'Geheime gesprekken delegaties VS en Rusland over vrede'
In dit liveblog lees je de belangrijkste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne.
- Dodental raketaanval Lviv stijgt naar zes.
- Adviseur Zelensky over HRW-rapport: 'Is dit een grap?'
- 'Kremlin bezorgd over risico op gewapende opstand'.
'Geheime gesprekken tussen delegaties VS en Rusland over vrede'
Een groep voormalige hoge Amerikaanse nationale veiligheidsfunctionarissen heeft in het geheim gesprekken gevoerd met een aantal prominente Russen, onder wie minister van Buitenlandse Zaken Lavrov. De gesprekken hadden als doel een fundament te leggen voor onderhandelingen om de oorlog in Oekraïne te beëindigen.
Lavrov had in april enkele uren een ontmoeting met leden van de groep in New York, vertellen bronnen aan NBC News. Bij de bijeenkomst waren Richard Haass, een voormalig diplomaat en de vertrekkende voorzitter van de raad voor buitenlandse betrekkingen, en Europa-expert Charles Kupchan en Rusland-expert Thomas Graham aanwezig, meldt NBC.
De regering-Biden was op de hoogte van de gesprekken, maar heeft ze niet geïnitieerd, zeggen de bronnen. De Nationale Veiligheidsraad van het Witte Huis werd na de vergadering op de hoogte gebracht. Volgens twee bronnen is ten minste één voormalige Amerikaanse functionaris naar Rusland gereisd voor besprekingen over de oorlog in Oekraïne. Bij de bijeenkomsten waren naar verluidt personen betrokken van wie werd aangenomen dat ze dicht bij Poetin of andere besluitvormers van het Kremlin stonden.
Dodental raketaanval Lviv stijgt naar zes
Het dodental van een raketaanval op Lviv is opgelopen tot zes. De burgemeester van Lviv noemt het de grootste aanval op burgergebieden in de westerse stad sinds Russische troepen vorig jaar Oekraïne binnenvielen. Hij zei dat het lichaam van een vrouw vanavond laat uit het puin werd gehaald, waardoor het dodental op zes komt.
Uit gegevens van de Oekraïense luchtmacht blijkt dat de raketten in de vroege ochtend eerst naar de regio Kyiv vlogen en vervolgens naar het westen afbogen richting Lviv. Rusland verandert vaak de route van hun raketten en drones om zwakke plekken in de luchtverdediging van Oekraïne te vinden, meldt persbureau AP.
In de begindagen van de oorlog diende Lviv als een belangrijk doorvoerpunt voor miljoenen vluchtelingen uit verschillende delen van het land die de grens met Europa overstaken. Honderdduizenden Oekraïners uit het oosten en het zuiden trokken naar de stad, die rustiger en veiliger was dan waar zij vandaan kwamen.
Zelensky is in Praag
President Zelensky is in Praag aangekomen en heeft zijn Tsjechische collega Petr Pavel ontmoet. Het bezoek van Zelensky aan Tsjechië maakt deel uit van zijn tournee om steun te krijgen voor het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne.
Reuters heeft foto's:
'Verenigde Staten leveren clusterbommen aan Oekraïne'
De regering-Biden heeft besloten om clusterbommen te leveren aan Oekraïne, meldt persbureau AP op basis van bronnen die bekend zijn met de beslissing.
De VS is van plan vrijdag aan te kondigen dat het Pentagon duizenden clusterbommen stuurt naar Kyiv als onderdeel van een nieuw wapenhulppakket ter waarde van ongeveer 800 miljoen dollar, aldus Amerikaanse functionarissen.
Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch riep vandaag de Verenigde Staten met klem op het omstreden type munitie niet te leveren aan Oekraïne.
Adviseur Zelensky over HRW-rapport: 'Is dit een grap?'
Zelensky's adviseur Mychajlo Podoljak heeft verbaasd gereageerd op het rapport van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) over het gebruik van clusterbommen. HRW roept daarin beide partijen op te stoppen met het gebruik van clusterbommen.
Podoljak beschuldigt de organisatie van "hulpeloosheid, ruggegraatloosheid en absolute immoraliteit". Hij zei verder dat de HRW "een agressieve lobbycampagne lanceert". "Nee, niet om Rusland uit de VN te zetten, maar om de levering van wapens aan Oekraïne te verstoren. Is dit een grap? Is het een geintje?", schrijft hij.
De regering-Biden staat op het punt om de controversiële wapens op te nemen in een nieuw militair hulppakket voor Oekraïne. De mensenrechtenorganisatie roept de Verenigde Staten met klem op het omstreden type munitie niet te leveren.
Wanneer clustermunitie ontploft, valt het uiteen in talloze kleinere explosieven. Deze fragmenten kunnen ook jaren later nog exploderen. Daarom vormen ze volgens de mensenrechtenorganisatie een groot risico voor inwoners van een getroffen gebied, die bijvoorbeeld terugkeren naar huis na de strijd.
Lees hier meer over het HRW-rapport:
Zelensky reist door naar Tsjechië
De Oekraïense president Zelensky is na zijn bezoek aan Bulgarije op doorreis naar Tsjechië. Daar ontmoet hij onder meer de Tsjechische president Petr Pavel. "Praag is de volgende", twitterde Zelensky.
Zelensky zal het in Tsjechië onder meer hebben over defensieondersteuning, Europese en Euro-Atlantische integratie van Oekraïne, de aanstaande NAVO-top in Vilnius, de situatie rond de kerncentrale Zaporizja en de wederopbouw van Oekraïne.
De Oekraïense president sprak in Bulgarije ook over de NAVO-top van volgende week. Hoewel Oekraïne zo snel mogelijk wil toetreden, zijn de NAVO-leden verdeeld over hoe snel die stap moet worden gezet.
"We bespraken de militaire hulp die Bulgarije aan ons land geeft", zei hij op een persconferentie. "We rekenen op voortzetting van de samenwerking die al vele levens heeft gered." Bulgarije sloot zich ook aan bij de landen die het verzoek van Oekraïne steunen om lid te worden van de NAVO.
Zelensky ondertekende met de Bulgaarse premier ook een verklaring ter ondersteuning van de stap van Oekraïne richting het NAVO-lidmaatschap:
Dodental raketaanval Lviv stijgt naar vijf
Het dodental van de raketaanval op de westelijke Oekraïense stad Lviv is opgelopen naar vijf, heeft de gouverneur van de regio bekendgemaakt. De jongste dode is 21 en de oudste 95. Over het oudste slachtoffer zei de gouverneur: "Deze vrouw heeft de Tweede Wereldoorlog overleefd, maar de Russische oorlog helaas niet."
Bij de raketaanval zijn tientallen mensen gewond geraakt. Ook zijn er veel gebouwen vernietigd.
Beelden van eerder vandaag tonen de verwoesting:
'Kremlin bezorgd over risico op gewapende opstand'
Er wordt steeds meer gespeculeerd over een mogelijke bedreiging voor het bewind van president Poetin. In een laatste update suggereert de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) dat hoge functionarissen binnen het regime bang zijn voor een nieuwe opstand in de nasleep van de muiterij onder leiding van Wagner-chef Prigozjin.
"Het Kremlin blijft zich zorgen maken over het risico van een mogelijke gewapende opstand in Rusland, na de opstand van de Wagner-groep", aldus de analisten. Het ISW verwijst naar pro-Kremlin-bronnen, die melden dat politie-eenheden in de regio Moskou getraind worden om hun vaardigheden op allerlei gebieden te verbeteren in de nasleep van Wagners gewapende opstand.
"Dergelijke training geeft aan dat het Kremlin probeert het vermogen van de veiligheidstroepen in Moskou te verbeteren om het regime te verdedigen tegen mogelijke toekomstige bedreigingen", aldus de analisten, die betwijfelen of die trainingen genoeg zullen zijn.
"Het is onwaarschijnlijk dat het Russische ministerie van Binnenlandse Zaken de politie van de oblast Moskou voldoende zal voorbereiden op stadsgevechten, aangezien sommige politie-elementen al hun desinteresse tonen voor de nieuwe trainingsplannen, naast vele andere problemen met dit plan."
HRW: 'Geef geen clustermunitie aan Oekraïne'
Behalve Rusland heeft ook Oekraïne in de oorlog burgers gedood met clustermunitie, stelt Human Rights Watch (HRW). De mensenrechtenorganisatie roept de Verenigde Staten met klem op het omstreden type munitie niet te leveren aan Oekraïne, waar Kyiv openlijk om vraagt.
Washington overweegt clustermunitie te leveren aan Oekraïne en neemt daar mogelijk deze week een besluit over. Vanwege het gevaar van deze explosieven voor burgers hebben 123 landen ze verboden. Maar Rusland, de VS en Oekraïne hebben dit verdrag niet ondertekend.
Lees hier het artikel:
'Oekraïne en Bulgarije gaan nog meer samenwerken in defensiesector'
Oekraïne en Bulgarije gaan actiever samenwerken in de defensiesector. Dat zegt de Oekraïense president Zelensky na afloop van een gesprek met Bulgaarse leiders in de hoofdstad Sofia.
Zelensky nodigt Bulgarije uit om deel te nemen aan de wederopbouw van Oekraïne na de oorlog. "We bespraken de militaire hulp die Bulgarije aan ons land geeft. We rekenen op de voortzetting van de samenwerking, die al vele levens heeft gered", aldus Zelensky op een persconferentie na afloop van de bijeenkomst.
Rusland zet negen Finse diplomaten uit
Rusland heeft negen Finse diplomaten uitgezet, meldt het Russische staatspersbureau Tass. Dat doet Rusland als reactie op het uitzetten van negen Russische diplomaten door Finland vorige maand.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de Finnen worden uitgezet vanwege de anti-Russische houding van Helsinki.
Finland zette de Russen vorige maand uit vanwege beschuldigingen van spionage.
Zelensky in Bulgarije in aanloop naar NAVO-top
De Oekraïense president Zelensky is in de Bulgaarse hoofdstad Sofia aangekomen. De nieuwe regering van Bulgarije heeft hem uitgenodigd. Deze week lekte het nieuws over het geplande bezoek al uit.
Zelensky zegt dat hij in gesprek gaat met de premier en president van het Oost-Europese land. Ze zullen het onder meer over de NAVO-top hebben die op 11 en 12 juli gepland staat in de Litouwse hoofdstad Vilnius.
Een ander gespreksonderwerp is de militaire steun van Bulgarije aan Oekraïne. NAVO-lid Bulgarije geldt als een belangrijke producent van munitie, onder meer voor wapens uit de Sovjettijd.
Zelensky heeft eerder aangegeven dat hij op de NAVO-top een duidelijk signaal wil krijgen dat Oekraïne in de toekomst lid kan worden van het militaire bondgenootschap. Vanuit Nederland gaan premier Rutte, minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken en minister Ollongren van Defensie naar Vilnius, meldt het ministerie van Algemene Zaken.
In een reactie zegt het Kremlin dat het bezoek van Zelensky aantoont dat Kyiv "er alles aan doet om zoveel mogelijk landen bij het conflict te betrekken".
Beelden van wat inval woning Wagner-baas zou zijn: munitie, goud en pruiken
De pro-Kremlin-krant Izvestia heeft beelden gepubliceerd van een inval van de Russische veiligheidsdienst FSB in wat de woning van Wagner-baas Prigozjin zou zijn. Volgens de veiligheidsdienst zijn er wapens, munitie, goudstaven en meer dan 100 miljoen dollar aangetroffen in de woning. Ook zijn er foto's gepubliceerd van pruiken en andere materialen die voor vermommingen gebruikt kunnen worden.
De inval zou op 24 juni zijn gebeurd, de dag dat het Wagner-huurlingenleger de Russische stad Rostov aan de Don innam en naar Moskou trok in een opstand tegen de Russische legertop. Details over de inval komen naar buiten rond het moment dat de Belarussische president Loekasjenko zegt dat Prigozjin niet meer in zijn land verblijft.
Prigozjin zou na de opstand naar Belarus zijn uitgeweken als onderdeel van bemiddelingen tussen hem en Rusland. Volgens Loekasjenko is Prigozjin weer in Sint-Petersburg, maar dat is niet door de Wagner-baas of Rusland bevestigd.
Op sociale media circuleert de video van de inval:
Loekasjenko: Wagner-baas Prigozjin niet in Belarus
Jevgeni Prigozjin, de baas van het Wagner-huurlingenleger, is niet in Belarus. Dat zegt de Belarussische president Loekasjenko. Prigozjin zou in Sint-Petersburg verblijven.
Loekasjenko zei eind juni dat de Wagner-baas in Belarus was. Prigozjin zou zich in Belarus vestigen na de opstand van zijn huurlingenleger. Prigozjin eiste onder meer het vertrek van de Russische legertop. Loekasjenko bemiddelde tussen Prigozjin en Rusland. Onderdeel van de afspraken zou zijn dat Prigozjin zich in Belarus zou vestigen.
Ook zijn militairen zouden naar Belarus mogen vertrekken of zich mogen aansluiten bij de Russische defensie. Volgens Loekasjenko geldt het aanbod voor de militairen om zich in Belarus te vestigen nog steeds.
Waar Prigozjin precies is, blijft onduidelijk. Afgelopen maandag heeft hij voor het eerst sinds de opstand iets van zich laten horen. Toen zei hij dat Wagner nieuwe overwinningen in Oekraïne had geboekt. Hij is nog niet in het openbaar gezien.
'Zeven Russische raketten richting Lviv onderschept'
Oekraïne heeft zeven van de tien Russische kruisraketten onderschept die op de westelijke stad Lviv zijn afgevuurd, zegt de Oekraïense luchtmacht. Volgens de luchtmacht zijn de raketten rond 01.00 uur vannacht vanaf de Zwarte Zee gelanceerd.
Aanvankelijk vlogen ze naar het noorden langs de Dnjepr-rivier waarna ze plotseling hun koers veranderden in westelijke richting. Tegen 03.00 uur meldde de luchtmacht dat de luchtverdedigingssystemen in Lviv in werking werden gesteld. Dat gebeurde nadat het luchtalarm in het hele land was afgegaan.
Verwoesting door bombardement Lviv
De Oekraïense president Zelensky heeft beelden gedeeld van de luchtaanval op de westelijke stad Lviv. Bij de aanval zijn zeker vier doden en ruim dertig gewonden gevallen.
Zelensky zweert wraak voor aanval Lviv
De Oekraïense president Zelensky heeft zijn medeleven betuigd met de nabestaanden van de slachtoffers van de raketaanval op Lviv, waarbij een appartementencomplex werd geraakt. "Helaas zijn er gewonden en doden gevallen", zegt hij. "De vijand zal zeker een reactie krijgen. Een krachtige."
Het dodental is opgelopen tot vier. Zeker negen mensen zijn gewond geraakt. Reddingswerkers zoeken nog naar slachtoffers tussen het puin.
De bovenste verdiepingen van het complex zijn door de explosie verwoest, is te zien op dronebeelden die Zelensky op sociale media plaatste.
Drie doden in Lviv, tientallen huizen beschadigd
In Lviv zijn zeker drie mensen om het leven gekomen, meldt de burgemeester van de West-Oekraïense stad op Telegram. In Lviv werd een appartementencomplex geraakt door een raket. De burgemeester meldt dat zo'n zestig woningen beschadigd zijn geraakt en dat vijftig auto's schade hebben opgelopen.
Het is niet helemaal duidelijk of er sprake is van een doelgerichte aanval. De burgemeester spreekt van "raketpuin" dat het complex heeft geraakt. De gouverneur van de regio zegt dat een Russische raket het complex heeft geraakt. "Rusland valt woongebouwen aan", schrijft hij op Telegram.
Raketaanval gemeld op West-Oekraïense stad Lviv
In de West-Oekraïense stad Lviv is een appartementencomplex getroffen door een Russische raket, zegt de regionale gouverneur. Daardoor zijn er meerdere slachtoffers gevallen. Ook meldt hij dat er vitale infrastructuur in de stad beschadigd is geraakt.
De burgemeester van de stad meldt dat er vier gewonden zijn gevallen en dat het aantal slachtoffers oploopt. Een persoon is volgens de burgemeester naar het ziekenhuis gebracht.
Uit verschillende delen van Oekraïne komen ook weer meldingen dat het luchtalarm afgaat.
Zelensky: we waren graag veel eerder gestart met tegenoffensief
De Oekraïense president Zelensky was graag "veel eerder" begonnen met het tegenoffensief om de door Rusland bezette gebieden van Oekraïne bevrijden. "Simpelweg omdat als we later zouden beginnen, het langer zou gaan duren."
Dat zegt hij in een interview met CNN, dat volgens de Amerikaanse nieuwszender is opgenomen in Odesa. Volgens Zelensky kon het offensief niet eerder beginnen, omdat Oekraïne de benodigde wapensteun nog niet had gekregen. "We hebben onze vijand genoeg tijd en mogelijkheden gegeven om meer mijnen te plaatsen en zich voor te bereiden", zegt de president.
Inmiddels is het tegenoffensief bezig, maar Zelensky zegt dat Oekraïne in sommige delen van het land niet eens hoeft te denken aan een aanval, omdat het land de benodigde wapens niet heeft. Afgelopen week zei de president al dat het tegenoffensief "langzamer dan gewenst" gaat, maar dat er "in alle richtingen" vooruitgang wordt geboekt.
Zelensky vraagt in het gesprek opnieuw om F-16-gevechtsvliegtuigen. De Amerikanen hebben inmiddels toestemming gegeven om Oekraïners op te leiden voor de F-16's, maar hebben nog geen toestemming gegeven voor de levering van de toestellen. Ook wil Zelensky Amerikaanse ATACMS-raketten, die een veel groter bereik hebben.
Welkom!
Welkom in dit liveblog over de ontwikkelingen in Oekraïne. Wil je het blog van gisteren teruglezen? Dat kan hier.