Defensie koopt voor miljarden aan nieuwe schepen en raketsystemen

Het kabinet wil de komende tijd voor miljarden aan nieuw defensiematerieel aanschaffen. Staatssecretaris Christophe van der Maat van Defensie kondigt in brieven aan de Tweede Kamer aan dat er nieuwe marineschepen worden besteld. Ook krijgen landmacht, luchtmacht en marine nieuwe raketsystemen.

Zo krijgt de landmacht weer de beschikking over eigen raketartillerie om vijandelijke doelen met meer precisie uit te schakelen. Nog dit jaar wordt het Israëlische Puls-systeem geleverd. Dat kan op grotere afstand doelen raken dan de pantserhouwitsers die nu gebruikt worden en die niet verder komen dan 50 kilometer.

Van der Maat had ook voor het Amerikaanse Himars-systeem kunnen kiezen, maar Puls kan meer raketten meevoeren en is binnenkort ook geschikt voor munitie die in Europa geproduceerd wordt. De Denen hebben ook het Israëlische systeem gekocht en Duitsland heeft interesse, schrijft Van der Maat.

Bunkers uitschakelen

De investeringen zijn volgens hem nodig, omdat de oorlog in Oekraïne heeft aangetoond dat meer vuursteun essentieel is. Vanaf zee en vanuit de lucht heeft de krijgsmacht nu geen bewapening die krachtig genoeg is en ver genoeg reikt om bijvoorbeeld bunkers uit te schakelen.

Daarom worden Nederlandse onderzeeboten, fregatten en F35-straaljagers uitgerust met langeafstandswapens die dat wél kunnen. De marinevaartuigen worden bewapend met kruisraketten. De Amerikaanse Tomahawks krijgen daarbij de voorkeur boven andere systemen op de markt, omdat ze als enige een bereik van 1000 kilometer hebben.

Voor de F35 is gekozen voor een Amerikaans bewapeningssysteem van Lockheed, dat ook een bereik heeft van ongeveer 1000 kilometer. Ook de NAVO-partners Duitsland, Finland en Polen schaffen dit wapen aan.

"Met de nieuwe systemen geeft Defensie verder invulling aan de gemeenschappelijke gevechtskracht en afschrikking van de NAVO. Nederland laat hiermee zien verantwoordelijkheid te nemen door hier een sterke bijdrage aan te leveren", zegt de staatssecretaris. Hij gaat ervan uit dat de raketsystemen in totaal tussen de 2 en de 3,25 miljard euro gaan kosten.

Fregatten

Verder moet de marine vanaf 2029 beschikken over twee nieuwe fregatten voor het opsporen en bestrijden van onderzeeboten. Ze moeten de twee M-fregatten vervangen, die het einde van hun levensduur hebben bereikt. De schepen maken deel uit van een gezamenlijk project met de Belgen, die er ook twee zullen aanschaffen.

Aanvankelijk was het de bedoeling dat het eerste fregat in 2025 zou gaan varen, maar het project bleek complexer dan gedacht. Ook zijn de schepen fors duurder geworden. Volgens Van der Maat zijn de kosten gestegen door de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne. Bovendien is er een aanpassing gedaan om de schepen stiller en schokbestendiger te maken.

Met de aanschaf van de twee fregatten is een bedrag van bijna 1,9 miljard euro gemoeid. Ze worden gebouwd door de Nederlandse scheepsbouwer Damen. Het eveneens Nederlandse Thales levert de radar- en vuurgeleidingssystemen.

Op verzoek van de Tweede Kamer zullen de twee nieuwe marineschepen genoemd worden naar vrouwen die een grote betekenis hebben gehad voor de Nederlandse vrijheid. Welke vrouwen dat zijn, is nog niet bekend.