Een boek over bankjes in Winterswijk, de architectuur van Heerlen of een thriller in het Limburgse landschap. In de Randstad zouden deze boeken misschien niet meteen opvallen, maar binnen de regio waar de verhalen zich afspelen zijn ze zeer succesvol. De boeken staan allemaal in de top-5 van de lokale boekenwinkels.
Plekken buiten steden bieden soms aantrekkelijker landschappen voor een verhaal, zoals de heuvels van Limburg, of het uitgestrekte platteland van Groningen, vinden uitgevers van boeken in de regio's. Sommige onderwerpen moeten zich wel lokaal afspelen, vinden schrijvers. Zoals over de gaswinning in Groningen in de politieke ecothriller 'Quarantaine' of 'De Beesten' van Gijs Wilbrink in de Achterhoek.
"De trend was er eigenlijk al, maar we zíen het nu pas", zegt oud-uitgever en boekenexpert Lidewijde Paris. "In deze woelige tijden van crises en oorlog waarop niemand greep heeft, zoeken mensen naar herkenning, naar iets vertrouwds. Een regioboek voedt je herkomst en je tradities. De omgeving waar je bent opgegroeid komt tot leven."
Bij de boekhandels in de regio zijn dit de bestsellers, en die wijken erg af van de landelijke bestsellerlijsten. "Ik dompel met regionale plekken mijn personages onder."
In Heerlen is de onbetwiste nummer 1 'De Camino' van Anya Niewierra. Haar thrillers spelen zich deels af in Limburg. Niewierra won al vele thrillerprijzen en heeft de langste notering in de CPNB-bestsellerlijst. Ze is niet alleen landelijk een succes, maar ook in Limburg zelf. "Ik gebruik Limburg als setting, als panorama, als kader. Het gevoel voor de plaats breng je daarmee over", zegt Niewierra.
Volgens boekhandel Van der Velden van Dam in Heerlen is dat ook de reden voor het succes. "Ik denk dat mensen graag iets lezen van schrijvers uit de regio vanwege de herkenbaarheid", zegt boekhandel-eigenaresse Monique van den Kerkhof. "Haar boeken vallen ontzettend goed."
Herkenbaar
Ook dialect is populair. Steven Sterk van de Friese uitgeverij Noordboek verkocht in tien jaar tijd al 400.000 Nijntjes in het Fries en in verschillende lokale dialecten.
Zo ook in het Achterhoekse Winterswijk, daar zijn de boeken van 'Herman van Velzen', pseudoniem voor de allang overleden Henk Roes, steevast bestsellers. Zijn zoon Theo Roes (89) bewerkt dagelijks verhalen die zijn vader schreef, in dialect. Dit jaar het 53e boek: 'In 't Eedle Hert', staat daar op plaats 5. "En aan het 54ste boek wordt gewerkt", zegt hij. "Dat heet 'De Pine Kuttel'. Een mooi Achterhoeks woord dat bijna niet meer gebruikt wordt, maar het betekent iemand die vrekkig is, gierig."
De vader van Theo Roes zette in zijn verhalen vaak mensen herkenbaar neer. "Iedereen die in de Achterhoek woont, weet dan precies wie hij bedoelde", zegt Roes. "Hij had een notaris, die heette Van Ballegoijen de Jong. Maar mijn vader voerde hem steevast op als notaris van Smittenballen. Een heleboel mensen vonden het leuk als ze in het verhaal kwamen. Mijn vader heeft nooit een verhaal geschreven waarmee hij iemand kon kwetsen."
De Achterhoekse uitgever Willy Hermans geeft de verhalen van Roes uit. "Ze zijn heel herkenbaar en zeggen iets over de Achterhoek. Er is een grote groep verzamelaars die gewoon elk boek koopt en leest. Ook worden de boeken overal voorgelezen, in verpleeghuizen en andere instanties. Dus ja, de verhalen zijn nog steeds heel populair."
Nieuwe scoop
Eén landelijke boekentop-5 bestaat er niet; kranten hebben er één en boekhandels ook. Wel zijn de overeenkomsten bij de boekhandels in de Randstad groot. Zo staat nu in veel winkels in de top-5: Ilja Leonard Pfeijffers 'Alkibiades' en ook Roxane van Iperens 'Dat beloof ik' staat hoog genoteerd. Landelijke cijfers over de populariteit van regioboeken ontbreken. Elk boek heeft een nummer, maar die code koppelt een boek niet aan de regio.
Boekenexpert Paris: "Landelijke boeken zitten vaak bij de grote uitgevers en die krijgen veel publiciteit. Dat bepaalt dan de landelijke boekentop. Publiciteit voor regionale boeken blijft lastig."
Daarom heeft schrijfster Niewierra een tip voor de recensenten in de Randstad: "Veel partijen die in de Randstad werken, kijken niet voorbij de berg. Klim eens op die berg en kijk eens rond. Dat geeft een geheel nieuwe scope."
Nog een genre wat dit jaar niet lijkt te stuiten: de musical in de regio. Met lokale thema's, lokaal talent en tribunes voor meer dan duizend mensen. Het publiek komt vaak uit de buurt, maar de producties trekken inmiddels ook mensen uit de Randstad.
