Artsen zonder specialisatie worden ingezet in huisartsenpraktijken omdat die anders de roosters niet rond krijgen. Deze nieuwe ontwikkeling signaleert Nieuwsuur na gesprekken met huisartsenpraktijken en andere betrokkenen door het hele land. Zogenoemde basisartsen, die de basisopleiding geneeskunde hebben afgerond maar nog niet in opleiding zijn voor een specialisatie, mogen alleen onder strikte voorwaarden werken in een huisartsenpraktijk.
Het huisartsentekort in Nederland zal alleen maar toenemen. Door de vergrijzing en doordat huisartsen steeds vaker parttime werken, is de inschatting dat voor elke gepensioneerde huisarts twee of drie vervangers nodig zullen zijn. Dat terwijl de komende zes jaar 30 procent van de huisartsen met pensioen gaat.
Inmiddels is in alle hoeken van het land het tekort voelbaar. Volgens onderzoek door ABN Amro heeft wel 60 procent van alle huisartsenpraktijken in Nederland op dit moment een patiëntenstop. Deze trend wordt erkend door de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV).
Bemiddelaar Midas Buddemeijer van HuisartsenHulp.nl ziet een enorme vraag naar allerlei personeel voor huisartsenpraktijken. "Op dit moment staan er zo'n 133 vacatures voor een waarnemend huisarts uit, die gelijk aan de slag kunnen." Maar ook waarnemers zijn tegenwoordig schaars. Daarom zet hij sinds twee jaar ook basisartsen in. Inmiddels heeft hij 50 van dit soort artsen aan het werk gezet in huisartsenpraktijken. Volgens een recente uitvraag van onderzoeksinstituut Nivel worden er naar schatting in 200 huisartsenpraktijken basisartsen ingezet.
We moeten reëel zijn dat dit altijd het plan B is. Maar een basisarts is beter dan niks.
Eén van de belangrijkste voorwaarden die de huisartsenvereniging LHV in haar standpunt over basisartsen noemt, is de een-op-een relatie met een 'supervisor', een ervaren huisarts die de basisarts kan begeleiden. Ook moet de supervisor naar de praktijk komen wanneer dat nodig is. Basisartsen zijn namelijk bevoegd, maar niet per definitie bekwaam.
Spagaat
Bij de Veendokters in het Drentse Barger-Compascuum worden ook basisartsen ingezet. Zij worden begeleid door een huisarts die op 200 kilometer afstand zit, of ter plekke door een gepensioneerde huisarts die invalt. Praktijkmanager Jeanet Scheper: "Het is een spagaat waar je in zit. Als je het niet zou doen, dan wordt het nog veel enger. Dan worden de overbelaste praktijken in de regio nog meer belast. Dan vallen er misschien nog meer praktijken uit en hebben we nog meer patiënten zonder huisarts."
De huisartsenvereniging laat weten dat het inzetten van basisartsen geen langetermijnoplossing is. "Het streven blijft dus om de huisartsenpoel in de toekomst te vergroten met gekwalificeerde huisartsen met een huisartsopleiding." Ook Buddemeijer van huisartsenhulp.nl onderkent dat: "Ik denk wel dat we reëel moeten zijn dat dit altijd het plan B is. In elk geval is een basisarts beter dan niks."
In het rapport van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving wordt benadrukt hoe belangrijk het is dat een huisarts een vertrouwensband kan opbouwen met patiënten. Basisartsen inzetten op de plek van de huisarts past hier niet goed bij, erkent ook voorzitter van de Raad Jet Bussemaker: "Het is in ieder geval niet wenselijk. Dus we moeten er vooral voor zorgen dat we het ook weer aantrekkelijk maken voor huisartsen om die langdurige contacten met die groep patiënten aan te gaan. Dan is het heel goed dat een basisarts daarbij kan zijn, ervaring op kan doen en mee kan kijken, maar niet als structurele vervanging."
