Beslissing over nieuwe zoutwinning Haaksbergen uitgesteld

• Elsbeth Heersink

  redacteur Economie

Het besluit over verdere zoutwinning rondom het Twentse Haaksbergen is uitgesteld. De gemeenteraad gaat er nog niet over stemmen omdat er nog te veel onduidelijkheid is.

In een gebied boven de gemeente wil het bedrijf Nobian acht nieuwe boorputten openen om zout te winnen. Er is onrust onder inwoners voor overlast door de winning, maar vooral over wat er gaat gebeuren na de winning. Volgens bewoners en de inspectie heeft het zoutwinningsbedrijf nog geen goed plan voor het afsluiten van de boorputten.

Zoutwinning kan leiden tot bodemdaling en trillingen in de grond. "Daar zijn we als de dood voor. Dat die dingen niet goed worden afgesloten en dus een eigen leven gaan leiden, met alle gevolgen van dien", zegt Ludwig ten Broeke van bewonerscollectief Laat de Hoeve Niet Zakken. Ook het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) en onderzoeksbureau TNO adviseren dat er beter moet worden gekeken naar de sluiting. De plannen voor het afdichten van de nieuwe cavernes schieten nog tekort.

Daar is het bedrijf het niet mee eens, zegt Yvar van den Winkel, directeur mijnbouw bij Nobian. Hij zegt dat het bedrijf alle adviezen van het SodM gaat bekijken en overnemen. In totaal wil het bedrijf ruim 14 miljoen ton zout uit de grond halen.

Zorgvuldigheid gaat voor

Maar nu heeft de gemeenteraad dus besloten de stemming later te houden. Bij de raadsvergadering stonden D66, PvdA, Nieuw Haaksbergen en Team DAP achter het niet behandelen van de zoutwinning. Zij vinden dat niet alle stukken op tijd beschikbaar waren om een beslissing te nemen. Zorgvuldigheid gaat voor, zeggen zij.

Het CDA en VVD sloten zich niet aan bij het doorschuiven. CDA'er Esther Diepenmaat vindt dat er in ieder geval over gesproken had moeten worden. Volgens haar geeft het advies van verkenner Bernard Wientjes geen aanleiding om de inhoudelijke behandeling te schrappen.

Aan de oppervlakte is er weinig te zien van de zoutwinning. Het grootste deel van het proces speelt zich af onder de grond:

Wientjes is door het ministerie van Economische Zaken naar Haaksbergen gestuurd om te bemiddelen tussen de gemeenteraad en het ministerie. Begin deze week kwam er vanuit Wientjes een extra advies. Daarin vroeg hij al om uitstel vanuit de gemeenteraad, maar ook door het ministerie.

Uiterlijk 17 juli moet er een beslissing worden genomen vanuit Haaksbergen. Wientjes: "Mijn advies als verkenner is om - als de raad inderdaad kiest voor uitstel - de besluitvorming te verschuiven naar uiterlijk eind september 2023." Het ministerie heeft al aangegeven te willen kijken naar uitstel van de deadline.

Daarbij pleit Wientjes voor een "alternatief besluitproces" voor de gemeente om tot een beslissing te komen. Zo kan de raad verschillende betrokkenen uitnodigen voor meer uitleg, zoals Nobian zelf en een expert vanuit het SodM.

Diepenmaat heeft kritiek op de manier waarop het ministerie omgaat met Haaksbergen: "Pas als er een 'nee' dreigt, wordt alles uit de kast gehaald om dat naar een 'ja' te dwingen." Ook VVD-raadslid Bart Woortman is kritisch op de rol van Wientjes. Hij is volgens de partij op pad gestuurd om de zoutwinning mogelijk te maken, linksom of rechtsom. "Een andere uitkomst is niet wenselijk voor de minister. We voelen ons Galliërs."

Er wordt overigens al tientallen jaren zout gewonnen uit Twente. Maar het nieuw geplande gebied vinden omwonenden te groot. Bij de huidige zoutwinning in de buurt van Hengelo en Enschede zijn de lege holtes in de grond voor de helft kleiner. Bij Haaksbergen willen ze meer zout winnen uit hetzelfde aantal putten, waardoor de cavernes groter zullen worden.

Bij de raadsvergadering waren ook veel inwoners aanwezig. Nadat het punt werd geschrapt van de agenda en de stemming niet doorging, verlieten ze de zaal.