'Kleerkast' Gudelj kreeg bij AZ iedereen aan bietensap (met de neus dicht)
Knotje, baard, lijf vol tatoeages, kast van een lichaam. Een imposante verschijning, zoals het heet. En óf Nemanja Gudelj dat is. Bij Ajax haalde hij het niet, maar via omzwervingen in China en Portugal staat hij met Sevilla maar mooi weer in de finale van de Europa League.
Een profielschets van de 31-jarige Servisch-Nederlandse voetballer.
Celtic Park, een druilerige donderdagavond in de Europa League van het seizoen 2015/2016. De Tsjechische tiener Vaclav Cerny schiet Ajax, gehuld in een gifgroen shirt, vlak voor tijd naar de overwinning. Hij wil naar het uitvak lopen om zijn doelpunt te vieren met de fans, maar bedenkt zich als hij de bank van Ajax ziet.
Cerny onderbreekt zijn sprint en slaat af naar rechts, richting de bank. Hij mindert snelheid, rekent zijn passen uit, springt omhoog en eindigt in de armen van Gudelj. "Als ik scoorde, was hij altijd als een van de eersten bij me. Het klikte gewoon tussen ons", blikt Cerny, inmiddels speler van FC Twente, terug.
Van Gudelj mag de jonge Cerny liefst één dag van zijn winnende treffer bij Celtic genieten. Dan moet de focus toch echt weer op de competitiewedstrijd tegen PEC Zwolle, een paar dagen later. Het is tekenend voor de sportbeleving van Gudelj, die Cerny als zijn broertje ziet.
Slapen bij de broertjes Gudelj
Cerny komt in die tijd net kijken, terwijl Gudelj een grote aankoop is. Ajax betaalt de zomer ervoor zes miljoen euro voor de aanvoerder van AZ. "Ik keek zeker naar hem op", vertelt Cerny, die het ook goed kan vinden met Dragisa Gudelj, het jongere broertje van Nemanja, die dan in de selectie van Jong Ajax zit.
"Ik sliep soms bij ze", herinnert Cerny zich. "We speelden veel FIFA of gingen na de wedstrijd samen ergens heen. Maar hij heeft me vooral geleerd hoe je moet leven als prof. Hij wist precies wat hij wilde en wat er nodig was om te presteren."
Het zijn woorden die worden onderstreept door Hennie Spijkerman, destijds assistent-trainer van Frank de Boer bij Ajax. "Nemanja werkte altijd hard. Hij was niet echt een uitblinker qua techniek, maar wel qua arbeidsethos."
Bij Ajax wordt de krachtpatser gehaald vanwege zijn fysiek, mentaliteit en traptechniek. Als voormalig aanvoerder van AZ past hij zich snel aan in Amsterdam. "Vaak moeten vedettes van buitenaf even wennen, aangezien er bij Ajax wel meer vedettes rondlopen. Dat realiseerde hij zich dan ook", zegt Spijkerman.
'Geen Peter Bosz-voetballer'
Toch voldoet Gudelj niet helemaal aan de Amsterdamse verwachtingen. Het laatste seizoen van Frank de Boer als trainer wordt vooral gekenmerkt door tergend langzaam, bijna slaapverwekkend voetbal. Op de laatste speeldag wordt dat spel beloond met het verspelen van de landstitel op de Vijverberg, de wedstrijd van De Graafschap-speler Bryan Smeets.
De Boer gaat, Peter Bosz komt. Hij wil Ajax aanvallender en vooral sneller laten spelen. Gudelj wordt gepasseerd en laat later aan Bosz weten dat hij het moeilijk kan opbrengen om wissel te zijn. Bosz grijpt in en stuurt zijn pupil naar Jong Ajax. Niet veel later vertrekt Gudelj voor een lucratief avontuur naar China.
"Hij was niet echt een Peter Bosz-voetballer", concludeert Martin Haar, die Gudelj meemaakt bij AZ. "Hij is meer een type-Edson Álvarez. Belangrijk voor de balans en met zijn mentaliteit. Maar Neno heeft een betere traptechniek en meer scorend vermogen. Kwaliteiten die bij het huidige Ajax wel zouden passen."
Ook Haar, jarenlang assistent-trainer in Alkmaar, roemt het karakter van Gudelj, die hij steevast Neno noemt. "Een echte sportjongen. Onverzettelijk, met de absolute wil om te slagen. Een op en top prof. Met zijn levensstijl een ultiem voorbeeld voor velen bij AZ destijds."
Bietensap met de neus dicht
Het is een rol waar Gudeljs landgenoot Dusan Tadic de laatste jaren om geroemd wordt bij Ajax. De toon zetten qua sportbeleving. In het veld, maar ook vooral daarbuiten. Jezelf altijd goed verzorgen. Voldoende rust pakken, goed op je voeding letten en daar waar het kan extra trainen.
"Neno had ook een lichaam zo groot als een kleerkast en zo droog als een zandvlakte. Dat maakte indruk op de andere jongens. Zij gingen daarin mee", vertelt Haar, die meteen met een anekdote op de proppen komt.
"Op een gegeven moment dronk hij bietensap na iedere training. Dat zou zorgen voor een beter herstel. Maar hij vond het behoorlijk smerig. Dus hij deed dan zijn neusgaten dicht en klokte zo dat sap erin. Hij was zo'n voorbeeld, dat ik op een gegeven moment wel een mannetje of acht met de neus dicht bietensap zag drinken."
Inmiddels is Gudelj een routinier met een atypische carrière. Hij raakte niet verzadigd met Chinese miljoenen op zak. Met Sevilla won hij, samen met matchwinner Luuk de Jong, al de Europa League in 2020. Nu wacht het AS Roma van José Mourinho in de finale.
Wie had dat gedacht, toen hij Ajax in 2017 via de achterdeur verliet. "Dat hij het na een periode in China nog laat zien bij Sevilla, is erg knap", oordeelt Spijkerman. "Dat heeft hij te danken aan zijn instelling, door er altijd alles voor te doen. En te laten."
"Ik heb altijd al gezegd dat hij van waarde is voor elke topclub in Europa", laat Cerny los over zijn oude vriend. "Hij heeft de echte wil om te winnen en heeft het Servische temperament om voor je door het vuur te gaan."
