'Ondanks voedselsteun op scholen nog steeds kinderen met honger in de klas'

Veel kinderen zitten nog steeds met een lege maag in de klas, ondanks voedselsteunmaatregelen van het kabinet. Dat zei Nicole van Batenburg van het Rode Kruis in het NOS Radio 1 Journaal. "We kunnen veel kinderen helpen, maar zien ook dat heel veel kinderen buiten de boot vallen."

Het ministerie van Onderwijs stelt dit jaar 100 miljoen euro beschikbaar voor voedselsteun aan zo'n 300.000 leerlingen. Via het programma Schoolmaaltijden van het ministerie, het Jeugdeducatiefonds en het Rode Kruis kunnen scholen die steun aanvragen. Een op de zes scholen in het basis- en voortgezet onderwijs heeft dat tot nu toe gedaan.

Scholen kunnen voedselhulp voor leerlingen aanvragen als ten minste 30 procent van de scholieren uit een gezin komt met een laag inkomen. Scholen die daar net onder zitten, vallen buiten de boot. Van Batenburg: "Wij krijgen berichten van scholen die net op 28 of 29 procent uitkomen en dan zie je dat er kinderen zijn die niet genoeg te eten hebben", zegt Van Batenburg.

Naar schatting groeit een op de dertien kinderen en jongeren op in armoede. Volgens het Nederlands Jeugdinstituut waren dat in 2021 zo'n 209.000 minderjarigen. Dat komt neer op gemiddeld twee leerlingen per klas. De verwachting is dat dit aantal stijgt vanwege de fors opgelopen energie- en voedselprijzen.

Armoede is vaak van grote invloed op een gezin. Het vergroot de kans op ongezonde eetpatronen en kan ook leiden tot slechtere schoolprestaties, blijkt uit onderzoeken.

Volgens onderwijsminister Wiersma zijn gesubsidieerde maaltijden belangrijk om dat probleem aan te pakken. Bij een proef met schoolmaaltijden bleek eerder dat kinderen die een gratis maaltijd op school krijgen, meer energie hebben en zich beter kunnen concentreren.

Het NOS Jeugdjournaal maakte deze video over de proef en sprak met kinderen die samen met de klas op school ontbijten:

Het ministerie van Onderwijs, het Jeugdeducatiefonds en het Rode Kruis willen dat door hun programma Schoolmaaltijden zoveel mogelijk leerlingen met een volle buik in de klas zitten. "Voldoende eten is een basisvoorwaarde voor leren", zegt Hans Spekman, directeur van het Jeugdeducatiefonds.

Scholen kunnen door het programma bijvoorbeeld een ontbijt of een lunch aanbieden, of een koelkast vullen met gezonde snacks. Daar krijgen ze dan 9 euro per leerling per week voor. Scholen kunnen er ook voor kiezen om de armste gezinnen bij te staan met een boodschappenkaart. Dat is een waardebon van 11 euro per kind en kan in bijna elke supermarkt worden besteed.

Schaamte

Tot nu toe hebben zo'n 3000 leerlingen een boodschappenkaart ontvangen. Volgens Nicole Van Batenburg van het Rode Kruis durven ouders de school soms niet te zeggen dat ze zo'n boodschappenkaart nodig hebben. "Dan moeten ze toch laten weten dat het financieel niet zo goed gaat. Ze zijn bang voor negatieve reacties van klasgenoten en je merkt dat er een stigma op zit", zei Van Batenburg in het NOS Radio 1 Journaal.

Dat stigma moet er volgens Van Batenburg af. "Het is in deze tijd niet raar dat je niet genoeg geld overhoudt om eten te kopen. Iedereen merkt dat de boodschappen duurder zijn", zegt ze. Van Batenburg is blij dat het programma Schoolmaaltijden veel kinderen helpt, maar noemt het zorgelijk dat heel veel andere kinderen nog steeds met een lege maag naar school gaan.

Wiersma zei eerder ook dat het bedrag dat is vrijgemaakt voor voedselsteun niet voldoende is om alle leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs in voedselnood te voorzien van een maaltijd. "We moeten daarom keuzes maken voor wie we schoolmaaltijden kunnen realiseren, zodat de hulp daar komt waar hij het hardst nodig is", schreef de minister vorig jaar in een Kamerbrief.

Het programma Schoolmaaltijden werd in maart afgetrapt op basisschool Merlijn in Den Haag, door onder meer Wiersma: