Huizenbezitters hebben sinds de zomer veel minder belangstelling voor de aanschaf van zonnepanelen. Installatiebedrijven en de branchevereniging zien een "aanzienlijke terugval" in de vraag, blijkt uit een rondgang van Nieuwsuur.
Na jaren van extreme groei - mede dankzij een aantrekkelijke subsidieregeling - is er nu voor het eerst sprake van een dip. "Wij zien ongeveer 30 procent minder aanvragen binnenkomen dan de afgelopen jaren", zegt Hans Drijfhout van een middelgroot installatiebedrijf uit Amersfoort. Een collega uit de regio Haaglanden zag de vraag de afgelopen maanden zelfs met 90 procent dalen.
Brancheorganisatie Holland Solar herkent het beeld. "De terugval is zo aanzienlijk dat wij ons hier zorgen over maken. We vragen ons af: wat is hier aan de hand?" aldus directeur Wijnand van Hooff.
Marktonderzoekbureau DNE Research kan geen exacte cijfers leveren maar bevestigt dat er plotseling veel minder vraag naar zonnepanelen is. "De eerste helft van 2023 was nog het beste half jaar ooit. Maar sinds de zomer loopt het aantal installaties van zonnepanelen op daken duidelijk terug", zegt onderzoeker Daan Jansen. "Voor het eerst is er sprake van krimp. Vanwege de gunstige eerste helft van dit jaar is er op jaarbasis waarschijnlijk nog wel groei in het aantal zonnepanelen bij particulieren."
In de afgelopen tien jaar steeg het aantal zonnepanelen in Nederland explosief. Van 2023 zijn nog geen cijfers, maar installateurs en de branchevereniging zien een terugval sinds de zomer.
Bij Milieu Centraal, dat onafhankelijk advies over duurzaamheid geeft, zien ze op hun website sinds het voorjaar een sterke daling van het aantal bezoekers. Het is een indicatie dat mensen niet meer zo gretig zijn om zonnepanelen aan te schaffen. Volgens Mariken Stolk van Milieu Centraal leidt een combinatie van factoren tot onzekerheid bij de consument.
Afschaffen salderingsregeling
Allereerst nam de Tweede Kamer dit voorjaar een wet aan om de salderingsregeling vanaf 2025 af te schaffen. Dankzij die regeling konden panelenbezitters stroom die ze aan het net terug leverden zonder extra kosten later alsnog gebruiken. Die regeling heeft ervoor gezorgd dat veel mensen het aandurfden zonnepanelen te kopen, maar is nu niet meer nodig, vindt de politiek. De wet is nog niet door de Eerste Kamer aangenomen, maar lijkt nu toch al voor de nodige twijfel bij consumenten te zorgen.
"Als je niet weet wat de terugverdientijd van zonnepanelen is, kan dat leiden tot uitstellen van de aankoop." Dat de energieprijzen enigszins zijn gestabiliseerd na de sterke stijging vorig jaar speelt volgens Stolk ook een rol.
Stolk denkt verder dat de aankondiging van een terugleverheffing voor stroom van energiebedrijf Vandebron voor de nodige onrust heeft gezorgd. Klanten die per dag meer stroom terugleveren aan het net dan ze verbruiken, moeten daarvoor gaan betalen. Voor een gemiddelde zonnepanelenbezitter gaat het volgens Vandebron om 10 tot 20 euro per maand.
Hoewel Vandebron vooralsnog het enige energiebedrijf is dat deze kosten apart doorberekent aan de klant, denken meer energieleveranciers na over manieren om consumenten te laten bijdragen aan de extra kosten die energiebedrijven maken door de salderingsregeling.
Terugverdientijd
"Financieel gezien zie je dat die terugleverheffing invloed heeft op de terugverdientijd. Dat maakt het voor mensen minder aantrekkelijk", zegt Stolk. Milieu Centraal berekende dat de terugverdientijd voor een gemiddeld huishouden met 10 panelen bij afbouw van de salderingsregeling van 6,5 naar 8 jaar gaat. Als daarnaast de terugleverheffing blijft bestaan, schiet de terugverdientijd omhoog naar 22 jaar.
Dat laatste is volgens Stolk niet waarschijnlijk, maar die berekening zorgt wel voor onrust. Tot ongenoegen van installateurs en de branchevereniging. "De aarzeling bij consumenten is absoluut niet gebaseerd op feiten maar op gevoel. Zonnepanelen zijn nog steeds een hele interessante businesscase", zegt Van Hooff van Holland Solar. Hij benadrukt dat de salderingsregeling in stappen wordt afgebouwd en dat de maximale terugverdientijd zeven jaar blijft.
Huiverig
Installateur Drijfhout uit Amersfoort: "Mensen zijn gewoon huiverig, wachten met uitgaven terwijl dat helemaal niet hoeft. Zonnepanelen zijn nog steeds een heel renderende investering."
Mariken Stolk van Milieu Centraal hoopt dat de energietransitie door de dip geen vertraging oploopt: "Een kwart van de huishoudens heeft nu zonnepanelen. Daar moet echt nog veel meer bij. Wij vinden het zelf jammer dat consumenten nu gaan afwachten. "
