Van der Wal: dit jaar nog geen dwang om boeren uit te kopen

Het kabinet wil dit jaar nog geen boeren dwingen om te stoppen met hun bedrijf. Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof kijkt eerst wat veebedrijven op vrijwillige basis met hun bedrijf willen doen. Pas in een volgende fase wordt gekeken naar een "dwingend instrumentarium".

"Dat is na 2023", maakte de minister duidelijk in het Tweede Kamerdebat over de aanpak van de zogenoemde piekbelasters. Dat zijn zo'n 3000 boeren, en andere bedrijven, die veel stikstof uitstoten en daardoor de natuur aantasten. "We doen het fase na fase. Stap één is de vrijwillige uitkoop en daarna kijken we per gebied hoe het er voorstaat en of er dwingende instrumentarium nodig is."

Vooral regeringspartij D66 wil dat boeren sneller gedwongen worden om hun veestapel in te krimpen. D66-Kamerlid De Groot wil dat het kabinet in november al start met "het verplichte instrumentarium", zoals bijvoorbeeld onteigening.

Spoor

Van der Wal zet vooral in op vrijwilligheid, omdat dit volgens haar ook het snelste werkt. Boeren krijgen dan een financiële vergoeding en werken gemakkelijker mee. Bij dwang kan een veehouder naar de rechter stappen en kan uitkoop jaren duren. "Snelheid creëer je met een vrijwillig spoor. Verplichting kan jaren duren", aldus Van der Wal. "Dwang is een stok achter de deur."

Het kabinet heeft haast, want de uitvoering van het plan om in 2030 de totale stikstofuitstoot met 50 procent te hebben verlaagd heeft al veel vertraging opgelopen. Omdat er zoveel schade is ontstaan aan de natuur, liggen nu allerlei bouwprojecten stil. Want ook bij bouwen wordt stikstof uitgestoten en dat mag niet meer.

'Deuk in pak boter slaan'

De Tweede Kamer maakt zich zorgen dat "Nederland op slot zit", zoals de stilliggende bouwprojecten worden genoemd. Minister Van der Wal komt in april met informatie over financiële regelingen voor de piekbelasters en andere boerenbedrijven. De minister zegt dat er een "fors aantrekkelijke regeling" komt voor iedereen die meehelpt aan het beperken van de beschadigende stikstof. "Dan kunnen we een deuk in een pak boter slaan."

Maar die regeling wordt maar voor een beperkte tijd opengesteld, ook om de druk op de ketel te houden. "Vrijwillig is niet vrijblijvend."