Eerste officiële staatsbezoek Zelensky is niet voor niets aan Polen: 'Historische band'
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky had Warschau uitgekozen als locatie voor zijn eerste staatsbezoek sinds de oorlog is uitgebroken. En dat is niet alleen omdat Polen vluchtelingen opvangt, wapens levert en zich inzet voor meer wapenleveranties aan Oekraïne.
Beide landen hebben veel gemeen, waaronder een "troebele historie" met Rusland, zegt Iwona Gusc, cultuurhistoricus aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam in het radioprogramma Met het Oog op Morgen.
Dat de talen op elkaar lijken en de historie gelijkenissen vertoont zijn niet de enige verklaringen voor de warme band tussen deze buurlanden. Ook het heden en de toekomst binden deze bondgenoten. Voor Oekraïne zijn wapens op korte termijn belangrijk.
Polen ontpopte zich al vanaf het begin van de oorlog als trouwe bondgenoot en blijft ook steun leveren. De Poolse president had al besloten straaljagers te leveren, en dat worden er waarschijnlijk nog veel meer.
Polen is bereid alle MiG-29-gevechtsvliegtuigen die het bezit (28) naar Oekraïne te sturen, zegt president Andrzej Duda. Hij heeft Zelensky ook verzekerd dat Warschau zich op de volgende NAVO-top zal inspannen om meer militaire hulp voor Kyiv te realiseren en gaat zijn toegenomen invloed ook aanwenden om een NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne te bewerkstelligen.
Volgens president Zelensky gaat Polen zich ook inzetten om een "westerse coalitie" te vormen die straaljagers levert aan Oekraïne, net zoals bij de levering van tanks.
Duda hoopt op zijn beurt dat Polen een belangrijke rol kan vervullen bij de wederopbouw van het buurland. Een rol die niet alleen economisch interessant is, maar ook geopolitiek, zegt Gusc. De geboren Poolse ziet vanuit Nederland hoe Polen een steeds prominentere rol gaat spelen in Europa. "De oorlog heeft de positie van Polen binnen Europa versterkt", zegt ze.
'Diepe buiging'
Tot nu toe werden Ruslands directe buren Polen, Oekraïne en de Baltische Staten door sommigen gezien als "hysterische landen", zegt Gusc, die een irreële angst hadden voor de Sovjet-Unie en Rusland. "Nu zijn ze niet meer alleen die dwarsliggers, maar spelen ze een belangrijke rol", zegt de cultuurhistoricus. Zij betreurt het wel dat een oorlog nodig was om dit voor elkaar te krijgen.
Met al die belangen in hun hoofd kwamen Zelensky en zijn vrouw aan in Warschau, op uitnodiging van Duda. Dat de twee samen reizen is nog niet eerder gebeurd. Bij een eventuele aanslag of ongeluk moet een van tweeën eigenlijk in Oekraïne zijn.
"Dat Zelensky dit toch doet, geeft aan dat hij zich veilig genoeg voelt", zegt Gusc. "Dit is een diepe buiging voor Polen." Zelensky kreeg een hoge onderscheiding en sprak in het openbaar voor het Koninklijk Paleis in Warschau. Hij zei dat de landen "schouder aan schouder" staan.
'Even belangrijk als bezoek Biden'
Polen heeft nog een belang: er zitten op dit moment tussen de een en twee miljoen Oekraïense vluchtelingen in het land. "In Polen gaan ze ervan uit dat een deel daarvan blijft", zegt Iwona Gusc. "Er zijn altijd wel veel Oekraïners in Polen geweest, vaak waren dat arbeidsmigranten. Maar met deze nieuwe groep zijn nauwe banden van belang." Voor Zelensky was dit bezoek ook een mooie gelegenheid om Polen te bedanken voor de ruimhartige opvang van vluchtelingen.
Al met al heeft het staatsbezoek van Zelensky voor Gusc een grote historische waarde. "Dit is net zo belangrijk als het bezoek van de Amerikaanse president Biden aan Kyiv" zegt ze. "Het toont namelijk aan dat het centrum van Europa zich verplaatst, met een belangrijke rol voor Centraal- en Oost-Europa".
