Dodelijke inval in Jenin door leger Israël 'kan begin zijn van hardere aanpak'

• Eliane Lamper

  redacteur Online

De grote Israëlische aanval in Jenin is een nieuwe escalatie in het al langer oplaaiende geweld tussen Israël en de Palestijnen. Bij een drie uur durende inval in een vluchtelingenkamp in het noorden van de bezette Westelijke Jordaanoever kwamen negen Palestijnen om het leven. Het is de dodelijkste Israëlische actie in twintig jaar tijd.

Zeven gewapende mannen en twee ongewapende burgers kwamen om het leven, melden de Palestijnse autoriteiten. Een van de burgerdoden is een oudere vrouw. Later schoot het leger nog een Palestijn dood. Daarmee zijn er alleen deze maand al 30 Palestijnen om het leven gekomen bij Israëlische acties.

"Plotseling kwam de aanval vanochtend", zegt Sakir Khader, een Palestijns-Nederlandse documentairemaker, die op dat moment aanwezig was in het vluchtelingenkamp. "Al dagen hing er een drone in de lucht, en waren ze in het kamp gespannen over wanneer er een aanval zou komen. Nu hebben we negen mensen moeten begraven."

Drie dagen van rouw

"Zo'n bloedige aanval als deze hebben we lang niet gezien", zegt Erella Grassiani, antropoloog aan de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in het Israëlische leger. "Deze inval kan het begin zijn van een nog hardere aanpak van het leger, wat een weergave is van de nieuwe radicaalrechtse ministers die er nu zitten."

Op de Westoever hangen de vlaggen de komende drie dagen halfstok. President Abbas van de Palestijnse Autoriteit kondigde een periode van nationale rouw aan. De woordvoering van de president noemt de dodelijke inval "een slachting door de Israëlische bezettingsregering". In reactie hierop verbraken de Palestijnse veiligheidsdiensten de banden met Israël, die gewoonlijk samenwerken om militanten op te sporen.

Naar eigen zeggen was het Israëlische leger op zoek naar militanten van Islamitische Jihad. Zij zouden meerdere grote terreuraanslagen voorbereiden. Bij de inval kwam het tot een clash met gewapende Palestijnen. "Het leger doet bijna elke nacht invallen op de Westoever waarbij mensen worden gearresteerd onder de noemer van terrorisme", zegt Grassiani. "Vaak vallen daar ook doden bij."

De Palestijnse Autoriteit hekelt de stilte vanuit de internationale gemeenschap over de aanval. Het Amerikaanse buitenlandministerie zegt bezorgd te zijn over de situatie en roept op tot deëscalatie. "De Verenigde Staten en Europa veroordelen de schendingen van Israël niet, dat is zorgelijk", zegt Grassiani. De antropoloog ziet dat dit al jaren niet meer gebeurt, ook niet als er kritische rapporten van mensenrechtenorganisaties naar buiten komen.

Dodelijk jaar op Westoever

Met de dodelijke inval neemt de vrees voor nog meer geweld toe, ook van Palestijnse kant. Een woordvoerder van Hamas, de militante groep die de macht heeft in Gaza, zegt dat de Israëlische regering met de inval de situatie op scherp zet. Het Israëlische leger zegt voorbereid te zijn op mogelijke raketbeschietingen vanuit de Gazastrook.

Op de Westoever neemt de steun voor gewapend verzet en een nieuwe volksopstand toe, blijkt uit een recente enquête. Het gewelddadige optreden van het Israëlische leger in het gebied is daar de aanleiding voor.

Door de invallen door het Israëlische leger in steden als Nablus en Jenin komen vaak jonge mannen om het leven. Op de Westelijke Jordaanoever werden vorig jaar 154 Palestijnen gedood, blijkt uit cijfers van de Verenigde Naties. Dat is het hoogste aantal sinds 2005, toen het einde van de Tweede Intifada werd ingeluid.

"Het leven op de Westoever was jarenlang veel rustiger dan in Gaza", zegt documentairemaker Khader, die voor werk en familie vaker op de Westoever verblijft. "Maar je ziet nu dat de nieuwe generatie strijdvaardig is, en dat ze hun leven willen geven."

In Nieuwsuur sprak ook oud-correspondent Ties Brock over de gebeurtenissen in Jenin: