Geruchten over naamswijziging India veroorzaken ophef

• Devi Boerema

Het lijkt erop dat de Indiase overheid de landsnaam India wil gaan aanpassen. Aanwijzing hiervoor is een uitnodiging voor een diner ter gelegenheid van de G20-top in New Delhi, komend weekend. Op foto's van de uitnodiging die afgelopen dinsdag werd verstuurd is te lezen dat gasten worden uitgenodigd in naam van president Droupadi Murmu, "president van Bharat", niet India.

In teksten die belangrijk zijn voor hindoes wordt Bharat gebruikt als een term voor de afstammelingen van koning Bharata. Een van de belangrijkste teksten uit het hindoeïsme heeft als naam de Mahabharata, wat je kunt vertalen als 'Het grote verhaal van de Bharata-dynastie'. Dat verklaart waarschijnlijk ook waarom de huidige hindoenationalistische regering van India meer waarde hecht aan 'Bharat'.

Wettelijk zijn in het Zuid-Aziatische land zowel 'India' als 'Bharat' correct en de namen worden door elkaar gebruikt. Internationaal is 'India' gangbaar.

'Slavennaam'

De uitnodiging leidde meteen tot een controverse. Voorstanders en tegenstanders speculeren over de gevolgen van een mogelijke naamswijziging. Verschillende Indiase media melden dat de regering tijdens een speciale parlementszitting die op 18 september begint een voorstel zal indienen om de naamswijziging officieel te maken.

Oppositiepoliticus Shashi Tharoor hoopt dat de regering de merkwaarde van de naam India niet onderschat. Het heeft volgens hem eeuwen gekost om die op te bouwen. Begin volgend jaar houdt India parlementsverkiezingen. De Congrespartij van Tharoor leidt een groep van 26 oppositiepartijen die samenwerken onder het acroniem I.N.D.I.A., wat staat voor Indian National Developmental Inclusive Alliance. Mogelijk wil de regering daarom nu af van de naam India.

Leden van regeringspartij BJP zijn enthousiast voor een mogelijke naamswijziging. India zou een slavennaam zijn, overgedragen door de Britten na bijna 200 jaar koloniale bezetting. Op X, het voormalige Twitter, schrijft een BJP-minister van de deelstaat Uttarakhand dat elke Indiër trots zou moeten zijn om 'president van Bharat' te zien staan op een officiële uitnodiging.

In India worden steeds vaker namen van steden en straten veranderd om het koloniale verleden uit te wissen. Zo werd Bombay Mumbai en Madras Chennai. Ook namen uit een nog verder verleden, van de islamitische overheersers, worden gewijzigd. In Delhi werd de Aurangzeb Road, die was vernoemd naar een van de belangrijkste heersers van het roemruchte islamitische mogolrijk, omgedoopt tot de Dr A.P.J. Abdul Kalam Road. Hij was van 2002 tot 2007 president van India.

Dat de naam India ook door de Britten is opgelegd, zoals sommige BJP-leden suggereren, klopt niet. Samen met Bharat en Hindoestan is het een van de namen die al eeuwenlang gebruikt worden om het gebied achter de rivier de Indus aan te duiden.

In het eerste artikel van de grondwet, die in 1949 is ingevoerd, is te lezen dat "India, oftewel Bharat, zal een unie van staten zijn". Omdat de opstellers van de grondwet niet tot overeenstemming konden komen werden beide namen opgenomen.

Op X deelt oppositiepoliticus Tharoor van de Congrespartij een plaagstootje uit: hij wijst op de mening van Mohammed Ali Jinnah, de oprichter van Pakistan, die niet snapte waarom de Indiase overheid koos voor de naam India. De BJP-regering blijft dus het gedachtegoed van Jinnah uitdragen, schrijft Tharoor - een duidelijke sneer naar de regering van premier Modi, die Pakistan juist graag wegzet als de vijand, vooral in verkiezingstijd.

Of we straks 'Bharat' zien deelnemen aan de Olympische Spelen in plaats van India is nog maar de vraag. Beide namen worden nu al probleemloos naast elkaar gebruikt. De tekst op de uitnodiging wakkerde vooral de discussie aan over hoe India gezien wil worden in het buitenland, en wat de Indiase identiteit is. Het lijkt daarom vooral een campagnestrategie van de BJP-regering om de G20-top te gebruiken voor zijn eigen politieke agenda.