Elektrische boor op accu's moet stikstofvertraging voorkomen
Doordat de bouw niet langer is vrijgesteld bij de stikstofaanpak lopen duizenden bouwprojecten vertraging op. Om uit die impasse te komen, zet de bouwsector onder meer in op elektrificatie van bouwmaterieel. Vandaag is bij de aanleg van hoogspanningskabels in Breda geëxperimenteerd met een 235 ton zware elektrische boor die volledig op accu's draait.
Elektrische boren worden wel vaker gebruikt bij bouwprojecten, maar die worden aangedreven door dieselgeneratoren. Landelijk netbeheerder Tennet en de aannemer zeggen hiermee een "unieke oplossing" te hebben gevonden om zonder uitstoot - ook wel 'emissieloos' genoemd - elektriciteitskabels onder de grond aan te kunnen leggen.
Wel nog vrachtwagens op diesel
Een woordvoerder van de netbeheerder zegt in een toelichting dat door het gebruik van de op accu's draaiende elektrische boor 60 procent minder stikstof wordt uitgestoten bij het gehele bouwproject. "Daardoor hoeven we niet door de hoepel van de stikstofvergunning, dat scheelt een tot twee jaar vertraging."
De uitstoot bij het project in Breda wordt niet volledig teruggebracht, doordat de vrachtwagens die de boor, de accu's en overig bouwmaterieel aan- en afvoeren nog wel op diesel rijden. Zo moeten de accu's worden opgeladen in een hal, die dan wel weer op zonne-energie draait.
Ralph Frins, universitair hoofddocent omgevingsrecht aan de Tilburg University is wat sceptischer over de proef met de elektrische boor dan Tennet zelf. "Je moet bij een bouwproject namelijk alles meenemen in je stikstofberekeningen, ook de vrachtwagens die af en aan rijden met bouwmaterialen en accu's. Zeker als je in de buurt zit van een Natura 2000-gebied is er al snel sprake van stikstofdepositie."
Er is alleen een aparte natuurvergunning nodig als er sprake is van "mogelijk significante gevolgen", zegt Frins. "Als je geluk hebt, bijvoorbeeld als het om een beperkte, tijdelijke stikstofdepositie gaat, kan worden volstaan met een zogenoemde voortoets en is geen natuurvergunning nodig."
Een woordvoerder van Netbeheer Nederland noemt het hoe dan ook een veelbelovende proef. "Normaal wordt er bij dit soort project gewerkt met dieselboren, die erg vervuilend zijn en lawaai maken. Bij bouwprojecten komt normaal gesproken veel stikstof vrij, hiermee kun je dat flink terugdringen. Dit is gewoon de toekomst."
Ook Bouwend Nederland volgt het project met interesse. "Als je kan aantonen dat een bouwproject niet tot een verslechtering van de natuur in de omgeving leidt, hoef je geen stikstofvergunning aan te vragen. Ik kan me voorstellen dat dat het geval is met die elektrische boor", zegt een woordvoerder.
Nog niet overal elektrificatie in de bouw
De woordvoerder van Bouwend Nederland stelt dat de bouwsector verantwoordelijk is voor een klein deel van de stikstofuitstoot, maar wel hard geraakt wordt door de beperkingen. De recente uitspraak van de Raad van State over het project waarbij CO2 via pijpleidingen onder de Rotterdamse haven wordt opgeslagen in de Noordzee noemt hij een lichtpuntje. De Raad van State erkent dat sprake is van belastende stikstofuitstoot, maar die is tijdelijk en beperkt en heeft geen grote gevolgen voor natuurgebieden.
Volgens de branchevereniging is de bouwsector volop bezig met elektrificeren, maar loopt die daarbij wel tegen een aantal zaken aan. "Zo heb je wel een stopcontact nodig. Dat lukt helaas lang niet altijd met het volle elektriciteitsnet."
Volgens Bouwend Nederland zijn er ondernemers die al de helft van hun materieel hadden vervangen door elektrische machines, maar ook aannemers die nog terughoudend zijn. Als wordt gekozen voor elektrisch gaat het wel vaker om licht materieel.
Grote investeringen
Volgens Frins gaat het elektrificeren in de bouwsector nog niet heel snel. "Zeker bij groot materieel gaat het natuurlijk om een hoop geld." Zo kosten bijvoorbeeld elektrische graaf- en boormachines een veelvoud van reguliere machines, blijkt uit een inventarisatie van branchevereniging Cumela. Frins: "Ondernemers maken altijd een afweging wat een investering oplevert. Als het te duur is om te elektrificeren, kan ik me voorstellen dat ze ervan afzien."