Van Leeuwen is en blijft voetbaltrainer in Oekraïne: 'Tijdens luchtalarm trainen we door'

Een jaar oorlog of niet, in Oekraïne wordt nog gewoon gevoetbald. In de nationale competitie, de Premjer Liha, is één Nederlandse trainer actief: Patrick van Leeuwen is de coach van Zorya Loehansk, de huidige nummer vier.

Afgelopen zomer maakte de 53-jarige Van Leeuwen de overstap van het Israëlische Maccabi Tel Aviv naar Oekraïne, met Raymond Atteveld als assistent. Tegen Omroep West vertelde Van Leeuwen over zijn ervaringen.

"Op het moment dat ik met de club in gesprek was, zou de competitie in het buitenland starten. Er werd gesproken over Polen en Turkije", vertelt Van Leeuwen. Maar het liep anders: president Volodymyr Zelensky besloot dat de competitie gewoon in eigen land moest doorgaan.

"Zodat er op die manier enige vorm van motivatie was richting alle landgenoten: dat er ook iets positiefs gebeurde in het land", aldus van Leeuwen. "Het was een boodschap die niet alleen voor de Oekraïners en de fans bestemd was, maar ook naar de buitenwereld toe. Dat mensen en atleten, ondanks de oorlog, toch doorgaan met het ontwikkelen van zichzelf in de sport."

Jeugdopleiding Sjachtar Donetsk

Tussen 2006 en 2013 was van Leeuwen ook al werkzaam in Oekraïne, in de jeugdopleiding van Sjachtar Donetsk, de komende tegenstander van Feyenoord in de Europa League. Hij vertrok vlak voor de Russische annexatie van De Krim naar de Kazachse club Kairat, waar hij technisch directeur werd. Daarna volgde een periode in Israël, waar het ook niet altijd even rustig is.

"Daar werd ook gewoon doorgevoetbald. We zaten toen elke keer precies buiten het gebied waar raketten konden vallen. In Tel Aviv hield het op dat moment in dat we in Netanya gingen trainen, omdat we dan buiten de raketten zaten. Maar dat was maar een paar weken per jaar."

In Oekraïne is de situatie een stuk intenser. In Loehansk, in het oosten van het land, is de strijd zo hevig dat er überhaupt niet kan worden gevoetbald. Zorya speelt zijn thuiswedstrijden dan ook in Kyiv, maar ook daar is het zelden rustig.

"Er vliegt van alles over. Het ene moment kunnen het raketten zijn en de andere keer een drone. Maar het kan ook een vliegtuig zijn dat opstijgt en wat 'baantjes trekt' langs de grens. In Oekraïne gaat dan direct het luchtalarm, want dat wordt gezien als dreiging."

Luchtalarm klinken

In de eerste seizoenshelft is het luchtalarm een paar keer afgegaan tijdens een training. "Die klinken vaak wat verder weg, dus er komt geen verzoek om te stoppen. We trainen gewoon door, met hetzelfde enthousiasme en intensiteit zoals het normaal gaat."

Echt onveilig heeft Van Leeuwen zich nog niet gevoeld. "Tijdens het voetballen heb ik nog geen voorval gehad om richting de grens te gaan en het land te verlaten. Daarin blijven Raymond Atteveld en ik redelijk rustig. Als het moment komt dat we allebei denken dat er iets moet gebeuren, doen we dat."

Zorya Loehansk hervat de competitie op 5 maart. Tijdens de winterstop verbleef de selectie op trainingskamp in Turkije, op het moment van de verwoestende aardbevingen. "Wij zaten honderden kilometers verderop, maar we hebben het wel gevoeld. Ons hotel schudde, maar uiteindelijk zijn er geen dingen bij ons gebeurd."

Geen buitenlandse spelers

Ondanks alles hervat Van Leeuwen met zijn jonge selectie de competitie met goede moed, met zeven punten achterstand op koploper SK Dnipro-1 en twee punten of Sjachtar Donetsk en Dynamo Kyiv. Vrijwel alle buitenlandse spelers hebben Oekraïne verlaten, waardoor veel jonge binnenlandse talenten de kans krijgen.

"Mijn ervaring met de jeugd was ook een van de bijkomstigheden om hier aan de slag te gaan", zegt Van Leeuwen, die begin deze eeuw ook zes jaar werkzaam was bij de jeugdopleiding van Feyenoord.

Van Leeuwen: "Het blijft een uitdaging om de jongens zover te krijgen en ze erin te laten geloven. Uiteindelijk heeft iedereen hetzelfde probleem: niemand heeft goede buitenlanders die vroeger het niveau van iedereen omhoog brachten. De verschillen zijn er, maar de kansen zijn er voor iedereen om mee te doen. De topploegen hebben veel kwaliteit ingeleverd."

Positief blijven

Wat betreft de toekomst probeert Van Leeuwen ondanks alles positief te blijven: "Ik hoop dat iedereen wat verstandiger wordt en dat de mensen in Oekraïne weer aan een opbouw kunnen gaan denken. Het lijkt er niet op, maar laten we van het positieve uitgaan dat er een oplossing gaat komen. Het hele oosten ligt plat. Dat was een bloeiend industriegedeelte met veel werkgelegenheid. Heel veel gezinnen blijven achter zonder huizen en appartementen en moeten op zoek naar iets anders."