De online verkiezingsserie bestaat uit vier video's over vier verschillende onderwerpen: bestaanszekerheid, wonen, klimaat en migratie/buitenland. De Nieuwsuur-redactie heeft naar eigen inzicht vastgesteld dat de gekozen thema's vier belangrijke crisisdossiers zijn. Deze onderwerpen hebben in de afgelopen jaren de politiek en het maatschappelijk debat beheerst, maar spelen ook tijdens deze verkiezingen een grote rol in het debat. Daarbij zijn we ons ervan bewust dat voor veel kiezers ook andere thema's belangrijk zijn.
Werkwijze onderzoek
In aanloop naar de verkiezingen maakt ProDemos de StemWijzer, een online verkiezingstool waarmee kiezers aan de hand van 30 stellingen erachter kunnen komen welke politie partij het beste aansluit bij hun voorkeuren. Hiervoor legt ProDemos de politieke partijen 94 stellingen voor en kijken ze naar het stemgedrag van partijen. Wij hebben deze data van ProDemos verkregen.
Daarnaast lazen we zelf de verkiezingsprogramma's van de partijen en verdiepten we ons in de thema's aan de hand van bestaande onderzoeken en artikelen.
Uitleg methode en datavisualisatie
We analyseerden hoe vaak partijen die verkiesbaar zijn voor de Tweede Kamer het in de StemWijzer van ProDemos met elkaar eens zijn. Deze analyse is gemaakt aan de hand van de stellingen over vijf thema's: migratie, buitenland, bestaanszekerheid, wonen en klimaat.
Een partij heeft drie antwoordmogelijkheden in de stemwijzer: neutraal, eens of oneens. In onze analyse zijn partijen het met elkaar eens als een antwoord exact gelijk is. Als partij 1 'eens' stemt en partij 2 'neutraal', dan zijn partij 1 en partij 2 het dus niet met elkaar eens. Voor iedere combinatie van partijen is berekend hoeveel procent van de stellingen ze het met elkaar eens zijn.
In de visualisatie staan de partijen op volgorde van hoe vaak ze het met elkaar eens zijn. De methode die we hebben gehanteerd is de volgende;
- We kijken eerst welke partijen voor meer dan 90 procent het met elkaar eens zijn. Die plaatsen we in groepjes bij elkaar;
- Groepjes die het zeer met elkaar oneens zijn staan ver van elkaar af in de visualisatie;
- We kijken daarna welke partijen het voor meer dan 80 procent met elkaar eens zijn;
- We knopen daardoor soms ook groepjes die eerder zijn ontstaan aan elkaar;
- Uiteindelijk doen we dit ook voor 70, 60, en 50 procent. Daardoor ontstaat er langzaam een lijst;
- Als er dan nog partijen over zijn, plaatsen we die partijen naast een groep waar ze de sterkste overeenkomsten mee hebben.
In het algemeen geldt dat er soms meerdere mogelijkheden zijn om een partij te plaatsen, er zit dus altijd enige vorm van willekeur in.
Ten slotte goed om te noemen dat de datavisualisatie achter de presentator in de video niet exact overeenkomt met de visualisatie op de tafel. Dit heeft te maken met het feit dat na de opname nog nieuwe data binnenkwam bij ProDemos bekend was.
Keuze politieke partijen
In deze verkiezingsserie kijken we voor de kwantitatieve duiding naar achttien politieke partijen. We hebben deze selectie gemaakt op basis van een of meer zetels in de peilingen en het huidige zetelaantal in de Tweede Kamer. In de kwalitatieve duiding geven we meer aandacht aan partijen die hoog in de peilingen staan. Daarbij hebben we gezocht naar een evenwichtige balans.