Irritatie op EU-top over Duits verzet tegen ban op benzineauto
EU-regeringsleiders komen vandaag in Brussel bij elkaar voor een tweedaagse top. Volgens de officiële agenda zullen ze het hebben over munitie voor Oekraïne, migratie en de overgang naar een groene economie. Toch gaat de aandacht voorlopig vooral uit naar een onderwerp dat in de wandelgangen besproken zal worden: het verbod op de verkoop van auto's met benzinemotoren vanaf 2035. Sinds een paar weken blokkeren de Duitsers dit wetsvoorstel van de Europese Commissie, terwijl de zaak eigenlijk al beklonken leek.
De landen hoefden alleen nog hun handtekening onder de wet te zetten, niet meer dan een formaliteit. Dat het voor de EU zo belangrijke Duitsland twee weken geleden alsnog weigerde dat te doen, valt niet goed in Brussel. "Je verwacht dit van Hongarije of Polen", zegt een EU-diplomaat. Van Duitsland wordt een constructievere houding verwacht. "Nu stellen de Duitsers zich op als een stampvoetende kleuter, die alsnog zijn zin probeert te krijgen."
Het voorstel maakt deel uit van de klimaatplannen van Eurocommissaris Frans Timmermans. Er werd maandenlang onderhandeld tussen de EU-lidstaten en het Europees Parlement. Het uiteindelijke akkoord bepaalde dat, op een enkele uitzondering na, vanaf 2035 geen nieuwe auto's met verbrandingsmotor meer gemaakt mogen worden. Ook Duitsland stemde voor, maar op het allerlaatste moment kwam het land daarvan terug, tot grote irritatie van andere EU-lidstaten.
Timmermans ziet een risico dat dit bij andere wetsvoorstellen ook kan gebeuren. "Als dit eenmaal de norm wordt, dan wordt het op andere dossiers ook lastiger. Dus iedereen die terugkomt van zijn stemgedrag moet zich daar goed van bewust zijn."
E-fuels
De Duitsers willen dat auto's die op e-fuels rijden na 2035 nog wel gemaakt mogen worden. E-fuels zijn synthetische brandstoffen op basis van waterstof en koolstof. In theorie stoten auto's die erop rijden net zo weinig uit als elektrische auto's. En omdat de e-fuels gewoon in je benzinetank kunnen, willen de Duitsers bij nader inzien toch niet helemaal af van auto's met een verbrandingsmotor.
Bij het bereikte akkoord beloofde de Europese Commissie al wel om op termijn de mogelijkheden met e-fuels te onderzoeken. Een stevigere toezegging zat er niet in, omdat de meesten in Brussel constateren dat de techniek van de e-fuels nog in de kinderschoenen staat. De brandstoffen worden nog nauwelijks geproduceerd en voor het maken ervan is veel meer elektriciteit nodig dan voor de productie van batterijen. Bovendien: de meeste autoproducenten zetten ook liever in op elektrisch.
De Duitsers zeggen nu dat de belofte van de Europese Commissie te vrijblijvend is. En een coalitie van wat ze zelf noemen 'autominnende landen' steunt Duitsland. Dat zijn onder meer Italië, Tsjechië en Polen. Toch vinden de meeste andere EU-landen dat Duitsland zijn hand overspeelt. Ze zien de houding van Duitsland vooral als een wanhopige poging van het autoland om zich op te werpen als de ultieme beschermer van auto's met een verbrandingsmotor. En als een manier van de Duitse regeringspartij FDP om wat te doen aan de dalende populariteit. Bij die partij begon het verzet in Duitsland.
De afgelopen weken is geprobeerd de Duitsers tegemoet te komen. De Europese Commissie wilde beloven dat er voor auto's op e-fuels inderdaad een uitzondering zou komen. Maar dan wel onder voorwaarden: voor een beperkt aantal auto's, en alleen als die auto's ongeschikt gemaakt kunnen worden voor gewone brandstof. Dat bleek voor de Duitsers onvoldoende.
Duits trucje
Terwijl men de kwestie wilde oplossen voor de EU-top van vandaag, komt die nu toch terecht bij de regeringsleiders. En die hebben genoeg voer voor discussie. Want wat zijn akkoorden nog waard als landen daar gewoon weer van terugkomen? Welke landen zullen dit Duitse trucje binnenkort herhalen? Hoe zal dit het toch al ingewikkelde wetgevingsproces in Brussel verder vertragen?
Timmermans zegt dat het er vooral om gaat de Duitsers uit te leggen wat bedoeld wordt met de eerdere toezegging over e-fuels. "Ze vragen niet om een akkoord waar ze eerder voor hebben gestemd open te breken."
Een harde deadline wanneer de kwestie opgelost moet zijn, is er niet. En aangezien het onderwerp niet officieel op de agenda staat, hoeven de regeringsleiders er geen conclusies over te presenteren. We zullen vandaag en morgen dus moeten zien hoe hoog andere landen de druk op Duitsland zullen opvoeren.
Dat die andere landen de Duitsers nog verder tegemoet zullen komen op het gebied van e-fuels is niet waarschijnlijk. Dat zou betekenen dat het verbod op verbrandingsmotoren terug naar de tekentafel moet en dat opnieuw onderhandeld moet worden met het Europees Parlement. Vertraging voor de klimaatplannen dus. In de woorden van een EU-ambtenaar: "Het zal toch niet zo zijn dat Duitsland het halen van de klimaatdoelen om zeep helpt?"
