Twee jaar cel geëist tegen 97-jarige oud-nazikampmedewerker

Tegen een oud-secretaresse van een Duits concentratiekamp is een voorwaardelijke celstraf geëist van twee jaar. De Duitse aanklagers vinden dat de 97-jarige Irmgard Furchner medeplichtig is aan de moord op meer dan tienduizend kampgevangenen in de Tweede Wereldoorlog.

Vorig jaar baarde Furchner nog opzien door vlak voor het begin van de strafzaak uit een bejaardentehuis in de buurt van Hamburg te vluchten. Ze wist een paar uur uit handen van de politie te blijven, maar werd uiteindelijk toch opgepakt.

Furchner werkte van juni 1943 tot april 1945 in nazikamp Stutthof, in de buurt van de Poolse stad Gdańsk. Ze was er secretaresse van Paul Werner Hoppe, het hoofd van kamp Stutthof. Uit historisch onderzoek is gebleken dat Furchner als typiste verantwoordelijk was voor alle correspondentie van Hoppe.

Radertje in moordmachine

Volgens de officier van justitie leverde Furchner een "kleine, maar onmisbare bijdrage aan het goede verloop van de moorden", schrijft de Duitse krant Die Welt.

In 2017 zei ze bij een huiszoeking dat ze inderdaad in het concentratiekamp heeft gewerkt, maar dat ze geen keus had omdat ze dienstplichtig was. Onderzoekers bestrijden dat; zij stellen dat je voor dit soort functies moest solliciteren en dat de SS heel zorgvuldig was in het selecteren van de juiste mensen. Tijdens het proces zweeg Furchner.

De officier noemde Furchner in haar verhoor een van de kleine radertjes in de moordmachine. Ze wist dat ze administratief werk deed voor Hoppe, waarmee ze bijdroeg aan het functioneren van het kamp. Vanuit haar kantoor zou ze het kamp hebben kunnen overzien en moet ze zelfs de lucht geroken hebben van de lichamen die verbrand werden in het crematorium, stelt de aanklager.

Een verklaring van een andere medewerker van het kamp pleit Furchner evenmin vrij. Ellen Steußloff zei bij een verhoor in de jaren 50 dat het algemeen bekend was dat er Joden werden vergast. "Wie beweert dat niet te weten, spreekt niet de waarheid", zei ze toen.

Veroordelingen bleven uit

Aanvankelijk werden alleen direct betrokkenen bij de moorden veroordeeld. In de jaren 60 oordeelde het Duitse hooggerechtshof echter dat ook het hulp bieden bij die moorden kon worden bestraft, als tenminste kon worden aangetoond wat de precieze rol van de verdachte was. Dat bleek zo ingewikkeld dat daar maar weinig veroordelingen uit volgden.

Keerpunt was de veroordeling van oud-kampbewaker John Demjanjuk. In 2011 oordeelde de rechtbank in München dat alleen al het feit dat hij als bewaker in het vernietigingskamp Sobibor aanwezig was en ook wist van de moorden, voldoende was om hem te veroordelen. Sindsdien worden er vaker straffen uitgedeeld, al wordt dat moeilijker, omdat steeds meer verdachten komen te overlijden.

Volgende week beginnen de slotpleidooien in de zaak-Furchner. Wanneer de uitspraak is, is niet bekend.