Werknemer moet de auto uit: kilometervergoeding fietsers steeds hoger

• Charlotte Klein

  redacteur Economie

KPN maakt vandaag bekend aan zijn 10.000 werknemers dat ze gebruik kunnen maken van een nieuwe regeling, waardoor ze netto 40 eurocent per fietskilometer ontvangen - 17 cent per kilometer méér dan autorijders krijgen. Het telecombedrijf wil door deze regeling in combinatie met een leaseplan voor fietsen zijn werknemers uit de auto krijgen. Het is niet de enige onderneming die hiermee bezig is.

"Als je veel fietst, zou je er zelfs aan kunnen verdienen", zegt een woordvoerder. Er zijn nog wel werknemers van het bedrijf die gebruik maken van autoleaseregelingen, maar het zijn er steeds minder. "En dat past goed bij onze duurzaamheidsplannen." KPN gaat niet controleren met welk voertuig een werknemer naar werk komt, het gaat op basis van goed vertrouwen.

Hoe zitten dit soort regelingen in elkaar? En zijn er, met het oog op duurzaamheid en het toenemend aantal files, plannen om deze fiscale regelingen aan te passen?

Regelingen waardeloos

Als werkgever mag je maximaal 21 cent per kilometer vergoeden zonder dat daar belasting over wordt betaald. Alles boven die 21 cent geldt als loon, waarover de werkgever loonheffing moet inhouden. De kosten voor openbaar vervoer zijn voor een werkgever wel onbelast, maar alleen voor woon-werkverkeer en zakelijke reizen.

"De huidige fiscale regelingen zijn waardeloos", vindt Esther van Garderen, directeur van de Fietsersbond. "Die regelingen moeten anders. Meer mensen op de fiets naar werk is op meerdere manieren winnen: je hebt minder files, gezondere mensen, minder uitbreiding van snelwegen én minder parkeerplaatsen nodig en dus meer ruimte. Laat staan de CO2-, fijnstof- en stikstofuitstoot die het bespaart."

Fietsen en lopen

Ze is enthousiast over KPN's fietsplan. Het telecombedrijf zelf zegt hiermee de grenzen van wat mogelijk is als werkgever op te zoeken. Soortgelijke initiatieven zijn er bij De Volksbank en de provincie Friesland. Bij de provincie krijgen werknemers 21 cent vergoed als men met de fiets komt, en geen kilometervergoeding voor de auto. Een woordvoerder: "Zo'n 200 werknemers fietsten in 2023 naar het werk en reden daarbij tot en met vandaag al meer dan 50.000 kilometer verdeeld over meer dan 3000 ritten."

Werkgeversorganisatie AWVN heeft nog geen concrete cijfers, maar merkt dat meer bedrijven bezig zijn met het invoeren van zogenoemde groene arbeidsvoorwaarden.

Ook waterbedrijf Vitens heeft een dergelijke regeling ingevoerd: "Ons wagenpark is ongeveer 70 procent elektrisch, maar de duurzaamste kilometer is de niet-gemaakte kilometer." Het bedrijf vergoedt fietsen én lopen daarom met 35 cent netto per kilometer, meer dan de 19 cent die andere vormen van vervoer krijgen.

Kilometervergoeding omhoog

Een woordvoerder van de Belastingdienst wijst erop dat de regels voor ov-abonnementen van werknemers vanaf 2024 makkelijker worden. Ook gaat vanaf dan de onbelaste kilometervergoeding van 21 naar 22 cent per kilometer.

Niet genoeg, vindt de Fietsersbond. "Vroeger had je de 'fiets van de zaak-regeling', en die werkte redelijk", zegt Van Garderen, "Nu vallen fietsen onder hetzelfde potje als de kerstpakketten en bedrijfsfeestjes, en is er minder geld beschikbaar. De fietsersregeling is daarnaast zo wanhopig moeilijk geworden dat werknemers en werkgevers afhaken. Zo kan je je reiskostenvergoeding kwijtraken als je een fiets least via werk."

België en Duitsland

De woon-werkvergoeding is onlangs door de Belastingdienst geëvalueerd en de resultaten daarvan zullen op korte termijn worden gedeeld met de Tweede Kamer. "Daar wordt niet alleen naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van de regeling gekeken, maar ook naar alternatieven."

Wat de Fietsersbond betreft zijn België en Duitsland een inspiratie: daar is de fiets aftrekbaar en krijg je kilometervergoeding. Van Garderen: "Zo verdien je je fiets terug. Mobiliteit zorgt voor ontzettend veel CO2-uitstoot, terwijl in Nederland 60 procent van de werkenden binnen 15 kilometer van het werk woont. Als het mogelijk is qua afstand en fysieke gesteldheid, zou meer fietsen naar werk goed zijn voor mens, natuur én de kosten van bedrijven."