Gematigd positieve reacties in Groningen over aangekondigd einde gaswinning
In de provincie Groningen is gematigd positief gereageerd op het besluit om de gaskraan op 1 oktober dit jaar dicht te draaien. Op dit moment staat het gasveld op de "waakvlam". Dat betekent dat er beperkt gas omhoog wordt gehaald: 2,8 miljard kuub dit jaar. Die waakvlam gaat op 1 oktober uit.
"Dit is een prima stap. Het is goed dat er nu rekening wordt gehouden met de veiligheid van onze inwoners. Maar dit is niet de definitieve sluiting die wij altijd hebben bepleit", zegt gedeputeerde Tjeerd van Dekken (PvdA) tegen RTV Noord. "De deur staat wel op een stevige kier, omdat er vijf putten openblijven om gas te winnen bij een heel koude winter."
Staatssecretaris Hans Vijlbrief wil in een wet laten vastleggen dat de gasputten op 1 oktober 2024 ontmanteld worden. Nu kan dat nog niet, zei hij, vanwege de onzekere internationale situatie.
Moment met twee kanten
In "zeer uitzonderlijke situaties" kan er in beperkte mate nog gas gepompt worden. "Het gaat dan om het tijdelijk opstarten tot waakvlamniveau als een zeer strenge kou voorspeld is", zei Vijlbrief. Hij benadrukte dat het echt om een noodsituatie moet gaan.
Belangenbehartiger de Groninger Bodem Beweging (GBB) reageert terughoudend tegenover RTV Noord, omdat er nog putten openblijven. Daarom gaan "de ogen weer richting Groningen als de energieprijzen omhoog schieten", zegt GBB-secretaris Merel Jonkheid, die het besluit een mooie eerste stap noemt. "We zijn pas écht blij als wettelijk is vastgelegd dat hier geen gas meer mag worden gewonnen."
NAM-directeur Johan Atema noemt de sluiting op 1 oktober een belangrijk moment met twee kanten. "Veel Groningers ondervinden nog steeds enorme impact van de aardbevingen en het definitief sluiten van het gasveld ondersteunen wij daarom volledig. Terugkijkend heeft dit gasveld tegelijkertijd tientallen jaren Nederland en omliggende landen van betrouwbare energie voorzien en met haar opbrengsten in grote mate bijgedragen aan de welvaart in ons land."
Dat de putten nog een jaar openblijven, baart ook voorzitter Coert Fossen van de GBB nog zorgen. "Uiteindelijk gaat het hier om de veiligheid van mensen. Zestig jaar is er gas gewonnen. Dat gaf Nederland voorspoed, maar voor Groningen had het vooral de afgelopen decennia veel nadelen: onveiligheid, onzekerheid, frustratie en wantrouwen. Als die putten volgestort zijn met beton, dan zijn we pas gerust."
Aardbevingen gaan door
Ook Theodor Kockelkoren, inspecteur-generaal van het Staatstoezicht op de Mijnen, zegt dat definitieve zekerheid pas in 2024 ontstaat. "Het is wel belangrijk dat het besluit van vandaag genomen is. Het einde aan die onzekerheid gaat er komen. We weten dat juist die onzekerheid echt doorwerkt op de gezondheid."
De kraan gaat dicht, maar dat betekent niet dat er geen aardbevingen meer komen. "Met een afnemende gaswinning neemt ook de dreiging af. Dat betekent dat er minder aardbevingen komen en ook de kans op een zware aardbeving kleiner wordt. Maar dat is een gestaag proces." Hij verwacht de komende decennia nog aardbevingen, maar wel steeds minder.
Kennis aanleveren
In 2028 moeten alle huizen in het gebied versterkt zijn. Volgens Kockelkoren wordt de deadline met het huidige tempo niet gehaald. Veel kwetsbare huizen, die deels of geheel instorten bij een (zware) aardbeving moeten nog versterkt worden. "Het is echt heel belangrijk dat die versterkingsoperatie gaat versnellen. Als dat lukt, dan is 2028 in beeld. Het afgelopen jaar zijn zo'n duizend adressen versterkt opgeleverd. Onze inschatting is dat het tempo minimaal twee keer hoger moet."
Ook de rol van de NAM is nog niet uitgespeeld, zegt Kockelkoren. "Zolang er schade wordt veroorzaakt door de gaswinning die heeft plaatsgevonden, blijven de oliemaatschappijen aansprakelijk. Maar er zijn meer verplichtingen. Het is heel belangrijk dat het gasveld gemonitord blijft. Er zullen dus ook putten moeten openblijven voor meetapparaten om het gasveld in de gaten te houden."
