'Meer handhaving en kenniscampagne nodig om drankrijden te voorkomen'

Het zou goed zijn als de politie rond de jaarwisseling extra controleert op het gebruik van alcohol in het verkeer. Dat zegt Wim van Dalen, directeur van het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP.

"Handhaving blijft het beste wapen", zegt Van Dalen. "Maar er moet ook worden benadrukt hoe slecht alcohol is. Dat maakt dit kerstweekend pijnlijk duidelijk."

Afgelopen weekend gebeurden in Oss en Rotterdam dodelijke ongelukken waarbij bestuurders onder invloed waren. In Oss, waar een 14-jarige jongen om het leven kwam, was alcohol in het spel. In Rotterdam heeft de politie nog niet bekendgemaakt of het ging om drugs of om alcohol. Daar vielen drie doden.

Meer boetes

Feit is dat dit jaar meer mensen zijn gepakt voor rijden onder invloed, terwijl er niet meer controles zijn. Toch geven onderzoekers Van Dalen gelijk dat het effectief zou zijn om meer te controleren. Geschat wordt dat elke verdubbeling van het aantal alcoholcontroles leidt tot een kwart minder alcoholovertreders.

Van Dalen zou graag zien dat bij het naar buiten brengen van de cijfers over verkeersdeelnemers onder invloed een onderscheid wordt gemaakt tussen drank en drugs. "Dan kun je ook gericht beleid maken en dan zul je ook zien dat de grote meerderheid van de mensen die onder invloed rijdt, dit doet onder invloed van alcohol."

Hoeveel verkeersdoden er exact vallen door bestuurders die onder invloed zijn, is lastig te zeggen. De SWOV, die wetenschappelijk onderzoek doet naar verkeersveiligheid, schatte eerder dat tussen de 12 en 23 procent van de verkeersdoden veroorzaakt wordt door alcohol.

Maar hoeveel het er afgelopen jaar exact waren is niet bekend. Het is ook lastig bij te houden doordat er geen tests plaatsvinden bij bestuurders onder invloed die zelf om het leven komen. De politie concludeerde voor de coronapandemie dat er steeds vaker alcohol in het spel is bij dodelijke ongelukken.

Behalve dat er meer boetes zijn uitgeschreven, blijkt ook dat het percentage mensen die gepakt worden bij een alcoholcontrole in het weekend, in vijf jaar bijna is verdubbeld. In 2017 bleek dat 1,4 procent van de automobilisten onder invloed was van alcohol, in 2022 was dat 2,6 procent.

Meer kennis nodig

Deze cijfers roepen de vraag op of de Bob-campagne wel effectief genoeg is. De SWOV zegt dat dit onmogelijk te meten is. Bij STAP willen ze een campagne die verder gaat dan alleen de Bob-campagne. "Ooit was er de campagne: drank maakt meer kapot dan je lief is. En dat is ook zo. Het gaat verder dan alleen het rijden met drank op", zegt Van Dalen.

Hij pleit dan ook voor een kenniscampagne over alcohol. Want niet alleen in het verkeer leidt alcohol tot problemen. "Het is ook slecht voor je gezondheid", zegt Van Dalen, die het ministerie heeft geadviseerd met een campagne te komen om de kennis over de gevolgen van alcohol te vergroten.

STAP hoopt op die manier op meer draagvlak voor meer ingrijpende maatregelen. Denk aan het verhogen van accijns of het beperken van het aantal verkooppunten.