BRICS-verbond wil uitbreiden met zes landen, waaronder Iran

De BRICS-landen hebben Iran, Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Argentinië, Egypte en Ethiopië uitgenodigd om lid te worden van hun samenwerkingsverband. Dat heeft de Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa bekendgemaakt op de BRICS-top in Johannesburg.

Gisteren maakte de club van Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika al bekend dat zij het eens waren geworden over een mechanisme om te bepalen wie erbij mogen komen. Ruim veertig landen hadden interesse getoond in het lidmaatschap van BRICS.

Uitbreiding is een van de belangrijkste onderwerpen op de vijftiende BRICS-top, die vandaag wordt afgesloten. Er was onenigheid over hoe snel het samenwerkingsverband moet groeien. China toonde zich voorstander van snelle uitbreiding, terwijl India juist tegen pleitte.

Alternatief voor het rijke Westen

BRICS bestaat nu nog uit vijf landen, die qua inwoneraantal zo'n 40 procent van de wereldbevolking uitmaken. De groep presenteert zich als een alternatief voor de rijke, westerse samenwerkingsverbanden zoals de G7.

De leden zijn kritisch over internationale instanties als het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank. Ook wordt gezocht naar een alternatief voor de wereldwijde standaardbetaling in dollars voor gas en olie.

'Zorgelijke ontwikkeling'

Een overeenkomst tussen de zes landen die nu voor BRICS zijn uitgenodigd, is dat ze allemaal een antiwesterse en anti-Amerikaanse houding hebben, zegt de Leidse hoogleraar internationale betrekkingen Rob de Wijk. In een samenwerkingsverband kunnen ze volgens hem meer invloed uitoefenen, bijvoorbeeld als het gaat om onvrede over het IMF en de Wereldbank.

"Ook kan BRICS op deze manier laten zien dat er een alternatief is voor de westerse dominantie en de westerse instituten", zegt De Wijk. Hij vindt de ontwikkeling zorgelijk. "Autocratische landen worden steeds belangrijker. En mensenrechten staan niet hoog op de agenda bij deze landen."

In de Verenigde Staten wordt er volgens De Wijk wel gesproken over deze verschuiving op het wereldtoneel, maar in Europa blijft het volgens hem stil. "Deze verschuiving is al een jaar of twintig aan de gang, maar we worden maar niet wakker. We blijven doen alsof er niets aan de hand is."