Geen hulpgoederen meer naar Oekraïne vanwege nieuwe regels Kyiv
Hulporganisaties stoppen voorlopig met het vervoeren van gedoneerde spullen naar Oekraïne. Tot nu toe konden humanitaire goederen eenvoudig de grens met Oekraïne over worden gebracht, maar nieuwe regels maken dit voor onder meer Nederlandse vrijwilligersorganisaties vrijwel onmogelijk.
De regels gaan op 1 december in. Oekraïne voert ze in om de zwarte markt en btw-ontduiking tegen te gaan. Tussen de hulpgoederen kwam ook handelswaar ongezien het land in. Hulpgoederen moeten voortaan nauwkeurig geregistreerd en getraceerd worden.
"Er zijn heel veel nieuwe regels, je moet echt kennis van zaken hebben", zegt Jan Molenaar van de Stichting Oost-Europa Dinkelland in Denekamp. Ieder voorwerp dat naar Oekraïne gaat moet afzonderlijk worden geregistreerd. Daar zijn volgens hem 5000 codes voor. Met een online volgsysteem wordt de lading gevolgd. Molenaar: "Dat is niet alleen heel veel extra werk en rompslomp, het is ook nog risicovol. We durven het niet aan."
Als bij een controle in Oekraïne iets verkeerd verpakt blijkt, dan staat een vrachtwagen zo een dag stil. Dat kost 500 euro per dag. Bovendien riskeren ze een boete.
Bij het vervoer van de ingezamelde spullen naar Oekraïne komt een hoop administratie kijken:
Vanuit Denekamp hebben ze na de Russische inval in februari 2022 al twaalf keer een transport naar Oekraïne georganiseerd. Zaterdag was voorlopig de laatste inzameldag.
"We krijgen nog steeds heel veel spullen binnen en we we zien dat de mensen daar in het oosten van Oekraïne de spullen hard nodig hebben", zegt vrijwilliger Nico Wigger. "Met een raket is meteen alles weg. Je hebt dan alleen nog de kleren die je aanhad. Je hebt dan alles nodig."
Wigger wordt er emotioneel van als hij bedenkt dat het nu stopt. "Wij kunnen precies zien waar het aankomt, dat onze spullen op de goede plek terecht komen. Oekraïne schiet hiermee zichzelf in de voet."
Dat vindt ook Lyudmyla Lisovka van de Stichting Oekraïners in Nederland. Ze heeft contact met allerlei stichtingen die nu geen spullen meer willen versturen. Samen met andere Oekraïense organisaties in Europa voert ze actie tegen de nieuwe regels. Onder meer met een petitie proberen ze de verantwoordelijke ministeries in Kyiv te overtuigen dat dit rampzalig gaat uitpakken voor het land.
"Dit is echt te gek voor woorden, we dachten eerst dat het een grap was", zegt ze. Natuurlijk moet misbruik van humanitaire transporten worden aangepakt, vindt ze. "Maar straks moet een ontvanger zich registreren, zich legitimeren en een handtekening zetten om bij wijze van spreken een pak spaghetti in ontvangst te kunnen nemen."
Het nieuwe systeem werkt voor een deel online, en dat kan ook niet volgens haar. "De Oekraïners die de spullen het hardst nodig hebben wonen vlak bij het front. Daar is meestal geen internet."
Proeflading
Lisovka hoopt dat de regels alsnog worden uitgesteld. "Mensen willen helpen, dat moet je niet tegenwerken. En de spullen zijn nu het hardst nodig, nu de winter invalt."
De petitie is door honderden organisaties uit de hele wereld ondertekend. Als er geen uitstel komt, zal iemand na 1 december een vrachtwagen moeten sturen om uit te proberen hoe er in de praktijk gehandhaafd wordt, zegt ze. Maar in Denekamp stoppen ze voorlopig dus met inzamelen.
