'Oranje-scout' Ultee over Qatar: 'Sterkste punt is dat ze al uitgeschakeld zijn'

Sjors Ultee, de kersverse trainer van SC Cambuur, is tijdens het WK voetbalanalyticus voor de NOS. Hij neemt op wedstrijddagen van het Nederlands elftal de tegenstander onder de loep op NOS.nl en in de NOS-app, zodat we goed voorbereid kunnen kijken.

Qatar kan bij het WK in eigen land geen potten breken en is na twee nederlagen al uitgeschakeld. Voor Oranje is het gastland de laatste horde op weg naar de achtste finales. Er zijn diverse scenario's denkbaar, maar de beste optie is: gewoon winnen.

Wat kan het Nederlands elftal verwachten van het bijna uitgespeelde Qatar? Sjors Ultee heeft wel een idee.

We hebben Qatar twee keer redelijk kansloos zien verliezen. Wat is jou opgevallen?

"We hebben al die verhalen gelezen over de hele lange voorbereiding, het geheime trainingskamp, spelers die niet meer voor hun club mochten spelen... en dan beginnen ze zo slecht aan hun toernooi."

"In een handomdraai hadden ze tegen Ecuador al drie doelpunten om de oren, inclusief die afgekeurde. Volgens hun coach kwam dat door de spanning, maar het is zeker ook een kwaliteitskwestie."

"Qatar speelt net als Nederland een 5-3-2-systeem, maar de uitvoering is wel anders. Ze proberen, met de nadruk op proberen, de ruimtes heel klein te maken en door met vijf man achterin te spelen alles op te vangen. En dan gokken ze op de twee jongens die voorin lopen, Almoez Ali en Akram Afif. Geen toppers, maar ook geen koekenbakkers."

Wat zijn de sterke punten van Qatar, voor zover je die hebt kunnen ontdekken?

"Het sterkste punt is misschien dat ze al uitgeschakeld zijn. Dat klinkt gek, maar Qatar kan wat vrijer spelen nu de druk en de spanning zijn weggevallen. Omdat ze nu echt niks meer te verliezen hebben, behalve hun trots."

"Het WK is in eigen land en het is de laatste kans om zich te laten zien op het wereldtoneel. Want ik denk niet dat ze snel nog eens gaan meedoen aan een WK. Met zo'n klein land moet je het toernooi wel zelf organiseren om deel te kunnen nemen."

Wat zijn de zwakke punten, daar zijn wat meer opties?

"Het is geen team dat zichzelf met combinatiespel naar kansen toe voetbalt. Het is een team dat vooral uit de reactie kan creëren en niet echt vanuit de opbouw. Het is ook geen team dat zich makkelijk onder druk uit kan spelen of de vrije man kan vinden. Tegen Ecuador hadden ze bijvoorbeeld nul schoten op doel, tegen Senegal twee. Als je dik drie uur voetbalt en twee keer op doel schiet, dan zegt dat wel genoeg."

Bekijk de samenvattingen van de eerste twee WK-duels van Qatar:

"Maar de grootste zwakte is de defensie. Ze verdedigen vooral in het eigen strafschopgebied. Op voorzetten, maar ze dekken ook in de zestien. Het verwerken van ballen gaat niet goed, dat zag je bij de goals die ze tot nu toe tegen kregen. Alles wat er in hun eigen zestien gebeurt, is heel paniekerig."

"Het wisselen van de keeper na de eerste wedstrijd heeft daar ook niet bij geholpen. Heel bijzonder dat je na zo'n lange voorbereiding na één wedstrijd van doelman wisselt. En ze zijn er niet beter van geworden. Ik weet niet of ze nog een goede derde keeper hebben... Maar wie er ook gaat keepen tegen Nederland, het zal geen grote stabiliteitsfactor zijn."

Op wie moeten we desondanks letten bij Qatar?

"Dan noem ik toch weer die twee jongens voorin. Ali en Afif kunnen echt wel een doelpunt maken, hoewel ze dat vooral hebben gedaan bij de Azië Cup en in de Qatarese competitie. Ali is ook topscorer van het nationale team."

"Afif is een speler die gevaar in zich heeft en waarbij altijd iets kan gebeuren. Zijn aannames en acties aan de bal zijn goed, zijn afronding is meestal - niet altijd - redelijk rustig. Hij heeft ook buiten Qatar gespeeld, bij KAS Eupen en Sporting Gijon, en heeft dus ook wat Europese ervaring. Hij is net iets verder dan zijn medespelers."

"Maar het zijn geen jongens die in de eredivisie aan de bovenkant het verschil zouden kunnen maken. Of ze een optie voor Cambuur kunnen zijn? Dat denk ik niet, nee. Zonder Ali en Afif zou Qatar wel een heel saai team zijn. Dan zou er niks meer gebeuren."

Heb je nog advies voor Louis van Gaal hoe we Qatar moeten aanpakken?

"Ik kan nu wel weer een heel verhaal vertellen over geduldig zijn en kapot spelen, maar eigenlijk moet je gewoon dat doel van Qatar onder vuur gaan nemen. Proberen veel ballen in hun zestienmetergebied te krijgen. Hun verdediging maakt daar zó veel fouten, dat je ze al heel snel in hun zwakte kan krijgen. En dan ga je zelf ook lekkerder spelen."

"Met voorzetten kan je Qatar pijn doen. Dan zou je zeggen: is het niet een wedstrijd voor Luuk de Jong? Als je het over iemand hebt die goed is met voorzetten in de zestienmeter, is hij natuurlijk een topspits."

"Maar dan heb je wel een discussie over het systeem. Kan De Jong goed meedraaien in een 5-3-2-systeem? En het is ook wel heel simpel geredeneerd, want er komt nog wel meer bij kijken dan alleen maar goed zijn in het zestienmetergebied."