Oosterschelde ontwikkelt zich tot kraamkamer voor haaien en roggen

Het gaat goed met de haai en de rog in de Oosterschelde. De vissen komen sinds 2009 in steeds grotere aantallen voor in de zeearm. Het gaat niet alleen om volwassen vissen. Ook haaien- en roggenpups worden steeds vaker aangetroffen, ziet Pieke Molenaar van de Wageningen University.

Molenaar baseert zijn conclusies op 'veldwerk' door Sportvisserij Nederland. Sportvissers vangen tijdens het vissen soms ook haaien en roggen. Ze tellen ze, merken ze en zetten ze dan weer terug. Uit dat onderzoek blijkt dat het in de Oosterschelde vooral goed gaat met de gevlekte gladde haai, de ruwe haai en de stekel- en pijlstaartrog.

"Dat komt mede door het relatief warme water en de zachte bodem", zegt Molenaar tegen Omroep Zeeland. "Ook is er voedsel in overvloed voor de kleine haaien en roggen. En er zijn nauwelijks natuurlijke vijanden."

Zwemgedrag

Omdat er zoveel pups worden aangetroffen, vermoedt Molenaar dat de Oosterschelde een ideale kraamkamer is voor haaien en roggen. "De vrouwtjes van de gevlekte gladde haai zwemmen in de zomer naar de Oosterschelde om daar na een zwangerschap van een jaar hun jongen te baren. De jonge pups blijven dan een aantal maanden hier, alvorens ze vertrekken", zegt de onderzoeker.

Hij hoopt door het merken van haaien meer inzicht te krijgen in de verplaatsingen van de pups. "De volwassen vrouwtjes gaan in ieder geval naar het zuiden, richting de Golf van Biskaje, terwijl veel mannetjes naar het noorden trekken, richting Schotland."

Het feit dat er meer haaien en roggen voorkomen in de Oosterschelde heeft volgens Molenaar ook een positief effect op het algehele ecosysteem in de zeearm. "Ze staan hoog in de voedselpiramide en zorgen dus voor een bepaalde balans. Ze eten bijvoorbeeld krabben en zeesterren die op hun beurt weer schelpdieren eten. Andere haaiensoorten jagen op vis."

Bekijk hier beelden van de haaien en de roggen:

Hoewel het goed gaat met bepaalde soorten haaien en roggen in de Oosterschelde, benadrukt haaiendeskundige Niels Brevé van Sportvisserij Nederland dat er nog geen reden is om de vlag uit te hangen. "Van de negen soorten haaien en roggen die voorkomen in de Noordzee wordt de helft met uitsterven bedreigd. Dat komt voornamelijk door overbevissing in het verleden."

Trage voorplanting

Een haai of rog is volgens Brevé geen kabeljauw of platvis die zich snel reproduceert. "Ze hebben een heel trage voortplanting, dus het duurt ook langer voordat deze soorten zich herstellen." De aantallen nemen langzaam weer toe, doordat de laatste jaren de visserijdruk wat lager is, zegt hij.

Brevé vindt dat hierbij ook een rol is weggelegd voor de overheid. "We willen dat er voor alle haaien en roggen een terugzetverplichting komt in Nederland. En daarnaast moet het haaien- en roggenactieplan strenger worden nageleefd door alle partijen."