwijs wordt bestuurd aan te pakken". Dat kan gevolgen hebben voor de huidige bestuurders en toezichthouders in het onderwijs, onder wie verschillende oud-PvdA-politici. Maar dat het partijgenoten kan raken "interesseert me echt helemaal niks", zegt Timmermans.
Vleestaks- en hoofddoek-standpunten opgegeven
Op andere onderwerpen heeft Timmermans behoorlijk concessies moeten doen om met GroenLinks tot een gezamenlijk verkiezingsprogramma te komen. Zo was de PvdA eerder voor een gedeeltelijk boerkaverbod, mede omdat de boerka "de mogelijkheid tot ontplooiing en participatie" van vrouwen zou ontnemen. GroenLinks was tegen het verbod, en in het gezamenlijke programma staat nu dat GL-PvdA het verbod wil afschaffen.
Ook was de PvdA tegen het dragen van een hoofddoek door politieagenten. De partij vond een neutrale uitstraling van de politie belangrijker dan de vrije keuze om je religie te uiten.
GroenLinks hechtte wel meer waarde aan die vrijheid, en in de stemwijzer zegt GL-PvdA nu vóór de hoofddoek bij de politie te zijn. Timmermans: "In bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk en in Canada leidt dit tot geen enkel probleem voor de uitvoering van het politiewerk en de samenleving is er ook heel erg aan gewend."
Zijn achterban staat er iets anders in. De helft van de potentiële GL-PvdA-kiezers zegt in de Ipsos-peiling dat agenten een neutraal uniform moeten dragen, zonder religieuze uitingen zoals een kruisje, keppeltje, of hoofddoek. 28 procent is het daarmee oneens.
Lagere belasting op groente en fruit
Dan is er nog een thema waarover het standpunt van GL-PvdA onbekend is: een extra belasting op vlees. GroenLinks was altijd voorstander van zo'n vleestaks als middel om de klimaat- en natuurschade van de vleesproductie door te berekenen en om dierenleed tegen te gaan. De PvdA was tegen om mensen met een lager inkomen niet op extra kosten te jagen.
"Daar zullen we het nog over moeten hebben", zegt Timmermans. "Ik denk dat je alles moet doen om te stimuleren dat mensen minder vlees eten. Maar ik denk dat je vooral de belasting moet verlagen op groente en fruit."
