Na jarenlang geruzie over de opvang en verdeling van migranten en vluchtelingen in Europa werken de 27 EU-landen deze week aan een Europese asieldeal, het zogenoemde migratie- en asielpact. Want zonder zo'n deal lijkt elk landelijk beleid gedoemd te mislukken. Frankrijk kampt, als één van de landen waar veel mensen hun reis eindigen, met onbeheersbare migratie.
Om de hoek van de Arc de Triomphe in hartje Parijs zie je elke avond hetzelfde beeld: aan het begin van de avond installeren families zich daar, op een lege verdieping van een parkeergarage. Het zijn 'sans papiers', mensen zonder verblijfsvergunning.
Tenten
Ze worden opgevangen door hulporganisatie Utopia 56. Rabia Yolal is psychologe en heeft 's nachts een tweede baan als hulpverlener. "Deze families leven op straat. We vangen ze op in tenten. Het is niet ideaal, maar wel een veiliger plek voor gezinnen en alleenstaande vrouwen", zegt Yolal.
Vrouwen met jonge kinderen zijn de wanhoop nabij. Ze hadden in Frankrijk een heel ander leven verwacht.
Mensen kwamen met grote idealen naar Frankrijk. Maar ze beseffen inmiddels dat ze niet zomaar een asielstatus krijgen. De Fransen weigeren hun aanvraag omdat ze bijvoorbeeld in Italië geregistreerd staan.
Frankrijk had vorig jaar 156.000 nieuwe asielzoekers. Dit jaar worden het er waarschijnlijk meer. Een ruime meerderheid van de Fransen vindt dat er veel te veel immigranten in Frankrijk zijn. De steun voor ultrarechtse partijen neemt al jaren toe. De rechts-radicale oppositiepartij van Marine Le Pen, Rassemblement National, is sinds de verkiezingen van vorig jaar de grootste oppositiepartij in het parlement. De partij beschuldigt de regering-Macron van een 'failliet migratiebeleid'.
Nationale belangen
Met veel migranten die op straat moeten slapen, is dat beleid elke dag zichtbaar. "Fransen staan negatiever tegenover migranten", zegt historicus Jean Garrigues. "Fransen zijn steeds gevoeliger en vijandiger geworden tegenover migratie. Zij beschouwen het als buitensporig."
Ondanks de onvrede, is er voorlopig geen nieuwe migratiewet in Frankrijk. De politieke onderhandelingen daarover lopen.
De meest logische samenwerkingspartner voor Macron, nadat zijn coalitie bij de laatste verkiezingen de absolute meerderheid verloor, is de conservatieve oppositiepartij Les Républicains. Maar die willen nu het Franse recht vóór het Europese recht laten gelden, zodat Frankrijk een veel harder asielbeleid kan voeren.
"We hebben beperkte speelruimte", zegt parlementariër van Les Républicains Annie Genevard. Ze noemt het fundamentele nationale belangen. "We willen weer controle krijgen over ons immigratiebeleid en massamigratie tegengaan." Haar partij kijkt graag naar Denemarken, dat een opt-out heeft bedongen en zich niet aan Europese migratieregels hoeft te houden.
Teleurgesteld
Nog een probleem voor Frankrijk zijn de alleenreizende jongeren die in het land aankomen. Een groeiend aantal zegt minderjarig te zijn om aanspraak te kunnen maken op een onderkomen én op onderwijs. Maar Franse rechters wijzen de aanvragen steeds vaker af.
"Ik ben zo teleurgesteld. Er gaat geen dag voorbij dat ik niet denk aan de situatie waarin ik me bevind", zegt een jonge migrant uit Ivoorkust die had verwacht dat Frankrijk een paradijs zou zijn. "Dat ik naar school kon en dat hier alles was."
School gekraakt
In een van de chiquere wijken van Parijs is nu een lege school gekraakt. Hulporganisaties vangen er sinds april mannen tussen de 15 en 25 jaar op. Ze slapen in schoollokalen, zonder elektriciteit of douches. En door gebrek aan voldoende ruimte zijn er inmiddels ook tentjes neergezet op het schoolplein. "Er wonen hier nu 500 jongeren die in de procedure zitten", zegt Nikolaï Posner, van hulporganisatie Utopia 56. "Het is echt zorgwekkend. wat gaan we met deze jongeren doen?"
Intussen zijn in Parijs de afgelopen twee maanden weer nieuwe migranten gearriveerd, via Tunesië. De onzekerheid in dat land zorgt voor een toename in het aantal migranten naar Europa. Een van de Internationale regels die de rechtse partij Les Republicains wil veranderen, is ook het recht dat alleenreizende minderjarigen automatisch mogen blijven.
Volgens de Schengenregels kunnen lidstaten voor een beperkte periode grenscontroles introduceren aan hun binnengrens als er een ernstige bedreiging is voor de interne veiligheid. De Franse regering ziet dit jaar recordaantallen migranten aankomen in Europa en willen niet dat ze doorreizen naar Frankrijk. Maar veel migranten laten zich niet ontmoedigen en bereiken Frankrijk toch, na een zware tocht.
