Lodeweges maakt nu briefjes voor Heitinga: 'Ik vind assistentenrol prachtig'
"We zeiden: Ronald, als je risico wilt nemen, dan moet je dit doen!", zegt Dwight Lodeweges. "Eerst wilde de bondscoach niet, want hij was bang dan met grote cijfers te verliezen van Duitsland. Maar toen viel de 2-1 en graaide hij het briefje uit mijn handen."
De rest is geschiedenis: Ronald Koeman gaf het papiertje op zijn beurt aan de dichtst bij hem staande speler, Kenny Tete, die het weer doorgaf aan Matthijs de Ligt, waarna de boodschap uiteindelijk terechtkwam bij Virgil van Dijk.
De verdediger kreeg vervolgens te lezen dat hij in de spits moest gaan spelen om de gelijkmaker te forceren, en met succes: nota bene de aanvoerder zelf maakte de 2-2. Een simpel briefje redde de avond van Oranje, en zo wist Nederland de finaleronde van de Nations League te bereiken.
Buurjongens
Zelden werd de invloed van een assistent-trainer bovendien zo duidelijk zichtbaar: omdat het A4'tje met het aanvalsplan na de wedstrijd langs het veld door de NOS werd teruggevonden, werd 'het briefje van Lodeweges' onbedoeld een nationaal begrip. Op een veiling leverde het zelfs 35.000 euro op.
"Later kreeg ik zelfs briefjes van de buurjongens in de brievenbus met daarop dezelfde formatie, maar dan met hun namen ingevuld", lacht Lodeweges nu terugkijkend. "Ach, ik vond het vooral mooi dat het plannetje had gewerkt. Het was een goed voorbeeld van hoe ik als assistent de hoofdtrainer aan het denken probeer te zetten."
Dit soort briefjes maakt Lodeweges namelijk vaker. Sterker: hij doet het elke wedstrijd. Toen als assistent bij Oranje, nu als rechterhand van John Heitinga bij Ajax.
"Wij als assistenten zijn er om de rust en het overzicht te bewaren als de hoofdtrainer langs de zijlijn staat te coachen of opgaat in emoties. Ik maak de briefjes nu ook voor John. Zo probeer ik ook voor hem te denken."
Als Ajax belt, dan zeg je geen nee.
Ontspannen zit Lodeweges begin april in een Ajax-trainingspak op De Toekomst. Toen Heitinga in januari de ontslagen Alfred Schreuder opvolgde, had die één duidelijke wens: als debuterende eredivisietrainer wilde hij de ervaren Lodeweges aan zijn zijde.
Even daarvoor had de 65-jarige Lodeweges juist nog besloten het rustiger aan te gaan doen. Hij wilde vaker thuis zijn en meer ondernemen met zijn vrouw, die pas een ongeluk had gehad. "Maar als Ajax belt, dan zeg je geen nee. Bovendien gaat het met mijn vrouw gelukkig weer een stuk beter. Ik kon dit niet laten schieten, dit was te mooi."
En dus zegde hij zijn functie in de raad van commissarissen bij sc Heerenveen al na een maand op, moest amateurclub VVOG verder zonder hem en rijdt hij nu bijna dagelijks vanuit zijn woonplaats in Gelderland naar Amsterdam.
Verschil van dag en nacht
Hij ruilde de rust in voor een club in crisis. Lodeweges luistert, kijkt en denkt mee. "Michael (Reiziger, red.) en ik praten veel met John. Het is continu overleggen, ondersteunen en aan het denken zetten."
In bijna 35 jaar trainde voormalig profvoetballer Lodeweges vijftien verschillende clubs: hij begon zijn carrière als assistent van Hennie Spijkerman bij Go Ahead Eagles - "Met niemand kan ik zo over voetbal praten als met Hennie" - en werkte daarna onder meer met Henk ten Cate, Foppe de Haan en Koeman.
Later werd hij hoofdtrainer van onder andere PEC Zwolle, sc Heerenveen en Cambuur. Ook coachte hij in Japan, Canada en de Verenigde Arabische Emiraten.
Ja, Lodeweges kan dus uit ervaring spreken als hij het verschil tussen assistent- en hoofdtrainer er een "van dag en nacht" noemt. "Ik zie het eigenlijk als twee verschillende beroepen. Wat er op een hoofdtrainer afkomt is immens en niet te onderschatten. De druk en verantwoording is enorm. De hoofdtrainer wordt erop aangesproken als het slecht gaat, de assistent niet. Helemaal bij een club als Ajax is verliezen eigenlijk geen optie."
De afgelopen maanden zal Heitinga dat aan den lijve hebben ondervonden.
Of een minder ervaren trainer als Heitinga er dan meer bovenop zit? "Ja. Maar dat moet ook. Als je een topclub leidt die niet aan de goede kant van de medaille zit en je moet dat herstellen, dan doe je dat niet met zoete broodjes. John moet zijn stempel drukken."
Terwijl de club leegloopt en het chagrijn toeneemt, maakt Lodeweges zijn laatste weken bij Ajax vol. Zijn contract loopt tot het einde van het seizoen.
Zelf hoeft Lodeweges geen hoofdtrainer meer te zijn. Daar moet je jonger en energieker voor zijn, denkt hij. "Deze rol vind ik juist prachtig." Wat hij hierna dan gaat doen? "Ik kan me heel goed vinden in Dick Advocaat, die maar niet kan stoppen. Maar dat ga ik wel doen, hoor. Heus."