Rechter: Australische media hadden genoeg bewijs voor oorlogsmisdaden commando

Een van de meest gedecoreerde Australische oorlogsveteranen heeft een zaak verloren tegen drie Australische kranten die hem beschuldigden van oorlogsmisdaden. Ben Roberts-Smith was volgens de kranten betrokken bij het zonder goede reden doden van zes Afghanen.

Roberts-Smith sleepte de uitgever van drie kranten - The Sydney Morning Herald, The Age, The Canberra Times - en drie journalisten voor de rechter voor een reeks verhalen die zij in 2018 publiceerden over zijn diensttijd als commando in Afghanistan. De kranten hadden volgens de rechter genoeg bewijs om te schrijven over de misdaden.

Een verhaal dat zij optekenden was dat Roberts-Smith een Afghaanse man wiens handen vastgebonden waren, van een heuvel geschopt zou hebben, waarbij hij onder meer zijn tanden brak. Even later zou de Afghaan door een commando zijn gedood. Roberts-Smith ontkent dit en stelt dat de man een 'spotter' was van de Taliban die tijdens een missie in een maïsveld werd gedood.

Commando's gehoord

In de rechtszaak werden onder anderen commando's en oud-commando's gehoord. Op basis daarvan zegt de rechter dat het voldoende aannemelijk is dat de oorlogsmisdaden plaatsvonden.

De kranten schreven ook dat Roberts-Smith mede-commando's pestte. Ook daar hadden ze volgens de rechter voldoende "contextueel bewijs" voor. Daarnaast zou hij een vrouw in een hotelkamer in Canberra hebben mishandeld. Ook daarvoor is genoeg bewijs, stelt de rechter.

Geen strafrechtelijke gevolgen

Het oordeel van de rechter heeft geen strafrechtelijke gevolgen. Dit was een civiele zaak waarbij Roberts-Smith, die de hoogste Australische militaire onderscheiding heeft, eerherstel zocht. In deze zaak ging het vooral over de vraag of kranten mochten schrijven dat Roberts-Smith oorlogsmisdaden pleegde. Strafrechtelijk is de oud-commando tot nu toe nooit vervolgd voor medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden.

Het oordeel is een overwinning voor Australische media, die meer openheid eisen over mogelijke oorlogsmisdaden van Australische militairen. Volgens een onderzoek dat het Australische ministerie van Defensie in 2020 publiceerde, brachten leden van de speciale eenheden van het Australische leger tijdens hun dienst in Afghanistan 39 burgers en gevangenen om het leven.