Derde van Caribisch Nederland onder armoedegrens, pleidooi voor hoger minimumloon

Het minimumloon en de uitkeringen op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba moeten fors omhoog. Dat adviseert de commissie-Thodé, die op verzoek van het kabinet onderzoek deed naar de bestaanszekerheid in Caribisch Nederland. Het onderzoeksrapport is in Den Haag overhandigd aan demissionair minister Schouten (Armoede) en staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties).

Commissievoorzitter Glenn Thodé schetst in zijn rapport dat zo'n 11.000 mensen in Caribisch Nederland onder de armoedegrens vallen. "Dat is veel op een bevolking van ongeveer 30.000 inwoners. De meesten van hen werken gewoon maar zijn toch arm. Bij tegenslag zakken zij al snel door de bodem van het bestaan, met allerlei sociale problemen tot gevolg."

De eilanden zijn sinds 2010 bijzondere gemeenten van Nederland, maar er is nog geen sociaal minimum vastgesteld. De commissie pleit ervoor dat wel te doen. "Armoede is niet normaal, zeker niet in een rijk land als Nederland, waar deze eilanden al dertien jaar deel van uitmaken. De afgelopen jaren is die situatie alleen maar slechter geworden. Dat moet en kan anders", aldus Thodé.

Lage lonen, hoge kosten

De commissie beschrijft dat de lonen op de eilanden laag liggen, terwijl de kosten voor basale behoeften als wonen, vervoer, voeding en kleding hoog zijn. Het Nibud heeft bijvoorbeeld berekend dat een alleenstaande in een gesubsidieerde huurwoning op Bonaire maandelijks minimaal 1517 Amerikaanse dollar nodig heeft. Dat terwijl iemand in de bijstand op het eiland slechts 1031 dollar te besteden heeft.

Ook het minimumloon van 1236 dollar per maand en de uitkering voor gepensioneerden (maandelijks 1047 dollar) is bij lange na niet toereikend. Daar komt nog bovenop dat er op de eilanden een gebrek is aan sociale huurwoningen, waardoor veel mensen moeten huren op de doorgaans duurdere particuliere huurmarkt.

De commissie-Thodé zegt blij te zijn om te horen dat het demissionaire kabinet volgend jaar 30 miljoen euro uittrekt om de koopkracht van de inwoners van de eilanden te verbeteren. Het geld gaat onder meer naar het verhogen van de uitkeringen in Caribisch Nederland. Wel pleit de commissie voor aanvullende maatregelen, aangezien de armoedeproblematiek vooral een probleem is van werkende armen.

Nederlandse provinciestad

Volgens Glenn Thodé kunnen de problemen opgelost worden en "moet het ook niet ingewikkelder gemaakt worden dan het is". "Er is in Caribisch Nederland nog geen complex stelsel van regelingen zoals we in het Europese deel van Nederland kennen, dus dat maakt eenvoudige oplossingen mogelijk."

"En tot slot gaat het in absolute termen ook niet over een heel groot probleem", besluit Thodé. "De bevolking van de drie eilanden heeft nog niet eens de omvang van een gemiddelde Nederlandse provinciestad, maar voor de mensen op de eilanden is het een heel groot probleem, dat snel moet worden opgelost."