Vrijspraak turntrainer Wevers in hoger beroep; turnbond vreest negatief effect uitspraak

De beroepscommissie van het Instituut Sportrechtspraak (ISR) heeft turncoach Vincent Wevers in hoger beroep vrijgesproken van grensoverschrijdend gedrag. Dat heeft de beroepscommissie van het ISR donderdag aan de betrokken partijen laten weten.

De klachten over Wevers hadden betrekking op fysieke mishandeling, negeren van blessures, schelden, schreeuwen, machtsmisbruik, isoleren van sporters en wegen van turnsters in de zaal.

Rammelend onderzoek

De tuchtcommissie van het ISR had Wevers, vader van olympisch kampioene Sanne (2016), eind april 2022 al vrijgesproken. In het vonnis sprak de tuchtcommissie destijds van een rammelend onderzoek door het ISR en oordeelde tevens dat onvoldoende was komen vast te staan dat de turntrainer zich schuldig heeft gemaakt aan tuchtrechtelijk verwijtbaar gedrag.

De aanklager van het ISR was tegen die uitspraak in beroep gegaan. Wevers was overigens niet aanwezig bij de de behandeling van de eerste zaak, maar meldde zich eind oktober wel met zijn vrouw en dochters bij het hoger beroep.

"De commissie van beroep komt net als de tuchtcommissie in eerste aanleg tot de conclusie dat de verklaringen die zijn opgenomen in het onderzoeksrapport niet als bewijs kunnen worden gebruikt", schrijft de beroepscommissie donderdag in de geanonimiseerde uitspraak. "Het onderzoeksrapport bevat onvoldoende gegevens om de betrouwbaarheid van die verklaringen te kunnen beoordelen."

Tuchtreglement niet van toepassing

De beroepscommissie van het ISR meldt verder in het oordeel dat diverse klachten over grensoverschrijdend gedrag van Wevers gaan over een periode van 1998 tot 2012.

"De KNGU is per 1 januari 2011 aangesloten bij het ISR voor het algemeen tuchtrecht. Dit brengt met zich mee dat op gedragingen voor 1 januari 2011 niet het Tuchtrecht 2020 van toepassing is. Om deze reden kan geen oordeel worden gegeven over de tuchtrechtelijke verwijtbaarheid van gedragingen die de beklaagde voor 1 januari zou hebben verricht", schrijft de beroepscommissie, waarmee een groot deel van de klachten verviel.

Daarnaast vindt de commissie sommige verklaringen niet accuraat. Uiteindelijk zijn alleen gedragingen van de coach tussen 1 januari 2011 en 31 december 2011 getoetst.

Joy Goedkoop, die Wevers betichtte van mishandeling, wil niet direct negatief oordelen na de uitspraak. "Er zijn zoveel turnsters en andere sporters die hun eigen ervaringen met grensoverschrijdend gedrag eindelijk hebben durven en kunnen delen. De bevestiging van een ISR of excuses van een trainer heb je niet nodig om te weten wat er is gebeurd en daarvan te leren en te helen", reageert de oud-turnster.

Zwijgcultuur doorbroken

"Iedereen die onderdeel was van dit systeem, weet heel goed hoe het eraan toeging. Wij kunnen onszelf elke dag oprecht in de spiegel aankijken en trots op onszelf zijn dat we de angst en zwijgcultuur hebben doorbroken door eindelijk voor onszelf op te komen. Dat het systeem ons dan wederom in de steek laat, is voor mij alleen maar een teken dat de cultuurverandering niet alleen in de turnwereld plaats moet vinden", meent Goedkoop.

'Triest en lachwekkend'

Oud-turnster Petra Witjes, een van de melders die zich vorig jaar bij de tuchtzaak al zeer kritisch uitliet over de handelwijze van het ISR, noemt het vonnis van de beroepscommissie triest en lachwekkend.

Witjes wil alleen schriftelijk op het vonnis in de zaak-Wevers reageren. "Het komt erop neer dat er opnieuw niet op inhoud is beoordeeld, kennelijk staan vooral procedurele zaken voorop. Met andere woorden, in mijn ogen is de hele zaak voor niets geweest."

"Kennelijk kunnen de beschuldigingen van voor 2011 niet worden beoordeeld, omdat de KNGU toen nog geen lid was van het ISR. Dat had het ISR en de KNGU van tevoren toch al moeten weten. Dat wisten ze toch vorig jaar ook al toen de zaak voor het eerst werd behandeld."

Volgens Witjes komt opnieuw de vraag naar boven of het instituut ISR wel in staat was de tuchtzaken in het turnen af te handelen. "Dat heb ik me 2,5 jaar geleden al afgevraagd. Opnieuw blijkt dat ze bij het ISR maar wat deden. Er is een juridisch steekspel over de hoofden van de klagers gespeeld, zonder te beseffen dat het over mensenlevens gaat. Ik kan blijven roepen en waarschuwen, maar als de ogen en oren niet geopend zijn heeft het geen nut. Ik laat de zaak maar voor wat het is."

'Uiting van frustratie'

KNGU-directeur Remco Boer kan zich de boosheid van Witjes voorstellen. "Ik snap haar beleving. Het is denk ik ook een uiting van frustratie. Een frustratie die ze eerder in het proces al heeft gehad en die nu natuurlijk weer opvlamt."

"Lachwekkend zou niet de kwalificatie zijn die ik eraan geef", voegt hij daaraan toe. "Ik denk dat we in het sporttuchtrecht nog slagen moeten maken om het daadwerkelijk goed en effectief te krijgen."

"Daar heeft de minister zich recent over uitgesproken. Het NOC*NSF is daar mee bezig, met de sportbonden. Dus we zitten in een traject waarmee we vooral door moeten gaan en naar de toekomst moeten kijken. Voor de melders die nu naar voren zijn gestapt, blijft het echter enorm zuur."

De zaak-Wevers vloeide voort uit verklaringen van turntrainer Gerrit Beltman in de zomer van 2020. Die liet weten in het verleden turnsters te hebben mishandeld en vernederd. Daarna ontplofte de turnwereld en kwamen er ook talrijke beschuldigingen van (oud)turnsters richting trainers die betrokken waren bij de begeleiding van turnsters uit de nationale selectie. Oud-turnster Joy Goedkoop bijvoorbeeld beschuldigde Wevers bij de NOS van mishandeling.

Zaken tegen toptrainers

Het ISR behandelde de afgelopen jaren zaken tegen voormalig bondscoach Gerben Wiersma (tegenwoordig bondscoach in Duitsland) en de clubcoaches Nico Zijp, Patrick Kiens, Wolther Kooistra, Claudia Werkhoven, Frank Louter en Wevers.

Wiersma werd in hoger beroep schuldig bevonden, maar kreeg geen straf omdat hij zich jarenlang heeft ingezet voor een veilig sportklimaat in de turnwereld. Kiens werd vrijgesproken, maar ging later akkoord met een schikking omdat er een hoger beroep zat aan te komen. Hij werkt tegenwoordig voor de Roemeense turnbond.

Frank Louter werd schuldig bevonden aan ongewenst gedrag, maar kreeg geen straf. Zijp (in hoger beroep), Kooistra, Werkhoven en Wevers zijn vrijgesproken. Wevers is inmiddels met een eigen profteam begonnen in de Achterhoek.