Extreme hittegolven India raken ook economie, groei mogelijk lager

• Aletta André

  Correspondent India

Door klimaatverandering zijn er in India steeds vaker en steeds hevigere hittegolven. Dit heeft niet alleen impact op de gezondheid van mensen, maar ook op de economie. Analisten van adviesbureau McKinsey verwachten dat dat de komende jaren een flinke hap uit India's economische groei kan nemen.

Een gemiddelde bouwplaats in de omgeving van de hoofdstad New Delhi illustreert voor een groot deel hoe. Het hutje van de 35-jarige bouwvakker Basanti, die meebouwt aan een winkelcentrum, is gemaakt van golfplaten. Er hangt een ventilator aan het plafond. Maar bij temperaturen van soms ver boven de 40 graden helpt dat niet.

"Het is zwaar in de hitte", zegt Basanti. "Het moeilijkste is dat ik er niet door kan slapen. Ik krijg geen rust. Tijdens het werk in de zon word ik soms duizelig. Als het té heet is, dan neem ik vrij."

Voor de ontwikkelaars van het winkelcentrum waaraan ze bouwt, betekent dit dat ze hogere arbeidskosten maken. "Er komt minder werk af", zegt opzichter Raj Gupta. "De bouwvakkers hebben voortdurend pauze nodig. Ze willen rusten, of krijgen dorst en moeten water drinken. Maar we hebben een deadline in ons contract staan, die gehaald moet worden."

De enige oplossing is volgens Gupta om meer mensen in te huren. "En we moeten op de heel hete dagen een hoger loon betalen. Anders komt er niemand."

Honderden miljarden weg

Op deze manier schatten economen in dat jaarlijks honderden miljoenen arbeidsuren verloren gaan. En dat alleen al kan volgens McKinsey in de jaren tot 2030 resulteren in een verlies van 2,5 tot 4,5 procent van het bruto binnenlands product, wat neerkomt op 150 tot 250 miljard dollar.

Arbeidsuren zijn niet de enige kosten voor de economie. Het gebruik van airconditioning om de risico's van hittegolven te verminderen, bijvoorbeeld in openbare koelruimtes, kost volgens de berekeningen van McKinsey tot 110 miljard dollar. Door een steeds grotere vraag naar stroom, deels voor verkoeling, gaan bovendien de energieprijzen omhoog. Dat geldt ook voor de voedselprijzen, doordat de oogsten vaker mislukken door de hitte.

"Hierdoor heeft de hitte niet alleen effect op de aanbodkant van de economie, maar ook op de vraagkant", zegt econoom Renu Kohli. "Er wordt minder uitgegeven en minder geïnvesteerd. Omdat mensen minder te besteden hebben, doordat zij door hitte minder konden werken en doordat de prijzen stijgen, maar ook door de onzekerheid die extreem weer en veranderingen in seizoenspatronen met zich meebrengen."

Werktijden (deel van) de oplossing?

De overheid is al bezig met aanpassingen om de gevolgen voor de economie te verzachten, zegt Kohli. Ze noemt als voorbeeld onderzoek naar gewassen en zaden die beter bestand zijn tegen hitte en droogte. Een andere voor de hand liggende maatregel is het aanpassen van werktijden, iets wat nu nog amper gebeurt.

"Vooral in de bouw zie je dat gewone kantoortijden worden aangehouden. Dus ongeveer van 10.00 tot 18.00 uur. Maar als ze rond 06.00 uur zouden beginnen, dan zou dat de arbeiders beschermen tegen de ergste hitte. Uit onderzoek blijkt ook dat er met een vroege start over het algemeen efficiënter wordt gewerkt."

Op de bouwplaats van Basanti begint het werk inderdaad 'pas' om 10.00 uur. Tussen 13.00 en 14.00 uur krijgt ze lunchpauze. Maar haar huisje is te heet om er te kunnen rusten.

In de stad Ahmedabad is al een aantal jaar een effectief hitteplan. Wanneer het daar heter is dan 45 graden, moeten bouwplaatsen tussen 13.00 en 16.00 uur verplicht dicht. Er zijn veel gesprekken gevoerd over het introduceren van soortgelijke plannen door heel India. Maar zelfs Delhi had dit jaar nog geen werkend hitteplan.

In de deelstaat Punjab experimenteerde de overheid dit jaar voor het eerst met andere werktijden voor alle werknemers op kantoren. Door van mei tot halverwege juli tussen 07.30 en 14.00 uur te werken, zonder lunchpauze, moeten een hoop elektriciteitskosten worden uitgespaard. Ook hopen ze dat er meer efficiënt gewerkt zou worden.

Vooral vrouwelijke werknemers waren echter niet heel blij met het besluit, omdat zij hierdoor extreem vroeg moeten opstaan om voor het hele gezin ontbijt en lunch te koken, voordat ze naar kantoor gaan. Toch is dit een oplossing die in de toekomst onvermijdelijk zal worden, denkt Kohli.