Nederlandse banken staan niet te springen om strenger Europees toezicht
Het Amerikaanse bankwezen blijft onverminderd dreunen op zijn grondvesten. In Europa maken de banken ondertussen de ene megawinst na de andere bekend.
"Het effect van een verminderde vorm van toezicht hebben we kunnen aanschouwen", reageert Robert Swaak, topman van ABN Amro, over de 'minibankencrisis' in de VS. "De Federal Reserve vindt dat ze voor regionale banken dezelfde regels hadden moeten handhaven als voor grote banken", vult collega Steven van Rijswijk van ING aan. "Achter die uitspraken sta ik zeker."
Want wordt PacWest Bancorp nummer vier? Nog altijd houden spaarders, beleggers en toezichthouders hun adem in. Gisteren ging die middelgrote bank uit Los Angeles zwaar onderuit op de beurs. Met weer dezelfde reden: de buffers van de bank drogen op terwijl spaarders massaal de benen nemen.
Datzelfde gebeurde sinds eind maart met Silicon Valley Bank, Signature Bank en First Republic Bank. Zij gingen de afgelopen weken failliet. PacWest vecht om te voorkomen dat het de volgende wordt. Net als Western Alliance en First Horizon Bank overigens, allemaal middelgrote banken die allemaal amper onder toezicht blijken te staan.
Vijf jaar terug schrapte president Trump de "bureaucratische rompslomp" voor kleinere Amerikaanse banken. Onder luid applaus van Republikeinen én Democraten. Die zien nu vol afgrijzen hoe regionale banken, die toch bij de dertig grootste van het land horen, als kaartenhuizen ineenstortten.
Toch was het ook in Europa niet helemaal stil. In Europa beefde het bankwezen in maart nadat de Zwitserse grootbank Credit Suisse na een bankrun omviel. Toch bleef hier de paniek beperkt.
Hoe dat kan? "Een feit is dat de Europese banken er goed voor staan sinds de kredietcrisis", zegt Swaak over het strenge centrale toezicht dat de Europese Centrale Bank (ECB) sinds de kredietcrisis voert. "In Europa zijn dezelfde spelregels voor alle banken", vat Van Rijswijk het verschil in toezicht samen. "Je moet zorgen dat het hele financiële systeem veilig is, niet slechts een deel."
Op de vraag of de twee topbankiers met de kennis van nu over de afgelopen maand in de VS blij zijn met het strenge Europese toezicht, komt geen duidelijk antwoord. Verder dan "het is goed" willen Swaak en Van Rijswijk niet gaan. Misschien mede omdat de Europese grootbanken de afgelopen jaren namelijk steen en been klaagden over het strenge toezicht.
Over de hogere buffers wordt immers nog altijd discussie gevoerd, net als nieuwe internationale voorschriften om risico's op leningen te beoordelen, het zogenoemde Basel 4. Maar de deadline om de Basel-afspraken dit jaar in Europese wetgeving te gieten lijkt niet te worden gehaald. De Nederlandse Verenigingen van Banken (NVB) meent dat de nieuwe regels de kosten van leningen zoals hypotheken laat stijgen: "En dus - op termijn - de kosten voor consumenten mogelijk ook."
Saillant detail is dat vijftien jaar na het uitbreken van de kredietcrisis de Europese bankenunie, die herhaling moet voorkomen, nog altijd niet is voltooid. Hiervoor moet nog een Europees depositogarantiestelsel komen dat het spaargeld op bankrekeningen beschermt bij faillissement. Maar noordelijke EU-lidstaten vrezen dat hun spaarders moeten betalen voor de risico's bij zwakke Italiaanse banken.
Ook het toezicht van de ECB is nog niet zo scherp als zou moeten, constateert de Europese Rekenkamer in een nieuw onderzoek. De toezichthouder meet soms met twee maten, en zou volgens de Rekenkamer strenger en sneller moeten optreden tegen banken met te veel rommelkredieten.
