Trump landt voor oog van VS in New York, heeft hij voordeel bij aanklacht?

• Wouter Hoogland

  redacteur Buitenland

In de VS gaat het al dagen nergens anders over: voormalig president Trump zal morgen officieel als verdachte in een strafzaak worden aangehouden, waarbij onder meer zijn vingerafdrukken worden afgenomen.

De landing van Trumps blauwe vliegtuig, iets voor 15.30 uur (Amerikaanse tijd) op het LaGuardia-vliegveld in New York, werd door tv-zenders live uitgezonden. Vervolgens stapte hij in een zwarte auto, waarna helikopters zijn colonne volgden tot de Trump Tower in hartje Manhattan. Bij de toren werd hij opgewacht door tal van cameraploegen en fotografen. Het onderstreepte de gigantische media-aandacht voor de zaak.

Trump komt aan op vliegveld LaGuardia in New York:

De precieze inhoud van de aanklacht is nog niet eens bekend, maar de Amerikaanse pers speculeerde al druk over welk effect het zal hebben op Trumps verkiezingscampagne voor 2024.

Volgens bronnen liggen er ruim dertig aanklachten rondom bedrijfsfraude klaar, waaronder Trumps mogelijke rol bij het betalen van zwijggeld aan pornoactrice Stormy Daniels. Toch lijkt Trump profijt te hebben bij het proces. In peilingen voor de Republikeinse presidentskandidaat begon Trump de laatste weken te zakken, maar sinds de aanklacht is zijn populariteit weer flink gestegen.

Positieve impuls

Veel Republikeinen hopen - en sommige Democraten vrezen - dat een strafproces tegen Trump hem alleen maar populairder maakt. In rechtse media gonst het woord 'martelaar' rond. Op Fox News werd al voorspeld dat een politiefoto van Trump op posters en t-shirts zal verschijnen en het zijn cult-status alleen maar zal vergroten.

Het is volgens CNN overigens nog niet zeker of er ook daadwerkelijk zo'n mug shot van Trump wordt gemaakt, omdat hij al een bekend gezicht heeft en er vrees is voor het lekken van de foto.

De fanatiekste supporters van Trump voelen zich zeker gesterkt. Een groot deel van de Republikeinen gelooft dat de onderzoeken deel zijn van een 'links complot' om Trump ten val te brengen. Volgens een peiling zien vier op de vijf Republikeinen de onderzoeken als een heksenjacht.

Het argument dat de aanklacht politiek gemotiveerd is, is gemakkelijk te maken: de openbaar aanklager in deze zaak, Alvin Bragg, is een gekozen Democraat. In conservatieve media wordt hij beticht van partijdigheid. Trump en andere Republikeinse politici claimen dat Bragg is betaald door de liberale miljardair George Soros, iets wat experts ontkennen.

Dat Trump het proces voor zijn gewin kan gebruiken, is al gebleken: binnen drie dagen nadat het nieuws over de aanklacht naar buiten was gekomen, haalde zijn campagne 7 miljoen dollar op.

Toch lijken het vooral de trouwe Trump-supporters te zijn die achter hem blijven staan. De meerderheid van de Amerikanen steunt de onderzoeken. Het deel dat gelooft dat Trump een misdrijf heeft gepleegd is kleiner, maar nog steeds een meerderheid.

Trumps naam keert terug in nog meer lopende onderzoeken. Zo wordt er gekeken naar zijn rol bij de Capitoolbestorming en naar mogelijke verkiezingsfraude in Georgia, waarbij Trump de gouverneur van die staat vroeg om "11.780 stemmen te vinden".

Dat juist de zaak rond het zwijggeld als eerste tot een aanklacht leidt, is omdat dit onderzoek al in 2018 begon na onthullingen van de New York Times. Naar verwachting komen er later dit jaar ook aanklachten in de andere onderzoeken, die tot serieuzere strafeisen kunnen leiden.

Aanvallen en vertragen

In juridische zin zal deze aanklacht in ieder geval geen gevolgen hebben voor Trumps campagne. In de Amerikaanse grondwet is niet vastgelegd dat iemand met een strafblad geen president mag worden. Alleen bij deelname aan 'opstand of rebellie' volgt uitsluiting voor publieke functies.

In theorie zou Trump zelfs vanuit de gevangenis campagne mogen voeren. Zover zal het waarschijnlijk niet komen, vanwege Trumps vaak gebruikte juridische tactiek. De New York Times omschreef die als 'attack and delay': val de aanklager en rechter aan op hun geloofwaardigheid en vertraag de rechtsgang zoveel mogelijk door op kleine punten dwars te liggen.

Het eerste deed hij al snel na de aanklacht. Op zijn sociale netwerk Truth Social noemde Trump de aanklager een "verdorven psychopaat" en hij schreef dat de rechter hem "haat". Vertragen bleek in het verleden ook een effectieve tactiek voor Trump. Volgens sommige analisten is het mogelijk dat dit proces voortsleept tot na de presidentsverkiezingen van 2024.