Oranje domineert EK's onder 17 jaar, maar dat is geen garantie voor glansrijke carrière
Memphis Depay, Kenneth Taylor, Nathan Aké, Ryan Gravenberch. Alle vier werden ze met hun Oranje-lichting Europees kampioen in de categorie voor spelers onder 17 jaar. In 2011, 2012, 2018 en 2019 was Nederland de beste.
De nieuwste lichting is nu aan de beurt om het te laten zien. Oranje trapt het EK om 15.00 uur af in het Hongaarse Debrecen tegen Zwitserland onder 17. Een leeftijdscategorie waarin Nederland dus opvallend goed is, met vier eindzeges in de laatste twaalf jaar. Hoe komt dat? En belangrijker: wat heb je er op lange termijn aan?
Het is kort na het jeugd-EK van 2018 als bondscoach Kees van Wonderen zijn Europees kampioenen uitnodigt voor een bijeenkomst waar Daan Disveld de groep toespreekt. Disveld had in 2011, in een groep met Depay, Karim Rekik en Jetro Willems, als aanvoerder de Europese beker mogen optillen.
Maar in plaats van voetbalmiljonair werd Disveld hovenier. Op z'n 29ste, normaal gesproken de beste jaren voor een speler, komt hij uit voor de amateurs van DOVO uit Veenendaal.
"We wilden daarmee aangeven dat het betaald voetbal halen niet voor iedereen is weggelegd. Dat je Europees kampioen wordt, wil niet zeggen dat je later ook nog tot de beste voetballers behoort", vertelt Van Wonderen, die in 2019 als assistent van Peter van der Veen zijn titel prolongeert.
Van Wonderen: "Het is een tussenstand, geen eindstand. Op dat moment behoor je tot de meest getalenteerde spelers van Europa. De winst zegt verder niks. Op die leeftijd denken ze allemaal dat ze bij Barcelona of Real Madrid gaan spelen, maar het biedt totaal geen zekerheid over de rest van je carrière."
Waarom is Nederland onder 17 zo goed?
Art Langeler is in die jaren directeur voetbalontwikkeling bij voetbalbond KNVB. Volgens hem heeft het succes van Nederland in die leeftijdscategorie twee oorzaken. "Natuurlijk zijn we hier een echt opleidingsland, met veel aandacht voor jonge spelers", begint hij.
"In Nederland vragen we veel van de spelers zelf, zodat ze zelf iets bedenken en dat ze creatief worden. In het buitenland zie je vaker dat er een tactisch concept is, waar de trainer alles voor de talenten bepaalt."
Punt twee: "In onze jeugdselecties zien we veel jongens van Antilliaanse, Surinaamse en soms Afrikaanse afkomst. Zij zijn al op jonge leeftijd erg atletisch en fysiek sterk ontwikkeld. Dat is een belangrijke factor in die leeftijdscategorie", aldus Langeler.
Wie de selecties van weleer erbij pakt, ziet - naast de spelers in het begin van dit artikel - veel namen die later zijn doorgebroken: neem Tonny Vilhena (Salernitana), Yassin Ayoub (Excelsior), Riechedly Bazoer (AZ), Branco van den Boomen (Toulouse), Jurriën Timber (Ajax), Crysencio Summerville (Leeds United) en Brian Brobbey (Ajax).
Maar er zijn er ook genoeg van wie amper nog wat gehoord is op het voetbalveld. Wie weet immers waar Boy de Jong, Joris Voest, Bram Franken en Bob Schepers anno 2023 spelen?
Het laat zien dat het ondanks een Europese titel nog veel kanten op kan gaan, weet Van Wonderen. "Neem Daishawn Redan, in 2018 mijn aanvoerder. Hij was een toptalent, maar speelt nu in de Serie B."
Van Wonderen: "Bij Redan gebeurde er in korte tijd zowel privé als sportief erg veel. Hij ging toen van Ajax naar Chelsea en dat is niet altijd even gemakkelijk. Niet iedereen blijkt ook in staat om steeds door te ontwikkelen. Neem Mo Ihattaren. Doodzonde."
Gravenberch en Van Persie
Elke voetballer bewandelt zijn eigen pad en komt tussendoor vanzelf hobbels tegen. Soms valt het kwartje niet en soms wel, legt Van Wonderen uit. "Het mooiste voorbeeld vind ik Ryan Gravenberch."
"Hij had veel talent, maar lange tijd dacht ik dat het niets met hem ging worden. Hij was veel te makkelijk en daagde zichzelf niet uit. Maar op een gegeven moment heeft hij toch de slag gemaakt, toen hij bij het eerste van Ajax ging trainen en leerde van de spelers om hem heen."
Van Wonderen haalt ook nog een voorbeeld aan uit zijn eigen tijd als voetballer bij Feyenoord. "Bij ons kwam Robin van Persie op. Die vond zichzelf ook enorm goed, maar toen ging hij op jonge leeftijd naar Arsenal, zag hij wat spelers als Dennis Bergkamp ervoor deden en gingen zijn ogen open."
Dat is waar het volgens Langeler ook om draait op die leeftijd. "De programma's die wij toen maakten, gingen niet alleen om winnen of verliezen, maar ook om het besef dat ze aan het begin staan van misschien een carrière bij een internationale topclub, maar misschien ook wel gewoon bij de amateurs."
Langeler vertelt dat ze destijds bij de bond ook veel sprekers lieten invliegen en workshops organiseerden om die boodschap op de talenten over te brengen. "Op die leeftijd kan juist de verzadiging toeslaan. Jongens van zestien, zeventien jaar oud die een contract in het buitenland tekenen en plots een half miljoen verdienen."
Om eraan toe te voegen: "Zie dan maar eens de juiste motivatie te behouden."
Frenkie als voorbeeld
Het EK onder 17 jaar winnen. Het is een ultieme beleving. Een leerzaam avontuur. Een fijne opsteker. Maar ook niet meer dan dat dus eigenlijk. "Het geeft aan dat je een heel grote kans hebt om van voetballen je baan te maken", aldus Langeler.
Maar daarin heb je vanzelfsprekend gradaties van MVV tot Manchester United. En als je op die leeftijd nog niet tot de nationale selectie behoort, zegt het ook nog niet alles, weet ook Langeler.
"Frenkie de Jong was in die tijd niet in beeld bij Onder 17 en bewijst nu dat hij een van de grootste Nederlandse voetballers ooit kan worden."
Kijk hier naar de rubriek Eindsignaal over Bob Schepers, die in 2009 bij de Oranjeselectie zat die de EK-finale verloor:
