Meeste verkeersdoden sinds 2008, vooral toename onder 75-plussers
Vorig jaar zijn in Nederland 737 mensen om het leven gekomen door een verkeersongeluk. Dat zijn er 155 meer dan in het jaar ervoor en het hoogste aantal sinds 2008. De toename was het sterkst onder fietsers van 75 jaar en ouder, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
In totaal kwamen 291 fietsers om het leven en 225 inzittenden van een personenauto. Onder de andere verkeersdoden zijn voetgangers, motorrijders en bestuurders van een scootmobiel.
Elektrische fiets
Van de fietsers die vorig jaar verongelukten had bijna de helft een aanrijding met een (bestel)auto. Een kwart van de fietsdoden viel bij een eenzijdig ongeluk, bijvoorbeeld door een glad wegdek, een verkeerde stuurbeweging of omdat de fietser onwel werd.
Er verongelukten 84 fietsers meer dan in 2021 en van de verongelukte fietsers waren er 150 75 jaar of ouder; in 2021 waren dat er nog 94. Ieder jaar worden het er meer, zegt het CBS.
Welke rol de elektrische fiets speelt bij het groeiend aantal dodelijke fietsongelukken van ouderen, is niet duidelijk. Weliswaar stijgt het aandeel van de e-bike in het overzicht van de geregistreerde ongelukken, maar dat kan ook komen doordat steeds meer mensen een elektrische fiets hebben.
Cijfers van het kenniscentrum VeiligheidNL laten zien dat in 2022 88.000 fietsers op de spoedeisende hulp in ziekenhuizen werden behandeld, van wie 57.000 (ruim twee derde) met ernstig letsel. Dat laatste aantal is de afgelopen tien jaar volgens VeiligheidNL met 40 procent gestegen. Ongeveer een kwart van deze slachtoffers liep bij het ongeluk hersenletsel op.
Eind 2018 presenteerden het kabinet, de provincies, de gemeenten en vervoersregio's nog een plan om het aantal verkeersslachtoffers naar nul terug te brengen in 2030. Dat lijkt niet te lukken.
Volgens prognoses van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) neemt op termijn het aantal ernstige verkeersgewonden door eenzijdige ongelukken met fietsers met 80 procent toe.
De 65-plusser geldt daarbij als een belangrijke risicogroep, stelt VeiligheidNL. Hun aantal groeit, want ze worden mobieler en kiezen meer voor de fiets als vervoermiddel. Dat is op zich goed, want gezond, maar de risico's nemen wel toe.
'Dag van de fietshelm'
Medisch specialisten zoals neuroloog-intensivist Marcel Aries van het academisch ziekenhuis in Maastricht pleiten daarom voor de invoer van de fietshelm. Morgen is de tweede nationale 'Dag van de Fietshelm'. Aries: "We hebben bijna dagelijks te maken met patiënten met hersenletsel door fietsongelukken en zien de gevolgen van het niet dragen van een fietshelm terug op de scans van het hoofd. Dan gaat het om breuken, bloedingen en ernstige kneuzingen."
Volgens Martijntje Bakker, directeur/bestuurder van VeiligheidNL, blijkt uit onderzoek dat fietshelmen de kans op hoofdletsel bij een ongeluk met 62 procent verlagen. Zeker bij kinderen en (al dan niet oudere) e-bikers.
Tot nu toe wil het kabinet niet weten van een verplichting, vanwege gebrek aan draagvlak onder de bevolking. VeiligheidNL hoopt daarom dat steeds meer mensen vrijwillig een fietshelm gaan dragen.
Dieptepunt in 1972
Overigens is het aantal mensen dat omkomt in het verkeer nog altijd aanzienlijk lager dan in de jaren 60 en 70. In 1972 werd een dieptepunt bereikt met 3264 doden. Daarna maakte de overheid meer werk van verkeersveiligheid, onder meer door in 1975 het dragen van een autogordel verplicht te stellen.
Mede daardoor nam het aantal verkeersdoden geleidelijk af tot 570 in zowel 2013 als 2014. Sindsdien is er weer sprake van een stijging. Net als in voorgaande jaren kwamen in 2022 meer mannen (522) dan vrouwen (215) om in het verkeer.
