Onrust in Peru wordt explosief: 'Er is hier al jaren een politieke crisis'
Peru is diep verdeeld na de afzetting van president Castillo, begin december. Bij felle protesten tegen Castillo's gevangenneming zijn er volgens de BBC al zeker twintig doden gevallen. Treinen en bussen rijden niet, vliegvelden zijn gesloten, wegen geblokkeerd. Wat is er aan de hand in het Latijns-Amerikaanse land?
Met name buiten de hoofdstad Lima is het verzet hevig. In armere steden als Ica, Cuzco en Ayacucho is de socialistische oud-plattelandsleraar Castillo geliefd en eisen aanhangers zijn vrijlating en nieuwe verkiezingen. De situatie is daar explosief.
De protesten komen niet uit de lucht vallen. Peru heeft een lange geschiedenis van politieke onrust, met corruptieschandalen en meerdere presidenten die van de troon werden gestoten. Na de afzetting van Martin Vizcarra in november 2020, kreeg Peru binnen een week drie keer een nieuwe president.
"Maar dit is geen gewoon protest", stelt Raphael Hoetmer. De Nederlander werkt al jaren in Lima en ziet de protesten van dichtbij. "Er heerst echt een gevoel dat er actie nodig is. De economische groei is enkel een minderheid ten goede gekomen. Vaak houden de burgers zich in of zijn protesten heel lokaal, maar nu gaan ze naar buiten."
Veel toeristen zitten vast door de onrust en smeken om hulp:
Sinds begin deze eeuw gaat het Peru economisch voor de wind. Het land werd rijker, maar de meeste Peruanen profiteerden er niet van. De protesten gaan over veel meer dan alleen de afzetting van Castillo, zegt Hoetmer. "Ze zijn eigenlijk tegen de gehele politiek. Men zegt dat alle politici weg moeten, zodat er nieuwe kunnen komen. Sommigen eisen zelfs een nieuwe grondwet."
"De protesten worden ook steeds gewelddadiger. Er is veel frustratie en andere thema's spelen ook een rol. Eigenlijk verkeren we hier al jaren in een politieke crisis", aldus Hoetmer, die zegt zich zorgen te maken. Bij de protesten sluiten zich ook extremistische groeperingen en zelf drugskartels aan.
President Boluarte, de opvolger van Castillo, staat onder grote druk. Zowel de regeringspartij als de oppositie wil zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen. De oppositie ruikt zijn kans in deze politieke chaos, terwijl de partij van Castillo van de woede van de betogers gebruik hoopt te maken. Boluarte had, om de rust enigszins te bewaren, voorgesteld de presidentsverkiezingen te vervroegen van 2026 naar 2023. Dat plan werd afgelopen nacht geblokkeerd door het parlement.
Hoe het verder gaat, Hoetmer heeft geen idee. "Er moet een uitweg komen, maar ik maak me zorgen dat die niet gevonden wordt. Dit is het totaal faillissement van het politieke systeem."
