Oktober brak wereldwijd opnieuw warmterecord, en niet zo'n beetje ook
De reeks warmterecords van 2023 hield ook vorige maand nog niet op. Uit gegevens van de Europese klimaatorganisatie Copernicus blijkt dat het afgelopen maand wereldwijd gemiddeld 15,3 graden was, wat betekent dat het vorige oktoberrecord wereldwijd met wel 0,4 graden is gebroken. Het is volgens Copernicus na maanden van hitterecords vrijwel zeker dat dit jaar het warmste jaar ooit gemeten zal worden.
"Het aantal records dat we breken is ronduit choquerend", zegt Samantha Burgess, het plaatsvervangend hoofd van Copernicus. Dat het afgelopen maand wel 0,4 graden warmer was dan in oktober 2019, de heetste oktober tot nu toe gemeten, noemt ze zeer extreem.
Dit soort marges komt volgens Copernicus eigenlijk nooit voor. Afgelopen september, toen er een verschil van 0,5 graden met het vorige septemberrecord werd gemeten, was al hoogst uitzonderlijk, legt Burgess uit.
In Nederland was oktober vooral heel nat. De maand eindigde daarnaast op de zesde plek in de top-10 van warmste oktobermaanden sinds 1901. De gemiddelde temperatuur in De Bilt was 13,2 graden, waar die normaal gesproken rond de 10,9 graden ligt.
Klimaattop
De cijfers van de klimaatdienst verschijnen enkele weken voor de VN-klimaattop in Dubai. Burgess waarschuwt in dat kader dat de opwarming dit jaar op 1,43 graden ligt. "De urgentie voor ambitieuze klimaatactie was nog nooit zo hoog", aldus Burgess. Toen landen in 2015 het Klimaatakkoord van Parijs sloten, spraken ze af om de temperatuurstijging ruim beneden de 2 graden te houden, en om te streven naar 1,5 graden.
De hoge temperaturen zijn het gevolg van de uitstoot van broeikasgassen door de verbranding van fossiele brandstoffen, in combinatie met weerfenomeen El Niño. Dat fenomeen dat om de paar jaar terugkeert leidt tot opwarming van het zeewater langs de evenaar in de Stille Oceaan, wat hogere temperaturen veroorzaakt die kunnen leiden tot extreme weersomstandigheden.
Zee-ijs
Copernicus haalt verder aan dat er afgelopen maand in Europa bovengemiddeld veel regen viel, terwijl het in het zuiden van de VS en delen van Mexico juist droger dan gemiddeld was. In andere delen, waaronder Centraal-Azië, het zuidoosten van China en bijvoorbeeld het zuiden van Afrika was het natter dan gemiddeld.
Een andere ontwikkeling die de klimaatdienst beschrijft, gaat over de verdwijnende ijskappen. Zo was oktober volgens de Copernicus-gegevens de zesde maand op rij waarin het zee-ijs rond Antarctica op een recordlaag niveau was voor de tijd van het jaar.
