Stikstofnormen strenger? 'Je wordt er moedeloos van'

Dat Nederland zich de komende tien jaar aan strengere stikstofeisen moet houden dan tot nu toe, is voor boerenorganisaties reden om het hele stikstofbeleid opnieuw ter discussie te stellen. Voor natuurorganisaties en Bouwend Nederland bewijst het nieuws juist de noodzaak om tempo te maken met de maatregelen om de uitstoot terug te dringen.

Uit onderzoek van de Wageningen Universiteit blijkt dat beschermde natuurgebieden meer last van stikstof hebben dan gedacht. Dat heeft grote gevolgen, want dat onderzoek wordt gebruikt voor het vaststellen van de zogenoemde KDW, de Kritische Depositiewaarde. Dat is de maximale hoeveelheid stikstof die een natuurgebied aankan zonder dat de natuur eronder lijdt.

Wat betreft landbouworganisatie LTO moet de KDW als stikstofnorm overboord. Dat het stikstofbeleid gebaseerd is op die waarde is "volstrekt onwerkbaar", vindt de LTO. De organisatie ziet liever een beleid waarin niet modellen, "maar de feitelijke kwaliteit van de natuur centraal staat".

'Verrot fundament'

"Met deze nieuwe wijziging ontstaat er opnieuw onzekerheid voor alle boeren die bereid zijn om stappen te zetten", zegt LTO-voorzitter Sjaak van der Tak. "Dat is een heel slechte zaak. Boeren staan klem en de natuur schiet er niets mee op".

Hij wijst er verder op dat door het beleid het voor woningbouw, de energietransitie en andere economische sectoren nu nog langer kan duren voor er duidelijkheid komt over vergunningen.

Ook Agractie wil af van de KDW die, wat de boerenactiegroep betreft, "uit de wet geschrapt zou moeten worden". Voorzitter Bart Kemp: "Stop met doorbouwen op een verrot fundament en stel de werkelijke staat van de natuur centraal in het beleid, in plaats van de onhaalbare rigide KDW."

"De eenzijdige focus op stikstof leidt tot stilstand", zegt Kemp, "en levert de natuur niets op". Ook hij vraagt hij zich af hoe de overheid met strengere normen de zogeheten PAS-melders nog denkt te kunnen legaliseren.

Farmers Defence Force noemt de KDW "bewezen onbetrouwbaar". Volgens de actiegroep zijn de grenswaarden "onhaalbaar laag" vastgelegd. "Zelfs wanneer er geen hond meer woont in Nederland en alle economische activiteiten zijn beëindigd, kunnen deze nog niet gehaald worden."

'Nauwelijks reductie bereikt'

Natuurorganisaties benadrukken dat de natuur nu al te lijden heeft van de stikstofuitstoot. "We weten allang dat die KDW naar beneden moet worden bijgesteld", zegt Johan Vollenbroek van Mobilisation for the Environment (MOB). "Kijk gewoon naar de staat van de natuur. De vogels, insecten, kijk naar de Veluwe, daar zie je het achteruitgaan. Het is leuk dat de normen strenger worden, maar wanneer gaat het kabinet echt wat doen? Er moet wat gebeuren want er is nu nauwelijks reductie bereikt."

Ook Natuur & Milieu dringt aan op actie van het kabinet, zelfs al is het demissionair. "We zien dat de opgave groter wordt omdat de natuur minder kan hebben", aldus een woordvoerder van de natuurbeschermingsorganisatie. "Dat is slecht nieuws voor ondernemers, maar ook voor de natuur. Het kabinet moet piekbelasters aanpakken, tempo maken. Er is eindeloos gepraat, nu moet er echt iets gebeuren, want de natuur kan niet wachten."

Ook brancheorganisatie Bouwend Nederland geeft aan de strengere normen ook wat de bouw betreft reden zijn voor meer tempo met de stikstofreductie. "Het toont aan dat we door moeten met het uitkopen van piekbelasters, snel, snel, snel. Er staat het kabinet niks in de weg om daarmee door te gaan. Er liggen goede plannen, voer die alsjeblieft uit, om perspectief te geven aan boeren, bouwers en de economie."

'Moedeloos'

Minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) ziet dat het terugdringen van de stikstofuitstoot een "enorme opgave "is voor de industrie en heel veel boeren. "Als die opgave dan nog groter wordt, dan word je daar natuurlijk moedeloos van. Dat vind ik zelf ook, ook voor ons als bestuurders. Als die opgave groter wordt terwijl je al zo'n grote opgave hebt, dan is dat echt slecht nieuws."

Van der Wal wijst erop dat er wel degelijk stappen zijn gezet afgelopen jaar. "Met regelingen die beginnen te lopen en maatregelen die de provincies nemen. Het is belangrijk dat we daar volop mee doorgaan."

Daar heeft ze als demissionair minister wel de hulp van de Tweede Kamer bij nodig. "Het is belangrijk dat juist de hele piekbelasters-aanpak en de regelingen met de provincies niet controversieel worden verklaard."

Welke onderwerpen controversieel worden verklaard, wordt komende week in de Kamercommissies besproken. Op 12 september zal duidelijk zijn waarmee het demissionaire kabinet nog aan het werk mag.