Een Humvee rijdt door de Poolse stad
NOS Nieuws

In de Poolse provinciestad Rzeszow staan nu overal steaks op het menu

  • Christiaan Paauwe

    verslaggever Midden- en Oost-Europa

  • Christiaan Paauwe

    verslaggever Midden- en Oost-Europa

In het Texas Steakhouse zit een groep van zes mannen te eten. Burgers, steaks en friet staan op tafel. Het zijn duidelijk Amerikaanse militairen. Met de countrymuziek op de achtergrond zou je bijna vergeten dat je in Polen bent. Wanneer ik de militairen aanspreek, verstijven ze, want ze willen niet praten met een journalist.

Net zo min als de meeste internationale gasten in het centrum van Rzeszow. Je komt ze overal tegen. "Buitenlanders? Nee hoor, die heb ik niet gezien", grapt een Amerikaan met een snorretje en een arm vol tattoos. De collega's met wie hij op het terras zit, barsten in lachen uit.

Voor de Russische invasie van Oekraïne was Rzeszow, in het zuidoosten van Polen, een rustig provinciestadje. Nu staat het bekend als de poort naar de oorlog. De stad heeft de dichtstbijzijnde grotere luchthaven en ligt op een uur rijden van de grens met Oekraïne. Het reguliere vliegverkeer boven Oekraïne is stilgelegd. Militair materieel, humanitaire hulp en belangrijk diplomatiek verkeer gaan allemaal via Rzeszow.

Het vliegveld heeft tegenwoordig meer weg van een militaire basis. Humvees en andere legervoertuigen toeren rond. Onder politiebegeleiding gaan vrachtwagens met opleggers vol legervoertuigen voor Oekraïne de weg op.

Vanaf de weg is te zien dat langs de landingsbaan pontificaal acht Patriot-luchtafweersystemen zijn gestationeerd. Aangezien niks is gedaan om het geavanceerde wapentuig te camoufleren, lijkt het een duidelijk signaal te zijn voor Rusland, al worden we binnen vijf minuten weggestuurd wanneer we filmen vanaf de openbare weg.

Eén van de vele Patriot-installaties die bij het vliegveld staan

Dray uit South Carolina zit niet om een praatje verlegen. Hij werkt voor een bedrijf dat logistieke ondersteuning biedt aan het leger, veel meer mag hij er niet over zeggen. Sinds een paar maanden woont hij in Rzeszow. Gebogen over een menukaart van het Texas Steakhouse concludeert Dray dat het goed toeven is hier.

"Je hebt goeie restaurants, je kan leuk stappen en het is schoon", zegt hij. Hoe lang Dray in Rzeszow blijft, weet hij niet. "Het zou eerst voor een jaar zijn, maar het lijken er nu eerder vijf te worden."

Ja, veel meer keukens hebben steak op het menu sinds de oorlog, zegt burgemeester Konrad Fijolek. En niet alleen de restaurants hebben het druk, ook de hotels, winkels en fitnesscentra. Daar komt nog bij dat er 30.000 Oekraïense vluchtelingen in Rzeszow wonen op een bevolking van nog geen 200.000. Samen met de militairen en medewerkers van internationale organisaties, maakt dat het een stuk drukker is in de stad.

Fijolek houdt er rekening mee dat dit voorlopig zo zal blijven. "We moeten onze inwoners er mentaal op voorbereiden dat we de komende jaren een strategische rol blijven spelen als hub voor hulpgoederen en militaire steun voor Oekraïne."

De burgemeester ziet in dat dit de stad een mogelijk doelwit maakt. Russische geheime diensten hebben het afgelopen jaar belangstelling getoond voor Rzeszow. De gemeente is meermaals doelwit geweest van cyberaanvallen. In maart werd een zestal buitenlanders opgepakt die gespioneerd zouden hebben voor Rusland.

"We moeten er ook aan wennen dat we nu in het centrum van de aandacht staan", zegt Fijolek. Hij kan een glimlach niet onderdrukken, want zijn baan is er wel een stuk spannender op geworden. Met regelmaat wordt hij uitgenodigd in Brussel of in andere Europese hoofdsteden. En de stad ontvangt aan de lopende band hooggeplaatst bezoek dat op doorreis is, onder wie president Zelensky en president Biden.

Pizza 'Spicy Joe'

Daar weten ze in pizzeria Gusto, iets buiten de stad, alles van. Ook op dit terras zit een groep Amerikanen voor de lunch, deze keer in uniform. Ze kunnen de bestellingen hier nog maar net aan. Eigenaar Damian Drupka geeft in de keuken bevelen aan het personeel en haalt een 'Spicy Joe'-pizza uit de oven.

Deze is hernoemd naar de belangrijkste klant in zijn leven: president Joe Biden. Toen de Amerikaanse leider een paar maanden geleden in Rzeszow bij Amerikaanse militairen langs ging, at hij deze pizza van pizzeria Gusto. "Het was een heel goeie klant", zegt Drupka trots, terwijl hij een foto laat zien waarop Biden de pizza aan het eten is.

De omzet is met een kwart toegenomen, zegt Drupka, ook doordat veel Polen benieuwd zijn naar de Spicy Joe met olijven, salami en jalapeños. Met een paar halen snijdt Drupka de pizza in stukken. In het midden plaatst hij een klein Amerikaans vlaggetje.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl