Vertrouwde Britse voetbalstem John Motson (77) overleden

• Wilco Tielemans

  redacteur Online

Hij was generaties lang de stem van het voetbal in Engeland en volgens velen de beste commentator ooit. Oud-voetbalcommentator John Motson is op 77-jarige leeftijd overleden.

Zijn grote doorbraak voor het televisiepubliek kwam in 1972, toen het nietige Hereford United in eigen huis het grote Newcastle United versloeg. De 1-1 van Ronald Radford, een pegel op een modderig veld, ging de geschiedenisboeken in als een van de mooiste goals ooit in het FA-bekertoernooi. En daarmee het commentaar ook.

Stem van elke finale en FIFA

"Als Ronnie die gelijkmaker niet had gemaakt en zijn ploeg Newcastle niet had verslagen, denk ik niet dat ik hier nu met je zou praten", zei Motson een halve eeuw later tegen een journalist. "Het veranderde mijn leven, ik had nog geen vaste aanstelling bij de televisie op dat moment."

In 1977 mocht hij voor het eerst de finale van de FA Cup doen. Daarna was hij bij de BBC de stem van elke grote voetbalfinale. 'Motty' deed uiteindelijk tien EK's, tien WK's, twee Olympische Spelen en 29 FA Cupfinales.

Gamers kennen zijn stem van de populaire FIFA-spellen van EA Sports. Vanaf FIFA96 was zijn commentaar daar te horen.

Miljoenen Britten groeiden op met zijn stem op de televisie. Waar John Webster en later James Alexander Gordon en Charlotte Green de voetbaluitslagen in het blokje 'Classified Football Results' op de radio voorlazen, was Motson de man van het commentaar. Bijna 2500 wedstrijden versloeg hij sinds 1971 op de BBC-televisie.

De BBC stelde een video samen van het beste werk van John Motson:

Oud-verslaggever van NOS Studio Sport Eddy Poelmann kende Motson goed. Op het WK van 1974 in Duitsland bemiddelde hij tussen Johan Cruijff en buitenlandse journalisten, onder wie John Motson, die iets met de Nederlandse vedette wilden voor hun krant of programma. "Daarna bleven we elkaar overal tegenkomen. Als ik in Engeland bijvoorbeeld trainer Alex Ferguson wilde spreken, ging dat via Motson."

Poelmann en zijn vrouw waren op het feest dat Motson thuis gaf toen hij met pensioen ging. "Hij bewaarde alles, planken vol mappen had hij daar. Als je hem vroeg naar de FA-cupfinale van 1979 trok hij zo zijn geschreven wedstrijdaantekeningen tevoorschijn."

De twee spraken elkaar voor het laatst afgelopen zomer, toen Poelmann zijn vriend belde voor zijn verjaardag. "Hij had wat gezondheidsproblemen maar deed daar erg luchtig over toen, net als over zijn leeftijd."

"Engeland is verliefd op zijn stem", zei NOS-presentator Tom Egbers bij het BBC-afscheid van Motson in 2017. "Een stem van kristal. De stem van Motson hoort bij Engeland zoals de Big Ben en Upstairs, Downstairs bij Engeland horen."

"Als je hem hoort, voel je dat je in een stadion bent. Geen grappen, geen uitzonderlijke bijzinnen. Hij kan zich op dezelfde manier opwinden als een supporter die achter het doel staat."

Pen, geen laptop

In het afscheidsgesprek met de werkgever die Motson tientallen jaren trouw bleef, valt zijn bescheidenheid op. Hij noemt het aantal camera's op een voetbalveld als hem wordt gevraagd naar de grootste verandering in al die jaren. Hij vond het niet erg dat hij in zijn beginjaren nog geen momenten op het veld kon terugkijken - de herhalingen werden pas in de montage toegevoegd aan de samenvattingen. Het dwong hem vooral om goed te kijken. "Net als de scheidsrechter, zonder hulpmiddelen."

Hij maakte tot zijn laatste wedstrijd aantekeningen met een pen. Motson was niet van de moderne technologie, gebruikte geen laptop. Hij belde zo vaak als dat kon voor een wedstrijd met de coaches van beide elftallen, "of iemand anders die ik bij een club kende", om iets over de tactiek, de opstelling of een blessure te weten te komen. Het hoorde bij zijn voorbereiding.

Zijn laatste wedstrijd was in Londen. Crystal Palace tegen West Bromwich Albion. Na afloop werd hij op het veld gehuldigd en getrakteerd op een minutenlang applaus. Hij nam het schuchter in ontvangst en zei later dat dat eigenlijk helemaal niet had gehoeven. "Ik deed gewoon mijn werk."