Nog onvoldoende politieke steun voor schrappen abortus uit strafrecht
De meeste Tweede Kamerleden hebben op dit moment geen behoefte aan het uit het strafrecht halen van abortus. Dat is de uitkomst van het debat over het burgerinitiatief van het Humanistisch Verbond en omroep BNNVARA. Zij vinden dat zwangerschapsafbreking normale zorg is, die niet thuishoort in het strafrecht.
Voor dat standpunt haalden zij met de actie 'Abortus is geen misdaad' meer dan 90.000 handtekeningen op, ruim voldoende om het onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer te krijgen. Dat leidde tot een serieuze politiek discussie.
Kamerlid Harry Bevers van regeringspartij VVD is voor vrije abortuskeuze, maar van hem hoeft de wet niet gewijzigd. "Alle belangen worden in de huidige wet zorgvuldig tegen elkaar afgewogen. De toegang tot abortus voor vrouwen wordt niet belemmerd."
Het is aangetoond dat het een besluit voor vrouwen zwaarder maakt. Het zorgt voor een stigma.
D66 staat wel positief tegenover het plan om abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen. "Het is aangetoond dat het een besluit voor vrouwen zwaarder maakt. Het zorgt voor een stigma", zei Kamerlid Wieke Paulusma.
Ook wees zij op ontwikkelingen in landen als Polen en de VS, waar het recht op abortus de laatste tijd door conservatieve politici is ingeperkt. "De wereld is veranderd, en helaas niet altijd ten goede".
Ook de initiatiefnemers kijken bezorgd naar het buitenland. BNNVARA-presentatrice Dzifa Kusenuh, die de Kamer toesprak, benadrukte dat dit bewijst dat verworven rechten kunnen worden afgenomen. Abortus moet volgens haar legaal, veilig "en gesteund door de staat" kunnen worden uitgevoerd.
Dat abortus nog steeds in het strafrecht staat, draagt volgens Kusenuh bij aan het taboe dat er op rust. Zo durven vrouwen niet te zeggen dat ze hun zwangerschap hebben laten afbreken en laten abortusartsen op verjaardagen in het midden wat voor werk ze doen, ook uit angst voor bedreiging.
Het schrappen uit het strafrecht betekent volgens het Humanistisch Verbond en BNNVARA niet dat alles zomaar kan. Artsen moeten zich nog steeds houden aan de Wet Afbreking Zwangerschap. Doen ze dat niet, dan kunnen ze worden aangepakt via het medisch tuchtrecht en zelfs het strafrecht.
Deze argumenten haalden regeringspartijen CDA en ChristenUnie niet over de streep. Verdere versoepeling van de abortusregels ligt bij die partijen gevoelig. De afgelopen tijd is de verplichte bedenktijd van vijf dagen voor vrouwen geschrapt. Ook is de abortuspil beschikbaar gekomen via de huisarts. Dat leidde al tot veel discussie.
Er wordt steeds minder gewicht toegekend aan het ongeboren leven, en dat blijf ik betreuren.
Hilde Palland van het CDA benadrukte dat een zorgvuldig uitgevoerde abortus ook nu al niet strafbaar is. Ze is het dan ook niet eens met de initiatiefnemers dat abortus nu als misdaad wordt gezien. In de huidige regelgeving worden ook de rechten van het ongeboren kind meegewogen. Dat ongeboren leven is voor het CDA "beschermenswaardig".
De ChristenUnie vindt dat artikel 296 gewoon moet blijven. "Er wordt steeds minder gewicht toegekend aan het ongeboren leven, en dat blijf ik betreuren", zei fractievoorzitter Mirjam Bikker. Juist in het Wetboek van Strafrecht wordt de ongeboren vrucht beschermd, meent Bikker, ook als die nog niet levensvatbaar is.
Naast VVD, CDA en ChristenUnie hebben in ieder geval ook de PVV, de SGP en Forum voor Democratie geen behoefte aan het schrappen van het strafrechtsartikel.
Zolang het in strafrecht staat, is dat een bepaald signaal naar de samenleving.
Het kabinet op dit moment ook niet. Al zeiden de ministers Yesilgöz (Justitie) en Kuipers (Volksgezondheid) dat er zeker redenen kunnen zijn om zwangerschapsafbreking uit het strafrecht te halen, maar dan moet dat juridisch wel zorgvuldig gebeuren.
GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet werkt aan een initiatiefwet in de lijn van het burgerinitiatief. Zij ziet zich hierdoor gesteund en gaat "vol goede moed" verder met haar wetsvoorstel. "Zolang het in het strafrecht staat, is dat een bepaald signaal naar de samenleving."
De VVD zegt hier met een open blik naar te zullen kijken. En daarmee is de discussie, aangezwengeld door het burgerinitiatief, nog geen uitgemaakte zaak.
