Onderzoek bevestigt: veel meer mensen met overgewicht overleden aan corona

Er is een direct verband tussen overgewicht en oversterfte door corona. Dat verband leek tijdens de hele covid-19-pandemie al zeer waarschijnlijk, maar wordt nu ook bevestigd na onderzoek door SEO Economisch Onderzoek in opdracht van de Tweede Kamer.

Voor het onderzoek is gekeken naar het verband tussen de leefstijl van mensen en hun risico om te overlijden aan een coronabesmetting. Dat werd gedaan door leefstijlgegevens te koppelen aan cijfers over sterfte voor en tijdens corona.

Tijdens de coronapandemie in 2020 en 2021 stierven er 30.000 mensen meer dan werd verwacht aan de hand van historische sterftecijfers. Die oversterfte tijdens de eerste twee jaar van de pandemie vond voor zeventig tot honderd procent plaats onder mensen met overgewicht.

Tussen 57 en 84 procent van de oversterfte was onder mensen die overgewicht hadden én rookten of hadden gerookt in het verleden. Het gaat dus om 17.000 tot 25.000 van de 30.000 mensen.

SEO noemt deze getallen opmerkelijk omdat deze combinatie van leefstijlfactoren betrekking heeft op zo'n 30 procent van de bevolking. Het aandeel van deze groep in de oversterfte is dus ruim twee keer zo groot als hun aandeel in de bevolking. Voor andere leefstijlfactoren is dat verschil veel minder groot.

Leefstijl meten

Leefstijl wordt gemeten door de Gezondheidsmonitor, een samenwerking tussen de GGD, het RIVM en het CBS, die elke vier jaar gegevens opvraagt bij honderdduizenden Nederlanders. Dat doen ze om een overzicht te bieden van de gezondheid, leefstijl en het welzijn van de Nederlandse bevolking.

De uitgevraagde criteria die SEO Economisch Onderzoek gebruikte zijn overgewicht, overmatig drinken en roken, mate van beweging en eenzaamheid. Overgewicht is de enige leefstijlfactor die binnen alle subgroepen gerelateerd is aan hoge oversterfte. Te zwaar zijn is daarmee veel bepalender dan alle andere factoren.

Voor overgewicht wordt gekeken naar het BMI: het gewicht in kilo's gedeeld door het kwadraat van de lengte. Een BMI boven de 25 wordt als overgewicht gezien.

Kwetsbaar

Het onderzoek moet inzicht bieden in de kwetsbare groepen in de samenleving. Zo kan er bij een toekomstige pandemie met het vaccineren extra rekening gehouden worden met leefstijlen.

De uitkomsten komen niet als een verrassing: bij de start van de pandemie merkten artsen al dat bepaalde groepen binnen de samenleving in groteren getale op de ic lagen.